مدارس فرسوده در انتظار 900 میلیارد تومان اعتبار

بر همین اساس در سال‌جاری باید 9000 میلیارد تومان، در سال 91، حدود 1017 میلیارد تومان و در سال 92 رقمی معادل 1299 میلیارد تومان از سوی دولت به مدرسه‌سازی اختصاص یابد. در بودجه امسال نیز 900 میلیارد تومان در لایحه بودجه پیشنهاد شده که هنوز در انتظار تصویب آن از سوی نمایندگان مجلس هستیم.

به گفته این مسوول، برای مقاوم‌سازی مدارس از منابع عمومی 120 میلیارد تومان و از حساب ذخیره ارزی 780 میلیارد تومان نیز اضافه خواهد شد که بنا بر نظر نمایندگان مجلس اعتبارات امسال در مقاوم‌سازی بافت فرسوده مدارس، رقمی حدود 1120 میلیارد تومان خواهد بود.

از سوی دیگر وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده که اعتبارات مدرسه‌سازی در سال 90 حدود 2 هزار میلیارد تومان است. اما هنوز مجلس با این میزان افزایش بودجه موافقت نکرده و تصویب این میزان بودجه در فهرست انتظار تصویب لایحه بودجه قرار دارد.

پیش از این اعلام شد که 7 میلیون متر مربع از فضای مدارس کشور کهنه و فرسوده‌اند و به بودجه‌ای کلان برای بازسازی نیاز دارند. سال گذشته نیز مشاور رئیس سازمان نوسازی مدارس خبر داد 60 درصد مدارس کشور فرسوده‌اند و حتی وزیر آموزش و پرورش نیز از ضرورت نوسازی و بازسازی بیش از نصف مدارس کشور سخن گفت. چنین آمارهایی نشان می‌دهد با وجود آغاز طرح نوسازی مدارس از سال 85، هنوز تعداد این مدارس در کلانشهرهایی مانند تهران نگران‌‌کننده است.

رئیسی در این باره تصریح می‌کند: از 13 میلیون و 200 هزار فضای تخریبی کشور حدود نیمی از آن در 5 سال اخیر جمع‌آوری شده و در حال حاضر حدود 6500 میلیون متر مربع شامل مدارس غیرمقاوم، غیرایمن و غیرمهندسی نیازمند نوسازی است.

گاه و بیگاه انتشار تصاویری از کلاس‌های کپری در نقاط دورافتاده کشور نشان می‌دهد این فضای آموزشی بدون امکانات اولیه آموزش همچنان وجود دارد و هر سال هم وزارت آموزش و پرورش از برپایی جشن کپرزدایی خبر می‌دهد و این مدارس فراموش می‌شود تا سال بعد که دوباره از ضرورت جمع‌آوری کپرها خبر برسد.

اما معاون عمرانی وزیر آموزش و پروش این انتقاد را قبول ندارد و می‌گوید: ما در کل کشور 460 هزار کلاس درس داریم و از سال 85 طرح عظیم تخریب و بازسازی مدارس در مجلس تصویب و آغاز شد. ما در سال 85، به تمام استان‌ها اعلام کردیم آمار مدارس کپری‌شان را اعلام کنند که در راس آنان، سیستان و بلوچستان بود که 820 کلاس کپری داشت، استان‌های کرمان و هرمزگان نیز در رتبه‌های بعدی بودند. وی از توزیع کلاس‌های پیش‌ساخته و نصب آنها با پیچ و مهره خبر داد و گفت: ادعا نمی‌کنم تمام مدارس کپری جمع‌آوری شده، چون عدد واقعی این کلاس‌ها را نمی‌دانیم؛ ولی با توجه به اطلاعاتی که داریم، کارشناسان برآورد می‌کنند که این تعداد خیلی قابل توجه نیست. از نظر رئیسی، معضل امروز ما کلاس‌های کپری نیست؛ بلکه کلاس‌های خطرآفرینی است که او به بمب ساعتی تعبیر می‌کند.

