نرخ ارز را مصنوعی بالا نگه داشته‌اند

درخصوص نرخ ارز در اقتصاد 2 نظریه وجود دارد. یک نظریه، نظریه پولی است و معتقد است وقتی حجم پول در جریان افزایش پیدا می‌کند، ارزش پول ملی کم و دلار گران می‌شود. نظریه دیگر، نظریه برابری قدرت خرید است و می‌گوید اگر در سال 1357 نرخ یک دلار مثلا 7 تومان بوده است در حال حاضر با گذشت این همه سال باید الان نرخ ارز چه رقمی باشد. در واقع با این فرمول دلار 7 تومانی ضربدر نرخ‌های تورم سالانه ایران شده و عدد به دست آمده تقسیم بر نرخ تورم آمریکا می‌شود.

اکنون ارزش ریال به طور مصنوعی بالا نگه داشته شده است و اگر بخواهد واقعی شود نرخ دلار باید افزایش یابد؛ اما این افزایش به نفع رفاه مردم نیست.

وقتی شما نرخ ارز را واقعی نمی‌بینید صادرات ضربه می‌بیند. در واقع اصرار به افزایش ارز پول ملی به طور مصنوعی کاهش صادرات و افزایش واردات را در پی دارد، البته ناگفته نماند؛ در حال حاضر صادرات ما به دلیل گرانی، بازارهای خود را از دست داده است و ما رقم قابل‌توجهی صادرات غیرنفتی نداریم و اگر تنها بخواهیم صدور کالا را در نظر بگیریم، شاید صادرات غیرنفتی‌مان به 12 میلیارد دلار برسد؛ در حالی که واردات ما 80 70 میلیارد دلار است. بنابراین رقم صادرات ما قابل توجه نیست و فشار نیز محدود است؛ اما اگر دلار گران شود؛ به دلیل واردات زیادمان، تورم بالایی در کشور ایجاد خواهد شد.

بانک مرکزی می‌تواند نرخ ارز را تغییر ندهد، اما مابه‌التفاوت آن را با نرخ واقعی به صادرکنندگان یارانه بدهد؛ چرا که گران شدن کالاهای وارداتی فشار زیادی به مردم وارد خواهد کرد.

این قضیه مثل آن می‌ماند که ما از مردم مالیات تورمی بگیریم. با افزایش نرخ ارز، رفاه مردم از بین می‌رود؛ دولت باید کاری کند که رفاه اقتصادی و اجتماعی مردم افزایش یابد. در حال حاضر خط فقر 900 هزار تومان است و اگر یک خانواده 4 نفره را در نظر بگیرید که اجاره‌نشین باشند، با توجه به تورم، پولی برای گذراندن زندگی آنها باقی نمی‌ماند، پس نباید هزینه‌های مردم بیش از این افزایش یابد.

اگر نرخ ارز بالا برود، قیمت مواداولیه که از خارج وارد می‌شود، بالا می‌رود و منحنی عرضه را به سمت چپ می‌کشد و تورم را افزایش می‌دهد. تنها زمانی می تواند‌ آثار تورمی آن، کوتاه مدت باشد که سیاست‌های اقتصادی دولت مناسب باشد و بهروری در کشور بالا برود تا منحنی عرضه به سمت راست حرکت کند. اما این اقدام هم زمانبر است و هم به قول کینز اقتصاددان شهیر انگلیسی در بلندمدت همه ما مرده‌ایم.