امام خمینی (ره) احیاگر دین و اصلاح گر امور مسلمانان بود

جام جم انلاین : حضرت امام خمینی (ره) احیاگر دین و اصلاح گر امور مسلمانان بود. سید محمد خاتمی رییس جمهور0 اسلامی ایران چهارشنبه شب در مراسم سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهور0 اسلامی ایران

کد خبر: ۴۲۲۰۰

در مرقد امام راحل در سخنانی گفت: حضرت امام خمینی (ره) احیاگر دین و اصلاح گر امور مسلمانان بود.
رییسجمهور گفت: دوستان واقعی امام (ره) باید بکوشند چهره ایشان را در زمینه سیصد سال اصلاحگری در دنیای اسلام ارزیابی کنند تا خدای نخواسته به خاطر دوری از شخصیت واقعی امام (ره) انقلابی که او رهبری کرد ، دچار انحراف نشود.
به گزارش ایسنا ، حجتالاسلام و المسلمین سیدمحمدخاتمی، چهارشنبه شب طی سخنانی به مناسبت سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره) در معرفی چهره امام (ره) به عنوان احیاگر دین و اصلاحگر امور مسلمانان به دو نکته اشاره کرد؛ یکی فرآیند جریانی که طی دو سه قرن گذشته به نام احیاگری و اصلاحگری در دنیای اسلام شاهد بودهایم و دیگری وضعیتی که امروز جهان بشریت به طور عام و جهان اسلام به طور خاص دارد و نقش و اهمیت راه و روشی که امام (ره) نماینده آن بود ، در این دنیا میتواند و باید داشته باشد.
وی درباره مصداقهای متفاوت و متعدد آنچه به عنوان حرکت اصلاحگری در دو سه قرن گذشته در نقاط مختلفی از جهان اسلام مطرح بوده و بروز و ظهور داشته است ، گفت: این جریان از یک جهت به ظاهر یک نقطهی مشترک دارد ، این است که حرکت اصلاحگری حرکتی است که مدعی بازگشت به اسلام اصیل و به قرآن است.
همه نمایندگان این جریانات راه خود را بازگشت به اسلام و قرآن در برابر انحراف و انحطاط میدانند و نیز کل این جریانات را در دو سرفصل نوعی میتوان تقسیمبندی و تفکیک کرد که با توجه به رویکردهایی که هرکدام انتخاب میکنند دو نتیجه کاملا متفاوت و حتی متضاد به بار میآورد.
خاتمی در همین راستا به حرکتی به نام اصلاحگری در دین و دنیای مسلمین اشاره کرد و نتیجه آن را با تاکید بر اینکه تعابیر را با عنایت انتخاب کرده است ، ارتجاع ، قشریگری ، خشونت و مادیگری دانست و حرکت دیگر را که منجر به وضعیتی نو ، منطقگرا ، پیشرو و معنوی میشود را نیز یادآور شد و خاطرنشان کرد که هردوی این حرکتها در اسلام و در تاریخ دو سه قرن گذشته و نیز زمان کنونی مصداق دارد.
رییسجمهور در ادامه درباره حرکت قشری که به نام اصلاحات مطرح میشود ، توضیح داد: این حرکت به جای اهتمام به حقیقت جاودان و محتوای دین اسلام به صورت و قشر آن میچسبند و مراد او از بازگشت به اسلام حاکم کردن ظواهری است که در آن بوده و هست.
این حرکت تحولات طبیعی جان و جهان انسان را قبول ندارد و آنچه برایش اهمیت دارد ، صورتها و عادتهایی است که در زمانی خاص شکل گرفته و خواستار جاودانگی همین صورت و قشر به جای جاودانگی حقیقت و محتوای دین است ولو اینکه این زائل گرایی به قیمت نابودی واقعیت و حقیقت اسلام بیانجامد.
وی افزود: این حرکت که خود را اصلاحگرا نیز میخواند با هرچه نو مخالف است و آن را کفر ، بدعت ، تحریم و انحراف میشناسد.
برای حکومت اسلامی که در اشکال ظاهری در دهههای اولیه ظهور اسلام تجلی و بعد به صورت خلافتهای منحرف ادامه یافت اصالت قائل است ولو اینکه تهی از عدالت و توام با زورگویی ، ستم و استبداد باشد.او فقط ظاهر را میشناسد.
معارف بلند فلسفی ، عرفانی و اخلاقی اسلام را نمیپذیرد و حتی بسیاری از آنها را بدعت و انحراف به حساب میآورد.
