به همیندلیل میتوان گفت واردات خودرو که طی سنوات گذشته روند خوبی را سپری نمیکرد، در سالجاری رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. هرچند که همچنان شاهد آن هستیم که تعداد بالایی خودروی وارداتی در گمرکات کشور وجود داشته و ترخیص آنها صورت نگرفته است.بااینحال آمارهای گمرک در هشتماهه سالجاری گویای آن است که تاکنون ۲۹هزار و ۴۱۸ دستگاه خودرو به ارزش حدود ۶۲۰میلیون دلار وارد کشور و از گمرکات نیز ترخیص شده است؛ این امر به معنای آن است که واردات خودرو در هشتماهه سالجاری نسبت به سال گذشته ۷۳۶درصد به لحاظ حجمی و ۷۸۴درصد به لحاظ ارزشی رشد داشته است.
با توجه به واردات ۱۱هزار و ۸۷۴ دستگاه خودرو بهارزش ۲۳۴میلیون و ۵۶۰هزار دلار تا پایان سال گذشته میتوان به این نکته پی برد که تاکنون بیش از ۴۱هزار دستگاه خودرو از گمرکات کشور ترخیص شده است.
از سوی دیگر با وجود گذشت بیش از۲۶ماه اززمان ابلاغ آییننامه واردات خودرو(از شهریور۱۴۰۱تا آبان۱۴۰۳) و وعده واردات ۲۰۰هزار دستگاه خودرو تا پایان سال گذشته، اما واردات ۴۱هزار خودرو نشاندهنده آن است که هنوز حتی یکچهاردهم خودروهای وارداتی وعدهدادهشده نیز از گمرکات کشورمان ترخیص نشده وبه نظرمیرسدهمچنان این امربا موانع جدی روبهروست.
محدودیت جدید بر سر راه واردات خودرو
مهدی دادفر، مشاور انجمن واردکنندگان خودرو در اینباره میگوید: شرکتهای فعال در زمینه واردات خودرو با محدودیت جدیدی از سوی بانکمرکزی برای ثبتسفارش خودروهای وارداتی مواجه شدهاند. وی گفت: سقفهای ارزی واردات خودرو از سوی بانکمرکزی بسته شده است. این موضوع در تئوری ربطی به سازمان توسعه تجارت ندارد و به بانکمرکزی برمیگردد، اما در عمل و نتیجه نهایی این موضوع مربوط به عدم ثبتسفارش خودروست که اکثر فعالان واردات خودرو با آن مواجه شدهاند. وی توضیح داد: برای هر شرکت واردکننده خودرو یک سقف ارزی تعیین و به نوعی بودجه واردات خودرو تقسیم و تخصیص داده شده است. مثلا اگر شرکتی تا ۱۰میلیون دلار امکان واردات خودرو داشته باشد و ثبتسفارش انجام داده باشد، تا زمانی که ماشینهای ثبتسفارششده را وارد نکند، تسویهحساب و تعهداتش را انجام ندهد، با این پیام که سقف اعتباری شما به اتمام رسیده و پرونده فعلی قابل پشتیبانی نیست مواجه میشود و قادر به ثبتسفارش جدید نخواهد بود. مشاور انجمن واردکنندگان خودرو اعلام کرد شرکتهایی که هنوز از سقف اعتبار خود استفاده نکردهاند، این امکان را دارند که خودرو ثبتسفارش کنند. بااینحال، درحالحاضر شرکتهای فعال در زمینه واردات خودرو با محدودیتهایی در این زمینه مواجه هستند. این محدودیتها ممکن است به علت سیاستهای دولتی یا تغییرات در قوانین مربوط به واردات خودرو باشد.
چرا خودروهای وارداتی در جادهها نمود ندارند؟
از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند طبیعتا با ورود این۴۱هزار خودروی وارداتی به کشور اما نمود آن را نمیتوان در خیابانها و جادههای کشور دید. به همین دلیل به نظر میرسد حجم زیادی از این خودروها به انگیزه افزایش قیمت دلار و خودرو دپو شده باشد.بهطوریکه کارشناسان میگویند نمایشگاهداران یا دلالان به انحای مختلف موفق شدهاند که حواله متقاضیان خودرو را خریداری کنند، ولی به امید کسب سود بیشتر آنها را در پارکینگهای خود نگه داشتهاند.
مخالفان واردات خودرو
بااینحال برخی کارشناسان معتقدند افرادی در برخی دستگاهها و همچنین بخش خصوصی وجود دارند که به هر عملی رویآورده تا شاهد توقف ثبتسفارش، عدم تخصیص ارز و تامین خودرو باشیم که البته در این زمینه نیز اختلافات فراوانی وجود دارد.
دراین خصوص حسین رحیمینژاد، کارشناس صنعت و بازار خودرو میگوید: طبیعتا این مخالفت از سمت کسانی است که اگر واردات خودروانجام شود، بازارشان بههممیریزد. اگر ازاین منظربه این موضوع نگاه کنیم در این صورت مونتاژکاران خودروهای چینی که حدود ۲۰ تا۳۰درصد بازار رادراختیاردارند،متضرر میشوند.رحیمینژاد افزود: مونتاژکاران محصولات خود را با سودهای بسیار بالا به فروش میرسانند و در نتیجه، بازار این گروه از خودروسازان به خاطر واردات آسیب خواهد دید و منافع آنها تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.به گفته این کارشناس صنعت و بازار خودرو، واردات خودرو به ایرانخودرو و سایپا ذرهای آسیب وارد نمیکند و آنها مخالف این روند نیستند،چراکه خودروهای وارداتی۱.۵تاسهمیلیارد تومان قیمت دارندوواردات هیچتاثیری بروضعیت قیمت تولیدات ایرانخودرو و سایپا نخواهد گذاشت. بد نیست بدانیم یکی از بزرگترین موانع واردات خودروهای خارجی، تحریمهای اقتصادی است که تجارت خارجی ایران را محدود کرده است. این تحریمها نهتنها امکان انتقال پول و تامین قطعات را دشوار کرده، بلکه بسیاری از خودروسازان خارجی را از همکاری با ایران بازداشته است.
علاوهبراین، نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار، هزینه واردات را بهطور قابل توجهی افزایش داده و قیمت خودروهای وارداتی را برای مصرفکنندگان نهایی غیرقابل دسترس کرده است.