«چه‌گوارا» چرا اشتباهی رفت به نیاوران

با هیجان برگرفته از نوستالوژی حاد!  می‌گوید دهه فجر بوده و یکبار به موزه سعدآباد رفته که بسیار هم به او خوش گذشته است. تاکید می‌کند موزه سعدآباد تهران جای خوبی است که او را با تاریخ کهن ایران آشنا کرده است. می‌گوید که هر بار که از پیچ نیاوران! رد می‌شود یاد خاطره کودکی‌اش می‌افتد که از این موزه بازدید کرده است. 

این عاشق ایرانی چه‌گوارا، اما تنها شهروند تهرانی نیست که نمی‌داند کاخ موزه سعدآباد یک موزه به معنای عام نیست و یک کاخ‌موزه است که تنها فصلی از تاریخ معاصر ایران را در سینه دارد و نه تاریخ کهن ایرانی که در تجریش واقع شده است نه نیاوران.

این روزها، روزهای هفته میراث فرهنگی است و انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. تهران را می‌گویم. موزه‌ها و کاخ‌موزه‌ها که انگار نه انگار. انصاف کجا رفته؛ حقیقت را نگاه کنی می‌بینی که کاخ موزه‌ها به مدد بلیت نیم‌بها در روز اول هفته میراث کمی با حضور کودکان ساندویچ به دست شلوغ شدند، اما نه... این اتفاق نوع دیگری باید تلقی شود. انگار باید گفت که مردم با مفهوم موزه قهر هستند. البته این را از یاد نبریم که وقتی آموزش میراث فرهنگی صحیح نباشد اتفاق در نهایت اینگونه رخ می‌دهد. راستی چه انتظاری می‌توان از هزاران هزار کودک و بزرگسال همشهری‌مان داشت که خاطره دیروزشان از مفهوم موزه را تنها با یک اردوی نیم‌روزی از یک کاخ‌موزه در شمال تهران سپری می‌شود.

لزوم اختصاص فصلی یا درسی در مفهوم میراث فرهنگی سال‌هاست که دغدغه بسیاری از دوستداران میراث ایرانی است که هنوز محقق نشده است. میراث فرهنگی نیاز به آموزش دارد. آموزشی سختگیرانه، اما همراه با کارگاه‌های عملی که موزه‌ها آن را تشکیل می‌دهند. این شعار تکراری است، اما بد نیست در پایان این سطور به آن اشاره شود که مردمی که گذشته خود را نشناسند، آینده خویش را نمی‌شناسند. راستی چند درصد تهرانی‌ها می‌دانند که مثلا موزه ایران باستان در کدام منطقه واقع شده است؟

مهدی نورعلیشاهی