رییسجمهور خاطرنشان کرد که حرکت اصلاحی قشری نگر از معارف اسلامی فقط به فقه صوری و انعطافناپذیر در برابر تحولات طبیعی جهان بشری توجه دارد و هیچ عاملی برای تامین خواستهای خود جز زور و خشونت نمیشناسد.با جدال به احسن نا آشناست.
لااکراه فیالدین را نه تنها در عمل قبول ندارد بلکه به هرقیمتی میکوشد گرایش خاص خود را از دین بر جامعه تحمیل کند.
اسلام را نه تسلیم در برابر خدا که حق مطلق است بلکه به تسلیم واداشتن افراد جوامع در برابر سلیقههای خود میداند.
وی با بیان اینکه نمونه چنین اصلاحاتی و چنین جریانی در جهان اسلام و حتی در زمان ما بوده است ، یادآور شد که ما نمونههایی از چنین حرکتی را چندی پیش در همسایگی خودمان افغانستان شاهد بودیم و دیدیدم که چهرهی اسلام را مشوه و زمینه را برای تجاوز قدرتهای زورگو بیشتر از گذشته فراهم آوردند و امروز رگههای تفکر و گرایش در جهان اسلام اعم از شیعه و سنی وجود دارد.
رییسجمهور در این سخنان به حرکت دیگری که طی 200 سال گذشته ، به نام اصلاحگری ثبت شده است ، اشاره و خاطرنشان کرد: این حرکت نیز خواستار بازگشت به اسلام ، خواستار نوعی نوزایش است.
این حرکت به روح اسلام و جوهر ثابت دین خدا وفادار است اما جوهر و گوهری که فراتر از زمان و مکان است.
اختصاص به زمانی ندارد و بالعکس چون جاودان است در هر زمان و مکان باید پاسخگوی پرسشهای انسان و نیازهای او در آن زمان و مکان باشد.
دین خدا و جاودانگی او را قبول دارد اما این جاودانگی را منافی با تحول و تغییر در زندگی و جامعه بشری نمیبیند.
خاتمی در تایید این اسلام به تعبیری از حضرت امام (ره) اشاره کرد مبنی بر اینکه این اسلام اسلامی است که نباید در پیچوخمهای دنیای پیچیدهی امروز به ناتوانی متهم شود.
دین خدا در این گرایش و رویکرد مانع پیشرفت و ترقی علمی ، اقتصادی ، اجتماعی و صنعتی جوامع مسلمان نیست بلکه خود محرک و عامل انگیزاننده برای ترقی و پیشرفت جوامع اسلامی است و میگوید مسلمان باید پیشرفت کند ، قدرتمند شود ، به علم و صنعت مجهز باشد و باید در جوامع اسلامی به لحاظ سیاسی اعتقادی اجتماعی و فرهنگی به پیشرفت ، حرمت اسلام و اعتلای جامعه توجه شود.
وی یادآور شد: در این گرایش اصلاحی اگر جهان اسلام عقب مانده است اگر مسلمانان از وابستگی به اجانب رنج میبرند ، اگر فقر و دهل و حکومتهای مستبد و زورگو برآنان حاکم است و اگر حتی در مقابل سلطهی علمی و صنعتی دیگران ارزشهای معنوی و اخلاقی خود را نیز یکی پس از دیگری از دست میدهند ، همه ناشی از دوری از حقیقت اسلام است.
رییسجمهور در ادامه تاکید کرد: باید به اسلام بازگشت و پرده دهل ، خرافه و عادات رسوب کرده در ذهن و جان انسانهای مسلمان و پرده ظاهرپرستی را کنار زد و اسلام را آنگونه که هست دید و به آن پایبند بود.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه سیاست این حرکت همانگونه که استعمار را نفی میکند استبداد را نیز مردود میشمارد و معتقدم امام بزرگوار ما از جمله چنین اصلاحگرایان بزرگ و بلکه از سرآمدان حرکت اصلاحی به این معنا بود.
خاتمی با بیان اینکه امروز امام ما مظلوم است ، گفت: درست است که همه دم از پیروی او میزنند و به او تمسک میجویند ، اما هنوز یا تحلیلی درست و جامع از امام (ره) نمیشنوند و یا کم است.
