ارتباط صمیمانه، لزوم گفت‌وگوی علمی

از جمله مباحثی که باتوجه به همین جذابیت‌های ساختاری می‌تواند در بستر یک گفت‌وگوی شنیدنی جای گیرد، مجموعه بحث‌های علمی است که می‌توان محتوای خاص آن را در ظرف یک برنامه با قالب گفت‌وگو به بهترین نحو به مخاطب عرضه کرد.

«گپ علمی» رادیو جوان یکی از همین برنامه‌هاست. این برنامه همان‌گونه که از نامش پیداست، گپ و گفتی است دوستانه و صمیمی که به طرح پرسش‌هایی درخصوص جدیدترین دستاوردهای علمی داخل کشور و دریافت پاسخ از مختصصان این حوزه و فعالان باتجربه صنایع و آکادمی‌های علمی می‌پردازد.

رادیو جوان درخصوص تولید برنامه‌هایی با ساختار گفت‌وگومحور همواره توجه ویژه‌ای داشته؛ به طوری که در جدول پخش روزانه این شبکه رادیویی، علاوه بر برنامه‌های معمول که در اکثر رادیوها تهیه وتولید می‌شوند، برنامه‌هایی ویژه نیز با قالب گفت وگو روی‌آنتن می‌رود که در این میان می‌توان به «مثلث» اشاره کرده که مدت‌ها مورد توجه مخاطبان این رادیو قرار داشت و در حوزه‌های گوناگونی مباحث چالش برانگیزی را مطرح می‌کرد و پاسخ می‌گفت.

در گروه دانش رادیو جوان نیز نزدیک به یک دهه است که برنامه‌های گفت‌وگو محور در ساعت عصرگاهی تهیه می‌شود. برنامه‌هایی چون «روی‌خط‌باشید»، «انعکاس» و... که پس از برنامه‌های پیک ساعتی این شبکه همچنان مخاطبان خاصی را به دنبال دارد. «گپ علمی» را می‌توان ادامه روند تولیدی چنین برنامه‌هایی دانست.

در استودیوی شماره 23 ساختمان شهدای رادیو، مهرگان سوادکوهی (مجری ـ سردبیر) در کنار کارشناس برنامه حضور دارد و سوالاتی که روی برگه‌های متعددی نوشته را یک‌بار پیش از ضبط برنامه مرور می‌کند.

به نظر می‌رسد سوادکوهی تلاش می‌کند تا این برنامه با کمترین خلل و کاستی تهیه شود چراکه باتوجه به مدت زمان نیم ساعته پخش آن چیزی حدود 3 تا 4 ساعت زمان صرف می‌شود تا ضبط آن به پایان برسد.

سوادکوهی می‌گوید: «برنامه گفت‌وگویی ـ علمی یکی از برنامه‌های قدیمی رادیو جوان محسوب می‌شود. در برنامه صبح رادیو جوان نیز که با نام صبح دانش روی آنتن می‌رود، مباحث گفت‌وگویی قدری عمومی‌تر برای شنونده‌ها ارائه می‌شود و در دیگر برنامه‌هایی که طول روز در کنداکتور این شبکه گنجانده می‌شوند، سعی می‌کنیم به بحث‌ها به صورت تخصصی‌تر پرداخته شود.»

برنامه‌های علمی باتوجه به محتوای سنگینی که دارند، عموما مخاطبان خاص‌تری را به خود جلب می‌کنند. حال در یک شبکه رادیویی که اکثر مخاطبان آن جوانند چگونه می‌توان یک مبحث گفت‌وگو محور را هدایت کرد؟

سردبیر گپ علمی می‌گوید: «باتوجه به این که زمینه این برنامه مباحث علمی است، سعی می‌کنیم تا آنجا که می‌توانیم و شناحتی که از شخصیت مهمانانمان داریم، گفت‌وگویی صمیمانه شکل گیرد. گاهی اوقات برخی مهمانان این زمینه را دارند که مباحث تنها به سمت تخصصی بودن گرایش پیدا نکنند. برخی کارشناسان و اساتید خاصه اگر سابقه زیادی نیز در دانشگاه داشته باشند، گاهی از خصوصیات خود می‌گویند و تجربیاتی که در زندگی شخصی دارند و این مساله باعث می‌شود تا گفت‌وگوی ما ضمن برخورداری از درونمایه یک گپ و گفت علمی، صمیمت به وجود آمده در استودیو نیز به شنونده‌های برنامه انتقال یابد.»

برنامه‌های مختلف صداوسیما در ژانر علمی، عموما تلاش می‌کنند تا آدم‌های صاحب‌نظر رشته‌های مختلف را به مخاطب بشناسانند. از این‌رو برنامه‌های گفت‌وگو محور متعددی از جمله کوله‌پشتی، ماه عسل و... علاوه بر حفظ درونمایه اصلی و آگاهی بخشی در زمینه دانش و فناوری داخل کشور، به شناسایی متخصصان زبده این حوزه چه به لحاظ حرفه‌ای و چه بی‌لحاظ شخصی نیز منجر می‌شد.

گپ علمی نیز باهمین رویکرد تولید می‌شود. سوادکوهی معتقد است: «قاعدتا درخصوص شخصیت‌های علمی می‌توان گفت آن طور که باید برای جامعه شناخته نشده‌اند. حتی برخی تخصص‌ها نیز همراه با گرایش‌های ریزرشته‌ای در میان مردم چندان شناخته شده نیستند.»

وی ادامه می‌دهد‌: «طی مشورتی که با همکاران در گروه دانش رادیو جوان داریم، گاهی از یک موضوع به آدم‌ها می‌رسیم. طی صحبت‌هایی که با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی داریم، افرادی خاص را پیدا می‌کنیم که دارای سوابق درخشان علمی یا صنعتی هستند. ابتدای بحث نیز سعی داریم از خودشان شروع کنیم و سپس به رشته تخصصی‌شان برسیم.»

گپ علمی باتوجه به زمان پخشش (22 تا 30/22) نسبت به دیگر برنامه‌های گفت‌وگومحور رادیو جوان، از ریتم آرام‌تری برخوردار است. ضمن این‌که محتوای برنامه روال کندتری را در مقایسه با برنامه‌های چالشی دیگر از این دست می‌طلبد.

مهرگان سوادکوهی در این خصوص می‌گوید: «با توجه به این‌که زمان پخش برنامه شب است، رنگ و لعاب شبانگاهی بیشتری در نحوه پرسش و پاسخ و انتخاب موسیقی‌ها به خود می‌گیرد و فکر می‌کنم چنین گپ و گفتی باتوجه به هدفی که مهمانان از آن انتخاب می‌شوند و بخصوص برخورد صمیمانه با آنها، برنامه‌ای کاملا مناسب با حال و هوای شب به مخاطب ارائه می‌شود. ضمن این که در ساعت پخش برنامه گپ علمی، اغلب شنونده‌های ما، گذری و داخل خودروهایشان هستند و به لحاظ حیث تحصیلات، سابقه کاری، زمینه شغلی و مسوولیتی، مخاطبان تخصصی و محوری‌تر خواهند بود.»