قانون تسهیل ازدواج جوانان هنوز صندوق اندوخته ندارد

بیش از 4 سال از تدوین و ابلاغ قانون تسهیل ازدواج جوانان می‌گذرد. بر اساس این قانون که از سوی رئیس‌جمهور به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی وقت ابلاغ شد، دولت می‌بایست به منظور توانمندسازی جوانان برای تشکیل خانواده، صندوق اندوخته ازدواج جوانان را ایجاد کند.

همچنین قرار شد اساسنامه صندوق تسهیل ازدواج شامل ماهیت صندوق، منابع مالی، ارکان، شرح وظایف صندوق و نحوه عضویت در آن ظرف 3 ماه از تصویب این قانون توسط دولت تهیه و جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه شود. دولت همچنین مکلف شد که علاوه بر استفاده از منابع بودجه سنواتی پیش‌بینی شده از محل «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» به زوج‌های جوان نیازمند به اجاره مسکن، برحسب تشخیص کمیته سامان ازدواج با توجه به امکانات صندوق، وام ودیعه مسکن پرداخت کند.

به گفته برخی کارشناسان، قرار بود دولت آیین نامه قانون تسهیل ازدواج جوانان را در مدت 3 ماه تهیه کند و هر 6 ماه یک بار در این زمینه به کمیسیون فرهنگی مجلس گزارش دهد ولی اکنون 4 سال از زمان تصویب قانون و 2 سال از مجلس هشتم می‌گذرد ولی هنوز این آیین نامه نوشته نشده است.

شهربانو امانی زنگنه، نماینده دوره‌های پنجم و ششم مجلس با تاکید براین که با اجرای این قانون بسیاری از مشکلات جوانان در حوزه ازدواج رفع می‌شود، گفت: در این قانون تسهیلات و مشوق‌هایی برای ازدواج جوانان پیش‌بینی شده است، ولی هنوز از اجرا این قانون خبری نیست.

نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی افزود: در قانون تسهیل ازدواج جوانان هم تسهیلات مالی، هم استفاده از امکانات دولتی برای ازدواج و هم راهکارهای فرهنگی برای کاهش سن ازدواج پیش‌بینی شد و نمایندگان دوره هفتم مجلس تلاش زیادی برای تهیه و تصویب آن انجام دادند.

لاله افتخاری، نماینده مجلس هشتم نیز با تایید اجرایی نشدن این قانون تاکید کرد: هنوز اقدامی در این زمینه انجام نشده است.

از 4 سال قبل تاکنون، براساس ماده یک قانون تسهیل ازدواج، دولت مکلف به ایجاد «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» شده و قرار شده است تا دولت علاوه بر استفاده از منابع بودجه سنواتی، از محل این صندوق به جوانان نیازمند به مسکن و اجاره مسکن، وام ودیعه پرداخت کند. تاسیس «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» یکی از مهم ترین اقداماتی بوده که قانون هیات دولت در سال‌های اخیر بر آن اصرار داشته، ولی هر بار ایجاد آن با مانعی روبه‌رو شده است. بنابراین صندوق مهر امام رضا(ع)، تصدی تامین اعتبار قانون ازدواج جوانان را به عهده گرفته است، منتها اصلاح اساسنامه این صندوق در زمره اولویت‌های کاری ستاد ملی ساماندهی امور جوانان و مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

هرچند کارشناسان مسائل اجتماعی انتظار داشتند که قانون تسهیل ازدواج و آیین نامه اجرایی آن به 5 مساله سربازی، دانشگاه، تنگناهای اقتصادی در مراسم ازدواج، اشتغال و مسکن نگاه جدی‌تری داشته باشد، اما به نظر می‌رسد تا همین جا هم هنوز قانون تسهیل ازدواج به نتیجه نرسیده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس بتازگی با انتشار بررسی‌های خود در مورد این قانون اعلام کرد: اکنون 4 سال از زمان تصویب این قانون می‌گذرد اما هنوز هم اجرای این قانون، معطل ایجاد صندوق اندوخته ازدواج جوانان (ماده‌ یک) و تدوین آیین‌نامه اجرایی آن (ماده ‌11) است.

به گزارش ایسنا، مرکز پژوهش‌های مجلس افزود: در این 4 سال اقدامات متعددی از سوی دستگاه‌های مختلف صورت گرفته است که بسیاری از آنها در مواد قانون تسهیل ازدواج جوانان هم آمده و البته هرکدام از این اقدامات مصوبه‌های مستقلی گرفته است.

