همان لحظه‌ای که خداداد را خط زدم پشیمان شدم

از چه سالی تکواندو را شروع کرده و در این سال‌ها چه افتخاراتی کسب کردید؟

5 خرداد 1358 یعنی از 15 سالگی تکواندو را در ورزشگاه شهید شیرودی (امجدیه) زیر نظر محمود مشهدی‌رضا شروع کردم و سپس در اردوهای تیم ملی زیر نظر استاد حسن ذوالقدری و «کانگ شین کان» به دوران قهرمانی ادامه دادم. با وجود این‌که حدود 10 سال ملی‌پوش بودم، اما با توجه به این‌که آن زمان در مسابقات بین‌المللی کمی‌ شرکت می‌کردیم مدال‌های چندانی کسب نکردم. مدال برنز بازی‌های المپیک 1992 بارسلونا، نقره ارتش‌های جهان و 3 مدال طلا از تورنمنت‌های مالزی، بلژیک و قبرس را کسب و سال1374 از تیم ملی خداحافظی کردم. با وجود این‌که در دوران قهرمانی افتخار چندانی کسب نکردم ولی خوشحالم که در زمینه درسی هم‌اکنون دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد هستم.

چه زمانی و چطور وارد دنیای مربیگری شدید؟

مربیگری را دوست داشتم و به همین دلیل بلافاصله پس از خداحافظی از دنیای قهرمانی حدود یک سال در باشگاه‌ها به مربیگری پرداختم و پس از یک سال با دعوت استاد ذوالقدر سرمربی وقت تیم ملی به عنوان مربی بدنساز به کادر فنی تیم ملی ملحق شدم و پس از چندی به عنوان مربی در کادر فنی تیم ملی قرار گرفتم. در نهایت پس از حدود هفت سال فعالیت در کادر فنی تیم ملی کشورم، به چین تایپه رفتم و هدایت تیم ملی این کشور را برعهده گرفتم.

کار کردن در کنار مربیان سابق خود (ذوالقدر و کانگ شین کان) دشوار نیست؟

این دو استاد برای من زحمت زیادی کشیدند و هنوز هم از تجربیات آنها استفاده کرده و از حضور آنها در کنار تیم ملی خوشحالم و دوست دارم همچنان از تجربیات آنها استفاده کنم. هرچند استاد «کانگ» سرمربی تیم پومسه (فرم) است و ارتباطی با کار من ندارد.

ورود شما به چین تایپه با اوج گرفتن تکواندوی این کشور همراه شد، در این زمینه صحبت کنید.

چند سال پیش تیم ملی چین تایپه برای برگزاری یک اردو مشترک به تهران آمده بود و در کنار تیم پاس تمرینات خود را انجام می‌داد. من آن زمان هم مربی تیم ملی و هم پاس بودم. چین تایپه‌ای‌ها حدود 30 سال از مربیان کره‌ای در راس کادر فنی تیم ملی خود استفاده می‌کردند و جزو تیم‌های درجه 2 و 3 دنیا محسوب می‌شدند، به طوری که در مسابقات جهانی شانزدهم تا هجدهم می‌شدند. به هر حال آنها در خلال همین اردو مشترک از شیوه کار من خوششان آمد و پس از انجام مذاکراتی، هدایت تیم ملی این کشور را برعهده گرفتم و در مدت فعالیتم در این کشور، چین تایپه برای اولین بار در بازی‌های آسیایی بوسان نایب‌قهرمان شد  جایی که تیم ایران سوم شد  در مسابقات جهانی با کسب 2 طلا و یک برنز در میان بیش از یکصد کشور جهان بر سکوی سوم ایستاد و در المپیک آتن با کسب دو طلا و یک نقره قهرمان شد. البته در مسابقات پلیس‌های جهان و همین طور ارتش‌های جهان نیز چین تایپه نایب‌قهرمانی را از آن خود کرد.

