موزه، جانمایه گذشته‌های دیر و دور

قزوین - مینا حاجی‌شفیعی - خبرنگار جام‌جم: از کنارش که می‌گذری، حس کنجکاویت گل می‌کند. سرمی‌چرخانی تا تابلوی سردرش را ببینی و احیانا دنبال برگه‌ای می‌گردی که مبلغ بلیت ورودی روی آن درج شده باشد، خودت را که راضی کنی و داخل شوی، نشانه‌هایی از زمان‌هایی را می‌یابی که در آن روزگار از تو هیچ نام و نشانی نبوده است.

کد خبر: ۲۵۳۹۷۰

سفالینه‌هایی که دلت می‌خواهد بدانی خاکش حاصل قامت کیست و چه کسی، کجا و کی، چه چیز را در آن نوشیده است به شادی یا به غم.

وسوسه می‌شوی بخوانی شمشیری که اکنون گذر زمان برق و جلایش را ربوده در کدامین دوره یا جنگ به قصاوت یا سلحشوری خون کدامین گناهکار یا بیگناه را عمدا یا به سهو ریخته است. می‌اندیشی که دستبندی که اکنون هیچ زیبایی خیره‌کننده‌ای ندارد، آیا روزی تحفه‌ای بوده که به دست عاشقی، پیشکش معشوقی شده است و حال که نه از تاک نشان هست و نه از تاک نشان، چگونه این ساخته دست بشر این همه زمان گذشته و نیامده را تاب خواهد آورد؛ بی‌شک عشقی در آن جریان دارد، دوست داری که این گونه باشد.

ساز خاموش و ساکتی که زمانه تارو پودهایش را گسسته است، روزگاری دست‌آویز پنجه‌های کدام شوریده بوده و چند دستگاه مانده که با آن نواخته نشده باشد. دلت می‌خواهد سرت را به آن نزدیک کنی و سراپا گوش شوی شاید چیزی بشنوی که مرهمی‌باشد بر دلت. می‌گذری در کنار تندیس‌ها می‌ایستی از پهلوی دستنوشته و کتب خطی می‌گذری که چیزی به بزرگی تاریخ در حجم کوچکشان جریان دارد.

توجه‌ات جلب ساعت و زمان می‌شود، دیر شده است باید بروی و در روزمرگی زندگی دوباره جاری شوی. راه آمده را باز می‌گردی، درب خروجی را می‌یابی، بیرون می‌آیی و در تاریخ معاصرت قدم می‌گذاری.

در خیابان به راه می‌افتی و دوباره در هیاهوی شهری گم می‌شوی که روزگاری بلاشک جزوی از حافظه تاریخی مردمان آینده خواهد شد و شاید تو هم سفالینه‌ای شوی در لابه‌لای حجم زمان گذشته و روزهای نیامده.

اینجا موزه است، جانمایه گذشته‌های دور و دیر و آینه آینده‌های زود و ناگزیر.

موزه‌ها بهترین نهاد موثر در باز آفرینی تاریخ‌اند. در اکثر موزه‌های تاریخی، اشیاء بر اساس سیر تاریخی آن، نظم یافته‌اند وزمانی که بازدیدکننده این مکان را از نظر می‌گذراند، ذهنش به یک باره مورد هدف قرار می‌گیرد واین در حالی است که اگر اشیاء بر اساس موضوع مطرح شوند و به روایت تاریخ استناد داشته باشند، مورد توجه بیشتری واقع می‌شوند و هیجان و اشتیاق افزون‌تری را در بیننده به وجود می‌آورند.

رسانا حشمتی‌پور، مدیر موزه اشیای تاریخی قزوین مهم‌ترین عاملی را که مانع مشارکت بازدید کننده در موزه میشود، عدم سنخیت زمانی و مکانی و تاریخی‌ای می‌داند که خود را در پشت آثار باقیمانده از گذشته پنهان کرده است.

او می‌گوید: به عنوان اولین قدم در بیان ارزش موزه‌ها برای گردشگر، باید مفهوم صحیحی از محیط مورد بازدید را ارائه داد.

وی تاکید می‌کند: در راستای جذب گردشگر روح حاکم بر محوطه موزه و چگونگی ارائه اطلاعات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

مدیر موزه اشیای تاریخی قزوین می‌افزاید: برای بالابردن ارزش موزه‌ها و به طور کلی هر مکان باستانی، اندیشه حیات بخشیدن به تاریخ در مکان مزبور، اولویت دارد. در روایت کردن تاریخ، هدف تنها انتقال اطلاعات به صورت ساده نیست به این معنی که با ارائه اطلاعات مفروض باید به دستیابی بازدیدکننده به کشف حقایق کمک کنیم. حشمتی‌پور مهم‌ترین شیوه‌های ارتباطی با بازدیدکننده را تأثیر بر تخیل وی می‌داند و می‌گوید: این تاثیر باید به‌گونه‌ای باشد که بازدیدکننده احساس کند در حال کشف یک مکان در اعماق موضوع موزه است، به این ترتیب در جهت فزونی اطلاعات خود وبرای کسب تجربه مفید و جدید، تلاش خواهد کرد.

اعمال شیوه‌های تخصصی خاص باعث خواهد شد موزه‌ها تبدیل به مکانی گردند که مورد علاقه بازدیدکننده است و این ایجاد علاقه باعث می‌شود بازدیدکننده زمان بیشتری را برای بهره‌برداری از این محیط‌ها اختصاص دهد و بدین ترتیب موزه‌ها و مکان‌های تاریخی وباستانی، جایگاه شایسته خود را به لحاظ ارزشی و مورد توجه بودن از جانب عامه مردم به دست آورند.