نگاهی به جشن باران در قزوین

به گزارش ایرنا، اگرچه در زمان کنونی بسیاری از این مراسم غبار فراموشی بر چهره دارند یا دست کم از حضوری کم رنگ بهره می برند، اما جشن باران در پنجاهمین روز بهار یکی از آیین هایی است که هنوز گروه های مختلفی از مردم به ویژه قدیمی ترها را به سوی خود می کشاند.جشن باران که به پنجاه بدر نیز موسوم است، در روز 19 اردیبهشت ماه هر سال به گونه ای باشکوه با اجرای مراسم خاص و دعا در مکان مصلی در جنوب شرقی شهر قزوین برگزار می شود.هر ساله در بعدازظهر این روز، هنگامی که خورشید اندکی از حدت حرارتش می کاهد، مردم به مصلی شهر رفته و نماز، دعا و جشن بر پا می دارند.به استناد برخی مدارک تاریخی و گفتار سالمندان، در گذشته در این مکان یک آب انبار و یک مسجد وجود داشت که امروزه تنها بخشی از آب انبار به یادگار مانده است.خانواده ها در گذشته در ارم های پیرامون آب انبار می آسودند و بعد طعامی بود و شیطنت و بازی کودکان، بزرگترها نیز باران را به نماز پاس می داشتند.مردمان در گذشته به گاه اجرای این آیین پس از به جا آوردن نماز باران، چند قطعه سنگ کوچک را پس از نیت، بر دیواری آجری می فشردند و می پنداشتند چنانچه حاجتشان پذیرفته شود سنگ به دیواره می چسبد.در مراسم پنجاه بدر، مردم همچنین نذری می دهند که عصرانه های متنوع سنتی مانند آش رشته، دویماج و لقمه های پنیر و سبزی از آن جمله اند.تعزیه خوانی امام حسین (ع) و یاران آن رادمرد از دیگر آیین های نیکوی این روز است.گفته شده که مراسم پنجاه بدر برای نخستین بار پیش از اسلام در این شهر زمانی که خشکسالی بر قزوین سایه افکند برگزار شده است.براساس گفته های تاریخی در این مراسم مردم برای طلب باران دعا کردند که در پی آن نیز باران، سخاوتش را بر پهنای شهر به نمایش گذارد.در مراسم مشابه دیگری به نام «چمچه خاتون» مردم شهر داخل یک قدح آب ریخته و آن را به پشت بام برده و به وسیله یک چمچه (وسیله ای شبیه کفگیر و از جنس مس) اندک اندک آب داخل قدح را به سوی آسمان می پاشند.بر طبق اعتقاد مردم قزوین، اهریمن خشکسالی همواره یکی از قدیمی ترین دژخیمان ایران زمین بود که برای مبارزه با این عفریت شوم، علاوه بر حفر قنات و ساخت آب انبار، مناسک اعتقادی باید انجام شود.در یکی از این مراسم به نام «کوسه گلین» پیرزنی با پارچه و لباس های کهنه، عروسکی کوچک درست می کند و در کوچه و خیابان ها همراه کودکان حرکت می کند.آنها به در هر خانه که می رسند از صاحبخانه چیزی از وسایل تهیه آش درخواست کرده و با آن آش می پزند و در بین اهالی تقسیم می کنند.این باور همواره وجود داشته که پس از اجرای مراسم یاد شده باران خواهد آمد.