استقبال گردشگران از بزرگ‌ترین شهرکلوخی جهان

کویر کرمان در حاشیه شمالی شهرستان باستانی شهداد مجموعه‌ای از بی‌نظیر‌ترین سازه‌ها را در مقابل دید بازدید‌کنندگان قرار می‌دهد؛ کلوت‌هایی که سازه‌های عظیم شنی در دل کویر هستند و تاکنون دلیل علمی مشخصی برای پدید آمدنشان از سوی دانشمندان و محققان ارائه نشده است.این کویر در سال‌های اخیر توانسته بخشی از جاذبه‌های سحرانگیز خود را به نمایش بگذارد و پذیرای مهمانانی باشد که همیشه شنیدن نام کویر و بیابان برایشان تداعی‌گر مرگ و نابودی بود.

از یک دهه قبل با فعالیت‌هایی چون برگزاری همایش ملی شناخت کویر لوت، جشنواره شب‌های کویر، احداث کمپ گردشگری و مجتمع خدمات امدادی، دروازه کلوت‌ها بزرگ‌ترین شهر کلوخی جهان به روی همگان گشوده شد و به‌تدریج مسافرانی به عنوان گردشگر راهی این کویر شدند. اگرچه تعداد گردشگران در سال‌های ابتدایی اندک بود، اما رفته‌رفته با معرفی جذابیت‌های این کویر سحرانگیز بر تعداد مسافران آن نیز افزوده شد و با بهره‌برداری از جاده شهداد به نهبندان که از دل کلوت‌های شهداد می‌گذرد، جهشی بزرگ در سفر گردشگران به این منطقه ایجاد شد.

کلوت، سازه‌ای عظیم به ارتفاع ده‌ها متر است که به طول 45 کیلومتر در حاشیه کویر لوت سر از شن‌های روان برآورده‌اند و گویی همچون قلعه‌ای از کویر محافظت می‌کنند و نام نگهبانان کویر را به خود نسبت داده‌اند.

مستشرقین که برای اولین بار از این سرزمین سراسر وهم‌انگیز بازدید کردند، وقتی خود را در محاصره کلوت‌های سر به فلک کشیده کویر یافتند، این سازه‌ها را شهر جن و پری نامیدند.«پرسی سایکس» در این زمینه گفته است کلوت‌های شهداد بیننده را به ناگاه در دل قصه‌های جن و پری می‌برد و گویی این ساختمان‌ها ساخته دست بشر نیستند و دستی ورای نوع بشر در ساخت آنها دخیل بوده است.

هرچند بیننده در نگاه اول با دیدن کویر دچار ترس از تنهایی در میان کویری خشک و بی‌آب می‌شود، اما شگفتی‌های این طبیعت وحشی که به دلیل شرایط خاص آب و هوایی اجازه رشد باکتری‌ها را نیز در خود نمی‌دهد، گردشگران را به خود می‌خواند و هر روزه تعداد زیادی گردشگر را پذیرا می‌شود.

تلاقی ابرها و کویر در طول روز و همنشینی ستاره‌ها و سکوت کویر در دل شب موجب شده است یکی از جذاب‌ترین قطب‌های گردشگری ایران که بدون شک در دنیا بی‌نظیر است در دل کویر کرمان نمایان شود. برخی می‌گویند این سازه‌ها در طول سال‌ها و با فرسایش زمین به دلیل باد و باران به وجود آمده‌اند و سازنده اصلی این سازه‌ها رودخانه شور در حاشیه این کلوت‌هاست.رودخانه شور که به‌رغم خشکسالی‌های 13 ساله استان کرمان همچنان در بستر کویر خشک کرمان می‌خرامد و هر روز بستری جدید و شکلی جدید در پهنه شن‌ها به خود می‌گیرد، رطوبت لازم را برای جمع شدن شن‌ها مهیا کرده و بتدریج به دلیل جمع شدن شن‌ها و بارش‌های باران، این سازه‌ها به شکل عجیب کنونی خود در‌آمده‌اند.یکی دیگر از شگفتی‌های کویر کرمان وجود رودخانه دائمی شور در دل کویر سوزان کرمان و در کنار گرم‌ترین نقطه زمین است.

رودخانه شور که از سرشاخه‌های بیرجند آغاز می‌شود و در نهایت در کویر کرمان به شوره‌زار تبدیل می‌شود، خود از دیدنی‌ترین عجایب کویر کرمان است.این رودخانه که به دلیل شوری بیش از حد توان زیستن هر موجودی را در اطرافش گرفته است، در انتهای حرکتش به حدی غلیظ می‌شود که آب رودخانه به دلیل غلظت و رنگ سفیدش بیشتر به ماست می‌ماند.