در حالی که اگر آیین‌نامه قانون تسهیل ازدواج نهایی می‌شد نیازی به این مصوبه‌ها که وقت و هزینه‌های گزافی را دربرمی‌گیرد، نبود، اما این‌که آیا دستگاه‌های مورد اشاره این قانون خود را ملزم به اجرای مفاد آن می‌دانند یا خیر ـ آن هم با توجه به این‌که آیین‌نامه اجرایی آن تصویب نشده و در واقع هنوز چیزی برای دستگاه‌ها ابلاغ نشده ـ موضوعی است که نیاز به بررسی دارد.

مرکز پژوهش‌های مجلس پس از بررسی علل مختلفی که به تاخیر در اجرای این قانون منجر شده‌اند، اضافه کرد: آنچه در رابطه با قانون تسهیل ازدواج جوانان و عدم اجرا شدن این قانون در وهله اول نمایان است آن‌که، صندوق مهر امام رضا(ع) دقیقا 5 ماه بعد از تصویب قانون تسهیل ازدواج جوانان با مصوبه شورای عالی اداری تشکیل شده و مهم‌ترین اقدام آن ارائه تسهیلات ازدواج در قالب وام‌های ‌20 میلیون ریالی بوده است؛ حال آن‌که اگر از ایجاد این صندوق اجتناب شده ـ همان‌گونه که نمایندگان این تقاضا را داشتند ـ و همان صندوق اندوخته ازدواج جوانان وفق ماده ‌1 قانون تسهیل ازدواج تشکیل می‌شد آن‌گاه مشکل آیین‌نامه اجرایی این قانون نیز وجود نداشت و امروز بیش از 3 سال بود که این قانون اجرا می‌شد، بنابراین قبل از هر چیز باید به دنبال تصویب اساسنامه صندوق اندوخته ازدواج جوانان که با اصلاحاتی در اساسنامه صندوق مهر امام رضا(ع) توسط سازمان ملی جوانان تدوین شده، باشیم، سپس ‌آیین‌نامه‌ اجرای این قانون را ـ که آن نیز توسط سازمان ملی جوانان تنظیم شده و در کمیسیون‌های دولت در انتظار بررسی است ـ جهت تصویب در هیات دولت پیشنهاد کنیم.

پرویز کرمی، معاون فرهنگی سازمان ملی جوانان هم گفت: هر دستگاهی از سرفصل‌ کلان بودجه‌های خودش می‌تواند برای ازدواج جوانان به صورت ترغیبی، تشویقی و تبلیغی هزینه کند؛ اما بودجه مشخص با سرفصل ازدواج در قانون بودجه کل کشور نداریم.

کرمی با بیان این‌که هیچ بودجه مشخصی در خصوص امر ازدواج در اختیار سازمان یا سایر دستگاه‌ها قرار داده نشده است، در گفتگو به فارس افزود: هر دستگاهی از سرفصل‌ کلان بودجه‌های خودش می‌تواند برای ازدواج جوانان به صورت ترغیبی، تشویقی و تبلیغی هزینه کند.

وی ایجاد و حمایت مشاوره در امر ازدواج، اجرای قانون تسهیل و ایجاد الزامات حمایتی در امر ازدواج را موضوعاتی عنوان کرد که سازمان ملی جوانان در دستور کار خودش قرار داده است و گفت: تبدیل وام 2 میلیون تومانی ازدواج به 4 میلیون تومان نیز اقدام دیگر سازمان بود.

این در حالی است که به گفته مهرداد بذرپاش،رئیس سازمان ملی جوانان قرار است وام ازدواج طبق مصوبه هیات دولت از نیمه دوم امسال به 5 میلیون تومان افزایش یابد، اما با توجه به خلأ صندوق اندوخته، هنوز از زمان اجرای دقیق آن خبری نیست.معاون سازمان جوانان هم با اشاره به فعالیت شبکه‌ای با نام شفا در سازمان جوانان توضیح داد: یکی از فعالیت‌های این شبکه ایجاد تسهیلات ازدواج است که کانون پیوند مهر و ازدواج آسان را در استان‌ها و شهرستان‌ها به‌وجود می‌آورند و دولت نیز از آنها حمایت‌های لازم را می‌کند و خوشبختانه تاکنون این شبکه در نیمی از استان‌ها فعال شده است و هر روز در یکی از استان‌های بدون این شبکه، کار خود را آغاز می‌کند.

به هرحال هرچند تاکنون سازمان ملی جوانان تلاش کرده تا با افزایش وام و ارائه تسهیلات مسکن به‌طور کج‌دارو مریز خلأ قانونی را بپوشاند، اما این حوزه همچنان درگیر کمبود بودجه و در انتظار ساماندهی ازدواج با قوانین تسهیل‌کننده است.