ثبت جهانی خمسه نظامی و التفهیم ابوریحان در یونسکو

او با بیان این که یونسکو هر دو سال یک بار به ثبت برخی آثار در حافظه جهانی اقدام می‌کند، افزود: امسال بسیاری از کشورها آثارشان مورد تایید قرار نگرفت و جمهوری اسلامی ایران جزو معدود کشورهایی بود که هردو اثر پیشنهادی‌اش نظر قاطع و مثبت یونسکو را جلب کرد.

ابهری ثبت این دو کتاب را افتخاری بزرگ برای کشورمان دانست و ادامه داد: در روزگاری که بسیاری از آثار و مفاخر ایران و زبان فارسی مورد تعرض و تصاحب جعلی برخی کشورها قرار می‌گیرند؛ ثبت جهانی این دو کتاب از 2 چهره تاریخی، فرهنگی و علمی ضمن تاکید و تایید مالکیت ایران توجه دانشگاهیان، پژوهشگران و استادان جهان را به آنها جلب می‌کند که تبعات بسیار مثبتی را در پی خواهد داشت.

او با اشاره به حضور ایران از سال 2007 در برنامه حافظه جهانی یونسکو گفت: در نخستین دوره حضور ایران، دو اثر «شاهنامه بایسنقوری» که نفیس و باارزش است و در کاخ گلستان نگهداری می‌شود و «وقف‌نامه ربع رشیدی» که حاکی از پایه‌گذاری یک شهرک دانشگاهی در زمان خواجه رشید‌الدین فضل‌الله است به ثبت رسیدند.

ابهری همچنین با اشاره به دومین دوره‌ای که ایران در حافظه جهانی شرکت کرد، افزود: در سال 2009 «مجموعه اسناد دوره صفویه آستان قدس رضوی» و «المسالک و الممالک» را پیشنهاد کردیم که متاسفانه کتاب دوم مورد تایید یونسکو قرار نگرفت.

نایب رئیس کمیته ملی حافظه جهانی همچنین از بررسی 24 اثر دیگر برای معرفی به یونسکو خبر داد و افزود: از میان این 24 اثر در نهایت 5 اثر به دور نهایی راه یافتند که هفته آینده از میان آنها 2 اثر به عنوان نامزد انتخاب خواهند شد و مراحل تشکیل پرونده و کار کارشناسی آنها برای معرفی مجدد به یونسکو در سال 2013 آغاز خواهد شد.

به گزارش خبرنگار ما، التفهیم تنها کتاب موجود از ابوریحان به زبان فارسی است و یکی از کهن‌ترین و معتبرترین متون علمی در ریاضیات و نجوم به شمار می‌آید که تاثیر علمی عمیقی در جهان داشته و بسیاری از دانشمندان ایرانی و غیرایرانی در کتاب‌ها و مقاله‌هایشان از آن بهره برده‌اند.

ابوریحان بیرونی در این کتاب و در قرن پنجم هجری از خلیج فارس با عنوان دریای پارس یاد کرده است و نسخه‌ای فوق‌العاده ارزشمند از آن در کتابخانه مجلس شورای اسلامی موجود است.

خمسه یا پنج گنج نظامی هم شامل «مخزن‌الاسرار»، «هفت‌پیکر»، «خسرو و شیرین»،‌ «اسکندرنامه» و «لیلی و مجنون» است که حدود 30 هزار بیت شعر از این شاعر پارسی‌گوی را در بر می‌گیرد.

قدیمی‌ترین نسخه تاریخ‌دار از خمسه نظامی در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می‌شود که دارای 4 سرلوح با رنگ‌های لاجورد، طلایی، سیاه و 17 مجلس تصویر مینیاتور متعلق به دوره مغول است.