امروز دوستان واقعی امام (ره) باید بکوشند این چهره را در زمینه سیصد سال حرکت اصلاحگری در دنیای اسلام و در شرایطی که جهان اسلام با آن روبهروست ارزیابی کنند تا اول ، برای نسلهای آینده نسبت به این چهره نورانی و شخصیت کمنظیر جهان بشری شائبهای نماند و دوم اینکه خدای نخواسته به خاطر دوری از شخصیت واقعی امام (ره) انقلابی که او رهبری کرد دچار انحراف نشود.
رییسجمهور در بررسی وجوه شخصیتی امام (ره) در حوزه سیاست و فقه سیاسی ایشان به نظریهی مصلحت در بینش سیاسی امام اشاره کرد و ادامه داد: اساس حکومت که امام (ره) آن را از اهم احکام اولیه میشمارد و احکام حکومت را - نه احکام ثانوی که به حکم ضرورت و اضطرار صادر میشود بلکه به عنوان حکم اولیه که بر مدار مصلحت اسلام و جامعه اسلامی صادر میشود - آنقدر نیرومند است ، در مقام تزاحم هیچ حکم قطعی شرعی فرعی در برابر آن تاب مقاومت ندارد و این یعنی شکستن هر بن بستی برای پیشرفت جامعهی اسلامی در دنیای پیچیدهی امروز.
وی در ادامه بررسی وجوه شخصیتی امام (ره) در حوزهی سیاست و فقه سیاسی ایشان با تاکید بر اهمیت نظر امام (ره) دربارهی نقش زمان و مکان در اجتهاد پویای اسلامی گفت: این نظریه منشاء تحولی عظیم در نظامی است که باید جامعهی بشری را اداره کند، اصلاحگری امام (ره) بر آن خلاف بینش قشری گرای مادی که هر نویی را بدعت میدانست ، عرضه کننده صورت تازهای از حکومت دینی بود که هم میتواند نگهبان دین خدا باشد و هم پرسش و نیاز انسان روز به روز تحول یابنده آزادیخواه و پیشرفتطلب امروز را تامین کند و آن سازگاری جوهر و گوهر دین با مردم سالاری است و این الگویی است که میتواند و باید در پس رحلت امام (ره) مورد توجه ما که مدعی پیروی از او هستیم باشد.
رییسجمهور با اشاره به وضعیت بسیار خطیری که امروز جهان با آن روبهروست ، خاطرنشان کرد که راه و نظریه امام (ره) در این شرایط میتواند به مدد بیاید و ما را از این وضعیت خطیر نجات دهد.
وی صورت و محتوای بحثی را که از سوی غرب و به خصوص آمریکا در زمینهی خاورمیانهی بزرگ مطرح میشود را مورد ارزیابی قرار داد و با برشمردن ویژگیهای خاص خاورمیانه گفت: خاورمیانه نقطهای است که به هر قدرتی گرایش داشته و تابع آن باشد آن قدرت ، قدرت برتر جهان و تاریخ خواهد بود و این حقیقت طرح خاورمیانهی بزرگ است که الگویشان رژیم صهیونیستی است.
رییسجمهور با بیان این که این مساله در ظاهر قضیه یک سفسطه خطرناک است ، در طرح خاورمیانه بزرگ ، به وجود ریشه ترور و خشونت در خاورمیانه و همچنین فقدان دموکراسی، محرومیت از حکومتهای مردم سالار ، دوری از انگارههای جهان نو و در نتیجه خشونت زایی در مورد خاورمیانه که از سوی غرب مطرح میشود و آنچه اسلام را مروج خشونت مطرح میکنند و سعی دارند اسلام را از صحنهی حیات مسلمانان دور سازند تا به خیال خودشان خشونت رخت بر بندد و دموکراسی حاکم شود ، اشاره کرد.
وی افزود: باید متوجه بود و خطر را درک کرد اما فقط با ناراحتی و پرخاش مشکل حل نمیشود؛ باید بیدار و متوجه خطرات چه درونی و چه بیرونی باشیم؛ جهان اسلام باید ببیند که آیا غرب و آمریکا برای طرح خاورمیانهی خود دستاویزی دارد و آیا پدیدهای در دنیای اسلام هست که طرح خطرناک خاورمیانهی بزرگ را توجیه کند؛.
خاتمی در پاسخ به این سوالات گفت: متاسفانه حرکتهای تند افراطی و دور از مقتضیات زمان که جلوههای بیرحمانهای از خشونت و ترور را حتی در میان خود مسلمان به نمایش میگذارد ، دستاویز بزرگ غرب است؛ وجود حکومتهای بیگانه از مردم به رسمت نشناختن حق حاکمیت مردم ، دور ماندن مردم در بسیاری از این کشورها از صحنهی سرنوشت ، عرضهی دین به صورتی که گویی با پیشرفت و آزادی مردم مخالف است ، دستاویز و بهانهای بزرگ برای توجیه طرح خاورمیانهی بزرگ غرب است.