براساس آمار، حضور گردشگران در نوروز امسال در بخش شهداد از تعداد 135 هزار نفر گذشت و به گفته محمد مومنی، بخشدار شهداد امسال مسافران نوروزی این بخش نسبت به نوروز گذشته 10 درصد رشد داشته است.

مسوول میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهداد هم از اقامت شبانه 1438 گردشگر در کمپ کویر خبر داد. به گفته حجت ابراهیمی‌زاده، مبدا سفر بیشتر گردشگران نوروزی خارج از استان کرمان به شهداد، استان‌های تهران، فارس، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی بود.

حضور گردشگران، کاسبی مغازه‌داران را هم رونق داد. حسن وجه‌الدینی، پیرمردی که در میدان امام حسین(ع) شهداد مغازه‌اش را با انواع دست‌‌بافته‌های حصیری برای فروش تزئین کرده بود، گفت: پس از سال‌ها به آینده شهداد امیدوار شده‌ام.

جلیل و محمدعلی پسران وی هم با بیان این‌که شهداد به یک نقطه گردشگرپذیر تبدیل شده، ساخت بوستان برای اسکان و استراحت مسافران، ساخت پیاده‌روها و روکش آسفالت خیابان اصلی و تحول فضای شهر و رسیدگی به وضعیت کشاورزی را ضروری دانستند.

نیره مومن‌زاده که از 40 سال قبل به شیوه سنتی حنا، سدر، قاووت و وسمه (رنگ مو) در شهداد آسیاب می‌کند، از این‌که مسافرانی از شهرهای مختلف کشور سراغ حنای آتشین و خوشرنگ شهداد را از او می‌گیرند، اظهار خوشحالی کرد.

وی اظهار امیدواری کرد حضور مسافران به رونق کشت حنا و سدر و تولید صنایع دستی بینجامد. آرزویی که علی میرزا کدخدایی هم که به فروش دست‌بافته‌های حصیری مشغول است، به آن اشاره کرد.

در حالی که بسیاری از مسافران از وضعیت خدمات‌رسانی راضی بودند، اما برخی هم از کمبود امکانات گلایه داشتند. سیدمحمدحسینی از کرج بااشاره به این نکته که شهر در یک عقب‌ماندگی 30 ساله به سر می‌برد، اظهار امیدواری کرد عقب‌ماندگی‌ها جبران شود.

دکتر جباری از تهران هم خواستار فعالیت رستوران‌های مجهز، سرویس‌های بهداشتی کافی، گشت محلی با شتر و خودروهایی مانند جیپ شد. مسافر نوروزی دیگری هم بر ساخت ایستگاه CNGگاز تاکیدکرد.

مسافرانی هم که از جاده نهبندان به شهداد آمده بودند، از نبود تابلوهای جهت‌نما، اعلام مسافت و... در این مسیر و بویژه در حوزه استان کرمان انتقاد کردند. محمدرضا سبزعلی با اشاره به کویری بودن این جاده خواستار نصب تابلوها، تجهیز پارکینگ‌ها به منابع آب، استقرار امداد خودرو و راه‌اندازی پایگاه جدید امدادی و گشت‌های بیشتر نیروهای انتظامی شد.

یکی از مشکلات دیگر این شهر نبود تجهیزات الکترونیکی مانند دوربین‌های ثبت سرعت و گشت مداوم پلیس راهنمایی و رانندگی در جاده‌هاست. به همین خاطر متاسفانه بیشتر حوادث در این جاده به دلیل عوامل مذکور با کشته همراه است. یکی از راهنمایان گردشگری نیز امکانات نمایندگی میراث فرهنگی شهداد را ناکافی خواند.

مدیر یک رستوران این شهر ایجاد زیرساخت‌های گردشگری و رفاهی در شهر شهداد را مهم‌تر از کویر لوت دانست و گفت: افرادی که از زابل و نهبندان به سمت شهداد می‌آیند می‌خواهند در شهداد از امکانات استفاده کنند، زیرا آنها کیلومترها در کویر رانندگی می‌کنند تا به شهداد می‌رسند، در حالی که در اینجا امکانات چندانی وجود ندارد.

عباس تقی‌زاده ‌/‌ جام‌جم کرمان