شامپوی‌ مناسب مویتان را انتخاب‌کنید

ابتدا بفرمایید شامپو‌ها از چه ترکیباتی تشکیل شده‌اند؟

شامپوها ترکیبی از مواد مختلف هستند. موادی شامل آب، ماده پاک‌کننده یا سورفاکتانت که ماده اصلی پاک‌کننده شامپو است و عمل نظافت و زدودن چربی و چرک و سایر زواید روی مو را انجام می‌دهد‌. این مواد همراه با کف در موقع آبکشی از بین می‌رود.

مواد کف‌ساز، مواد دلپذیرکننده مثل عطر، صدفی‌کننده‌ها یا موادی که به شامپو قوام و رنگ صدفی می‌دهند، مواد نگهدارنده یا ضد باکتری، نرم‌کننده‌ها و حالت‌دهنده‌ها، افزودنی‌هایی مثل پروتئین، ویتامین، عصاره‌های گیاهی و مواد ضد قارچ برای درمان شوره نیز در مواد ترکیبی شامپو به کار می‌روند. اگر چه هدف اصلی، تمیز کردن و پاکیزگی موهاست، اما با اضافه کردن نرم‌کننده و حالت‌دهنده به شامپوها نرم کردن و حالت دادن به موها نیز انجام می‌شود. علاوه بر اینها شستشوی موها در حمام مفرح و لذتبخش است و می‌توان با استفاده از شامپوهای خوشبو و پر کف، بر این لذت افزود.

بهترین راه برای انتخاب شامپوی مناسب، امتحان کردن چند نوع شامپو و در نهایت، برگزیدن مناسب‌ترین آنها است. همه موها مانند هم نیستند و به همین دلیل، کارخانه‌ها شامپوهای متفاوتی تولید می‌کنند. برچسب روی شامپوها معرفی‌کننده ترکیبات موجود در آن است. شامپویی که موها را خوب تمیز کند، اما منجر به خشکی و زبری و تیرگی موها نشود، شامپوی مناسبی برای موهای شماست. درگذشته مردم از صابون برای شستشوی موهایشان استفاده می‌کردند. اگرچه صابون موها را بخوبی تمیز می‌کند، اما منجر به تیرگی و خشکی و بدحالتی موها می‌شود و گزینه مناسبی برای شستشوی مو نیست. مواد پاک‌کننده اصلی شامپوها یا سورفاکتانت‌ها موادی صناعی و سنتتیک هستند که انواع مختلفی از این مواد وجود دارد.

برخی از این مواد دارای بار منفی یا مثبت و برخی غیرقطبی هستند. برخی پاک‌کننده‌هایی قوی‌تر دارند، بعضی ملایم ترند و برخی خواص ضد باکتری قوی‌تری دارند. قیمت این مواد پاک‌کننده در بازار بسیار متفاوت است. معمولا شرکت‌های سازنده شامپو ترکیبی از مواد مختلف پاک‌کننده را در یک شامپو به کار می‌برند. بعضی از آنها برای برطرف کردن گرد و خاک و نوع دیگر برای برطرف کردن چربی بهترین اثر را دارند. بعضی‌ها کمتر و بعضی زیاد کف می‌کنند. به همین دلیل تولیدکنندگان شامپو از انواع مختلف سورفاکتانت‌ها کمک می‌گیرند. برای مثال شامپوی موی چرب در مقایسه با شامپوی موی خشک باید سورفاکتانتی با کیفیت بالای چربی‌زدایی داشته باشد که معروف‌ترین آنها سدیم لوریل سولفات است. این ماده خاصیت پاک‌کنندگی بالایی دارد، اما در عین حال، موها را بسیار خشک می‌کند. بنابراین مهم‌ترین فاکتور تعیین‌کننده در کیفیت شامپوی مناسب، استفاده از مواد سورفاکتانت مرغوب و مناسب در شامپو است و بهترین نتیجه از ترکیب مواد پاک‌کننده مختلف به دست می‌آید. آب بخش مهمی از ترکیب شامپو را تشکیل می‌دهد. آب مورد استفاده در شامپو حتما باید دیونیزه یعنی فاقد هر گونه املاح باشد. تولید آب دیونیزه معمولا در کارخانه‌های شامپو سازی صورت می‌گیرد. البته برخی کارخانه‌های شامپوسازی برای کاهش قیمت تمام شده، از آب معمولی یا آب چاه استفاده می‌کنند.