وی تاکید کرد: هم باید از درون متوجه بود و هم از بیرون البته آنچه آنها میگویند یک سفسطه بیش نیست هر چند که در درون دنیای اسلام حرکتهای کور ، تند ، افراطی و خشونتگرا و ترورزا وجود دارد اما مگر ترور و تروریست اختصاص به دنیای اسلام دارد؛ مگر در دنیای مسیحیت در دنیای هند و دنیاهای دیگر ترور نیست؛ چرا مسیحیت و هندوییسم به ترور متهم نمیشود اما اسلام متهم میشود؛ مگر دل آنها برای دموکراسی سوخته است ، مگر آنها به نام مبارزه با خشونت بدترین خشونتها را نمیکنند؛ مگر به نام مبارزه با شکنجه بدترین شکنجهها را انجام نمیدهند؛ مگر به نام آزادسازی ، کشورها را اشغال نمیکنند؛ مگر اسراییل حکومتی که ماهیت موجودیتش تروریستی است و بقای او به تروریست است و در واقع تروریست دولتی محسوب میشود ، سوگلی و الگوی آنها نیست؛ میگویند در جهان اسلام ترور و خشونت وجود دارد ، ما هم قبول داریم که برخی گرایشها منحرف است اما این مختص به دنیای اسلام نیست.
خاتمی تاکید کرد: در وضعیت کنونی برای دفاع از اسلام و ایستادن در برابر خطرات یک راه وجود دارد و آن دفاع همه جانبه و نظری و عملی از چهره مردمی اسلام است که از جمله در نظریه امام تجلی پیدا کرده است.
دنیای اسلام اگر بخواهد در برابر این فشارها مقاومت کند و راه درست را بیابد راهی جز تن دادن به مردم سالاری و خواست اکثریت مردم مسلمان دنیای اسلام که روز به روز با ثباتتر ، فرهیختهتر، جهاندیدهتر و آشنای به حقوق خود میشود ، ندارد.
وی گفت: راه مقابله و ایستادن ، دفاع از اسلام مردم سالار ، اسلام آزادی گرا و اسلام پیشرفت طلبی است که امام نمایندهی آن بود و انقلاب ما بر آن پایه به وجود آمد ؛ این انقلاب میتواند و باید نشان دهندهی الگویی باشد که در جریان سیصد سال حرکت اصلاح گرایی در دنیای اسلام حجت موجه حقانیت و سلامت آن حرکتی باشد که امام (ره) نمایندهی آن بود و در دنیای کنونی عامل اصلی پیشرفت ، ترقی و ایستادگی در برابر خاورمیانه بزرگ و در تمام جهان اسلام باشد و مطمئنم روح بزرگ امام (ره) پشتیبان این انقلاب است و امیدوارم خداوند همه ما را در ادامهی راه ایشان موفق بدارد.
رییسجمهور که در جمع علما و چهرههای علمی و انقلابی که در حرم مطهر امام (ره) گرد آمده بودند ، سخنرانی میکرد ، یاد امام بزرگوار را گرامی داشت و از خدا خواست تا همه را به شناخت بهتر حقیقت اسلام و راهی که امام بزرگوار پیش روی گذاشت ، آشنا کند و بیشتر بتوانیم از انقلابی که آن بزرگوار در راس آن قرار داشت ، پاسداری کنیم.
وی همچنین در این مراسم یاد شهدای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی را گرامی داشت و با درود به ارواح پاک آنان ، برای جانبازان ، شفا و برای آزادگان ، ایثارگران و مجاهدان راه خدا پیروزی و سلامتی طلب کرد و همچنین از یادگار امام (ره) حجتالاسلام والمسلمین احمد خمینی و آیتالله مصطفی خمینی یاد کرد.
خاتمی در پایان برای آیتالله سلطانی طلب مغفرت کرد و یاد مراجع عظام آیتالله العظمی گلپایگانی و آیتالله مرعشی نجفی و همه کسانی که برای اسلام و انقلاب اسلامی تلاش کردهاند را گرامی داشت و برای درگذشتگان ، آرزوی علو درجات و آنان که ماندهاند ، طول عمر و سلامتی طلب کرد.