او توضیح می‌دهد: در حال حاضر تعداد زیادی از دانش‌آموزان زیر سقف‌های غیرایمن درس می‌خوانند.

چندی پیش دبیر اول کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس از وجود کلاس‌های درسی خبر داد که در کانکس برگزار می‌شود. وی این کلاس‌ها را فاقد گرمایش و سرمایش و سیستم بهداشتی و آب‌سردکن خواند و گفت: وجود مدارس غیراستاندارد در برخی نقاط کشور نشانه محدودیت‌های مالی و عدم ساماندهی مشکلات آموزش و پرورش در این مناطق است.

از سوی دیگر توزیع کانکس برای دانش‌آموزان عشایری از جمله وعده‌های آموزش و پرورش بود که رئیس سازمان نوسازی مدارس برای حرکت فصلی عشایر، این کانکس‌ها را ضروری می‌داند و می‌گوید: این کانکس‌ها بیشتر در حوزه زاگرس توزیع شده است. عشایر پیش از این، کلا‌س‌های چادری داشتند. سعی کردیم به جای چادر، کانکس‌هایی را برای عشایر در خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و لرستان به صورت موقت اختصاص دهیم؛ اما اهم فعالیت ما توسعه مدارس عشایری شبانه‌روزی بود.

او تاکید می‌کند: من نمی‌گویم مشکل عشایر حل شده اما مطمئنم که کاهش یافته است.

هر چند گفته می‌شود بیش از 12 درصد کل مدارس فرسوده کشور در تهران قرار دارد، اما این فرسودگی فقط به در و دیوار ساختمان مدارس محدود نیست و تجهیزات و میز و نیمکت‌های فرسوده در مدارس این شهر و سایر کلانشهرها از وجود محدودیت در این حوزه حکایت می‌کند. به طور معمول، 12 درصد اعتبارات استانی و 5 درصد اعتبارات ملی آموزش و پرورش و به طور متوسط 100 میلیارد تومان هر سال صرف خرید تجهیزات مدارس می‌شود، با وجودی که سالانه هر واحد آموزشی باید یک میلیون تومان صرف خرید تجهیزات کند، اما وضعیت نامناسب تجهیزات در برخی مدارس نشان می‌دهد این رقم کافی نیست. به همین دلیل سازمان نوسازی مدارس خبر داده است اعتبارات این بخش در سال 90 تا 50 درصد افزایش خواهد یافت و در سال جاری 150 میلیارد تومان صرف خرید تجهیزات آموزشی مدارس می‌شود.

گویا از این افزایش اعتبارات مدارس غیردولتی سهمی ندارند و در سال‌های اخیر موسسانی به راه‌اندازی این گونه مدارس روی آورده‌اند که از عهده تامین هزینه‌ها و ساختمان مدارس برنمی‌آیند. وجود 70 درصد مدارس این بخش در جمع مدارس فرسوده و استیجاری بسیاری از آنان را در معرض تعطیلی کشاند. رئیس سازمان نوسازی مدارس تصریح می‌کند حوزه فعالیت این مدارس به ما مربوط نمی‌شود. بلکه معاونت مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی مسوول سیاستگذاری در این حوزه است.

رئیسی علت این که با وجود فرسودگی مدارس غیردولتی همچنان به فعالیت ادامه می‌دهند، می‌گوید: اگر بخواهیم به مدارس غیردولتی فشار بیاوریم، این طرح پا نمی‌گیرد، چون بخش غیردولتی توان رقابت با مدارس دولتی را ندارد و در صورتی که سخت‌گیری کنیم دچار رکود می‌شوند. به همین خاطر در تاسیس این مدارس به حداقل استانداردهای محیط آموزشی بسنده می‌شود. جمع‌آوری کامل کلاس‌های کپری، خشتی و گلی
از یک سو، استانداردسازی تجهیزات مدارس و حذف کامل مدارس فرسوده به اقدام مجلس در تصویب سریع اعتبارات نوسازی و عمران مدارس بستگی دارد. اقدامی که در چند روز آینده محقق خواهد شد.

کتایون مصری / گروه جامعه