۱۹فروردین امسال و در اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصوب شد که معدل پایه دوازدهم به صورت قطعی و پایه یازدهم با تاثیر مثبت در کنکور ۱۴۰۴ اعمال شود. اما مجدد و به فاصله چند روز، تغییر دیگری در این مصوبه رخ داد؛ عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد که تمام دروس پایه یازدهم باید به‌صورت نهایی برگزار شوند. این در‌حالی است که اسفند سال گذشته، شورا تنها شش درس از پایه یازدهم را به‌عنوان دروس نهایی مؤثر در کنکور ۱۴۰۴ اعلام و به مدارس سراسر کشور ابلاغ کرده بود و حالا چند هفته‌ای مانده به برگزاری امتحانات نهایی، دانش‌آموزان باید حدود دو برابر قبل یعنی ۱۱ درس را برای امتحان آ‌ماده کنند. سؤال اینجاست که این حجم از تغییرات در چنین مصوبه حساسی که سرنوشت میلیون‌ها دانش‌آموز با آن مشخص می‌شود، چه اوضاعی را برای آنها ایجاد می‌کند؟
این‌که در آستانه امتحانات نهایی، به یک‌باره تصمیمات درخصوص یازدهمی‌ها و دوازدهمی‌ها تغییر می‌کند، نه فقط برنامه‌ریزی‌های تحصیلی را مختل کرده، بلکه پرسش‌هایی جدی درباره ثبات سیاستگذاری‌های آموزشی و تاثیر آن بر سلامت روان دانش‌آموزان به میان می‌آورد.
احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به این‌که کاهش دروس پایه یازدهم به شش درس، اشتباه راهبردی شورای عالی انقلاب فرهنگی است، خطاب به اعضای این شورا می‌گوید: «به‌جای بازی با آینده دانش‌آموزان این مملکت، به فکر مطالبه افزایش بودجه و توسعه زیرساخت‌های آموزشی کشور از دولت باشید تا عدالت آموزشی را محقق کنید.» گویی تصمیمات و تغییرات پی‌در‌پی در این حوزه به امری عادی تبدیل شده است. تغییراتی که فقط معطوف به کنکوری‌ها و محصلان امسال نیست، بلکه پشت‌کنکوری‌ها که حدود ۴۵ درصد از شرکت‌کنندگان را شامل می‌شود هم گرفتار می‌کند. چرا که تا پیش از این، آنها برای سابقه‌شان باید در شش درس امتحان نهایی می‌دادند اما هم اکنون وضعیت‌شان به‌گونه دیگری رقم می‌خورد.
هر هفته یک قانون جدید!
در حالی‌که قرار بود مصوبه کنکور و ورود شورای عالی انقلاب فرهنگی به این موضوع، برای برقراری عدالت آموزشی و از همه مهم‌تر کاهش استرس و بار روانی دانش‌آموزان باشد اما تغییرات مکرر و صحبت‌های ضدونقیض مسئولان در این‌خصوص کار را کمی پیچیده می‌کند. از طرفی عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفته که همه امتحانات پایه یازدهم باید به صورت نهایی برگزار شود و از سوی دیگر احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس عنوان کرده که شورای عالی انقلاب فرهنگی چاره‌ای جز مثبت کردن پایه یازدهم برای کنکور ۱۴۰۵ به بعد ندارد. با این‌حال محمدرضا احمدی‌سنگر، دبیر کمیسیون آموزش مجلس در گفتوگو با جام جم می‌گوید که ما خیلی با تأثیر قطعی معدل پایه دوازدهم و حتی تأثیر مثبت پایه یازدهم در کنکور موافق نیستیم و به نظر می‌رسد چون قرار بر حذف تاثیر قطعی بوده، اعضای شورا تأثیر مثبت پایه یازدهم را در کنکور اعمال کردند.
وی با اشاره به این‌که باید امسال را به هر طریقی سپری کنیم، ادامه می‌دهد: «اعتقاد ما این است که هر تصمیمی را سازمان سنجش در شهریور سال قبل می‌گیرد، آزمون سال بعد حتما باید به همان منوال انجام شود. ما خودمان هم می‌دانستیم که خیلی آموزش عادلانه‌ای نداریم و به همین دلیل پیگیری کردیم تا این تأثیر مثبت در پایه یازدهم انجام شود.» البته او بر این باور است که تصمیماتی که گرفته می‌شود به روح و روان دانش‌آموزان آسیب وارد می‌کند و به همین جهت اعضای کمیسیون به این مسأله ورود کرده‌اند.