معمولا به شامپوها عوامل تقویت‌کننده کف اضافه می‌کنند تا شامپو هنگام استفاده بیشتر کف کند. بنابراین کف کردن زیاد دلیل بر مطلوب بودن و قدرت پاک کنندگی بالا نیست.همچنین موادی خاص به شامپوها اضافه می‌شود تا شامپو صدفی و غلیظ شود. غلیظ بودن شامپو هم نشانه کیفیت بالای آن نیست. علاوه بر اینها عطر و اسانس‌های مختلف به شامپو افزوده می‌شود تا هنگام استفاده، از بوی‌خوش آن لذت ببریم. همه این کارها برای دلپذیرتر کردن عمل شستشو است و تاثیری بر کیفیت آن ندارد.

شامپوهای مختلفی برای موهای چرب یا خشک در بازار وجود دارد، ولی آنچه لازم است بدانید، این است که شامپوی مخصوص موهای چرب، چربی موها را کاهش نمی‌دهد بلکه موهای چرب را بهتر تمیز می‌کند. همچنین شامپوی مخصوص موهای خشک، خشکی مو را برای همیشه برطرف نمی‌کند بلکه موهای خشک را کمتر خشک و به نرم‌تر شدن و هیدراته کردن موها کمک می‌کند.

برای برطرف کردن و درمان شوره و خارش سر، انتخاب شامپوی مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است. شامپوهای خوبی برای درمان شوره سر وجود دارد. بسته به شدت و میزان شوره و خارش باید شامپوی مناسب انتخاب شود. البته برخی مواقع شوره سر شدید است و به تنهایی با شامپوی ضدشوره بر طرف نمی‌شود. در چنین مواقعی لازم است به پزشک متخصص پوست مراجعه کرده تا علاوه بر شامپوی مناسب، درمان‌های دیگری هم تجویز شود.

این که گفته می‌شود پروتئین شامپو به تقویت و تغذیه مو کمک می‌کند، ادعای کاملا غلطی است و تنها جنبه تبلیغاتی دارد. پروتئین افزوده شده به شامپوها فقط برای ترمیم آسیب‌دیدگی‌های مو (ناشی از رنگ، دکلره و سشوار زیاد) مفید است و به رشد و تقویت مو هیچ کمکی نمی‌کند. مثلا پروتئین ابریشم، به شفافیت و درخشندگی موها می‌افزاید. مولکول ویتامین موجود در شامپو نمی‌تواند از طریق ریشه مو جذب شود و تنها برای افزایش خواص نرم‌کنندگی مو است و به تغذیه و تقویت مو کمکی نمی‌کند. اما بد نیست بدانید پنتنول و ویتامین B5 برخلاف بقیه ویتامین‌ها به ریشه مو نفوذ می‌کند و برای افزایش استحکام و سلامت مو مفید است.

بله، به دلایل مختلف لازم است فردی که دچار ریزش مو شده، از شامپوی مناسب استفاده کند. اولا وقتی شما موهای کمی دارید باید از همین موهای کم حداکثر استفاده را کنید. شامپوهایی وجود دارند که موهای کم پشت را بهتر و پرپشت‌تر نشان می‌دهند. ثانیا در شایع‌ترین نوع ریزش مو یعنی ریزش موی آندروژنتیک معمولا بیمار شوره، خارش و چربی زیادی دارد که برای برطرف کردن این علائم شامپوهای ویژه‌ای وجود دارند، اما آنچه این افراد قبل از هر کاری باید انجام دهند، مراجعه به پزشک متخصص برای بررسی علت ریزش مو و انجام درمان‌های لازم است؛ زیرا ریزش مو علل متعددی دارد، اما شایع‌ترین علت آن ریزش موی آندروژنتیک یا ارثی است. برخی شرکت‌های سازنده شامپو مواد ضد ریزش موی آندروژنتیک به شامپوها می‌افزایند که معروف‌ترین آنها کافئین است. این‌که کافئین از راه پوست جذب و اثرات بیولوژیک ایجاد می‌کند تردیدی وجود ندارد؛ اما این‌که به چه میزان در ریزش موی آندروژنتیک مؤثر است، هنوز به اثبات نرسیده است. البته به نظر می‌رسد خیلی هم بی‌فایده نیست. همچنین مواد مؤثر دیگر مثل روغن درخت چای و سائوپالمتو هم به شامپوها می‌افزایند. هنوز مدارک و شواهد علمی کافی دال بر اثر بخش بودن این مواد وجود ندارد. از آنجا که استفاده از این مواد ضرری برای بدن ندارد، توصیه‌ای برای استفاده نکردن از این شامپوها نمی‌شود.

ام‌البنین خانوردی