تصمیمات خلق‌الساعه
تصمیمات خلق‌الساعه و اعلام ناگهانی دروس پایه یازدهم به صورت نهایی، این پرسش را در ذهن‌ها ایجاد می‌کند که آیا واقعا کسی به فکر دانش‌آموزان و کنکوری‌ها هست یا نه؟ البته ما برای بررسی بیشتر ماجرا با برخی از مسئولان شورای عالی انقلاب فرهنگی تماس گرفتیم اما آنها حاضر به مصاحبه و حتی بردن نامی از خودشان نشدند و تنها به این جمله بسنده کردند که فعلا کمی صبر کنید تا برخی از ابهامات برطرف شود. گویا طبق گفته یکی از همین مسئولان قرار است جلسه‌ای برای رفع بعضی ازسؤالات برگزار شود.تصمیماتی که بسیاری از کارشناسان آموزشی آن را متناقض با روند اطلاع‌رسانی قبلی دانسته و از آن به‌عنوان نمونه‌ای از سیاستگذاری‌های ناپایدار یاد می‌کنند.این در حالی‌است که محمد عسگریان، مدیر امور پژوهش ستاد علم شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در گفتوگو با ایسنا و با بیان این‌که اعتراض داوطلبان و والدین این بوده که قبل از عید شش درس اعلام شده و الان زمان کافی برای مطالعه بقیه دروس (۱۱ درس) وجود ندارد، گفت: «این موضوع به دبیرکل شورای عالی انقلاب فرهنگی منتقل شده و ایشان از حساسیت موضوع آگاه است. در این زمینه پیشنهادهایی مطرح شده که باید منتظر ماند و دید آیا تصمیم جدیدی دوباره گرفته می‌شود یا خیر؟ اما فعلا نمی‌توانیم زمان دقیق اعلام نتیجه شورا را مشخص کنیم؛ هرچند باید زودتر نتیجه نهایی تعیین و اطلاع‌رسانی شود.»
کلاف سردرگم یک مصوبه کنکوری
این بی‌ثباتی در تصمیم مسئولان برای یک مصوبه کنکوری با شاخ و برگ فراوان، نه فقط به دانش‌آموزان بلکه به کل نظام آموزشی آسیب وارد می‌کند. هامون سبطی، دبیر کمیسیون آموزش دیده‌‌بان شفافیت و عدالت در گفتوگو با جام‌جم بر این باور است که این مصوبه به کلاف سردرگمی بدل شده و هر چه از اجرای آن بگذرد، تبعاتش بیشتر می‌شود و چیزی نمی‌تواند آن را اصلاح کند.
وی همچنین توضیح می‌دهد: «این مصوبه حتی از دست مسئولان هم خارج شده چرا که دیگر نمی‌دانند چه چیزی تصویب کرده‌اند. هر لحظه این امکان وجود دارد که دوباره تصمیم دیگری برای آن گرفته شود به سبب این‌که طراحان این مصوبه کلیت مسأله سنجش و پذیرش را نمی‌دانستند. بنابراین مصوبه طراحی شده بر پایه سپهر اندیشگی نادرستی تصویب و بخش زیادی از واقعیت‌های جاری کشور در آن نادیده گرفته شده است.»
تصمیم‌گیری بدون اطلاعات درست
به‌نظر می‌رسد برای برون‌رفت از این وضعیت، بهتر است یک برنامه بلندمدت و شفاف برای آزمون سراسری درنظر گرفته شود که تغییرات آن با اطلاع‌رسانی زودهنگام و فرصت کافی برای آمادگی دانش‌آموزان همراه باشد. از طرفی هماهنگی میان متولیان این حوزه برای جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های متناقض و شتاب‌زده امری ضروری است. سوی دیگر مسأله که یکی از اهداف مهم وزارت آموزش‌و‌پرورش و دولت چهاردهم است، برقراری کامل عدالت آموزشی و رفع نابرابری‌ها به‌ویژه در مناطق محروم است. با وجود این سبطی به ما می‌گوید: «ما با مصوبه‌ای رو‌به‌رو هستیم که براساس داده‌های آماری درستی شکل نگرفته و اطلاعاتی که به‌عنوان داده‌های آماری داده شده، موثق نیست. نگاه تحلیلگران به مسأله آزمون سراسری، کلی‌نگر نیست و بیشتر نگاه به دانش‌آموزانی است که در مدارس خاص تحصیل می‌کنند. در این مصوبه به مفهوم داوطلبان پشت‌کنکوری توجه نشده است.» با همه این تفاسیر تصمیمات چندگانه و تغییرات ناگهانی در شیوه‌نامه‌های آموزشی، برنامه تحصیلی دانش‌آموزانی را که سرمایه‌های این کشورند، مختل می‌کند. حالا زمان آن فرارسیده تا مسئولان با بازنگری در رویکرد خود، ثبات و آرامش را به دانش‌آموزان بازگردانند.