چه شد چین تایپه را ترک کردی و به ایران برگشتی؟

مهم‌ترین دلیل کناره‌گیری از سرمربیگری تیم چین تایپه وضعیت تحصیلی فرزندانم و بنا به خواسته آنها و همچنین همسرم بود. در فاصله‌ای که از چین تایپه برگشتم حدود 7 ماه طول کشید تا هدایت تیم ملی کشورمان را برعهده بگیرم، چرا که در این مدت با پیشنهاد مربیگری تیم ملی هلند مواجه شدم و ضمن پذیرفته شدن در تمامی آزمون‌های آنها و بازدید از امکانات فوق‌العاده زیبای این کشور در یک قدمی‌ عقد قرارداد بودم که با پیشنهاد استاد ذوالقدر و همچنین سیدمحمد پولادگر در نهایت هدایت تیم ملی ایران را عهده‌دار شدم.

وضعیت امکانات هلندی‌ها چطور بود که آن را فوق‌العاده می‌دانی. وضعیت امکانات تیم ملی کشورمان در قیاس با هلندی‌ها چگونه است؟

اصولا قابل مقایسه نیست. مرکز ورزشی هلندی‌ها در یک مکان جنگلی بسیار زیبا واقع شده است که تمامی امکانات آنها رایانه‌ای است، به طوری که آنها پیست هوشمندی داشتند که هر 10 متر میزان سرعت را نشان می‌داد‌‌‌یا سالن وزنه و بدنسازی‌شان مجهز به دوربین‌های فیلمبرداری بود که از زوایای مختلف تمرین کردن و وزنه زدن ورزشکاران را نشان می‌داد. به اضافه امکانات منحصربه‌فرد برای بررسی چگونگی پرش ورزشکاران، امکانات بیومکانیک و... همه چیز رایانه‌ای بود و به معنی واقعی کلمه تمام شرایط و امکانات برای کار کردن فراهم بود. آنها برای رشد این رشته ورزشی همه امکانات را فراهم کرده‌اند.

نظر شما درباره کار کردن مربیان ایرانی تکواندو در کشورهای خارجی چیست؟

من این موضوع را یک برد و یک برگ برنده ورزشی بزرگ می‌دانم، چرا که در 40 سال گذشته همه مربیان تکواندوی جهان کره‌ای بودند، اما امروز می‌بینیم که بتدریج کشورهای مختلف خواستار حضور مربیان ایرانی در کشورشان هستند. این میزان پیشرفت خار چشم کره‌ای‌هاست! آنها تکواندو را متعلق به خود می‌دانند و چشم دیدن پیشرفت خیره‌کننده این رشته ورزشی را در کشورمان ندارند. امروز کشورهای زیادی هستند که خواستار برپایی اردوی مشترک با تیم ملی کشورمان هستند. اگر این یک پیروزی نیست، پس نام آن چیست؟ هرچند من با برپایی اردوی مشترک تمرینی مخالف هستم.

چرا با برپایی اردوی مشترک تمرینی با کشورهای خارجی مخالفت می‌کنید؟

اعتقاد دارم تمرین مشترک با تیم‌های خارجی برای تیم ملی ایران افت دارد، چرا که سطح تکواندوی ایران به مراتب از کشورهای درخواست‌کننده برپایی این اردوها بالاتر است. از طرفی این نکته برای من خیلی حائز اهمیت است که ابهت و اقتدار تیم ملی ایران همچنان در دل کشورهای خارجی وجود داشته باشد و آنها از تیم ایران وحشت داشته باشند. در شرایطی که اگر با آنها اردوی مشترک تمرینی برگزار کنیم و آنها در کنار قهرمانان ما به تمرین بپردازند شناخت کاملی از تیم ما به دست آورده و دیگر هراسی از نام و اعتبار تکواندوی ایران نخواهند داشت. با وجود این با برگزاری اردوی مسابقه‌ای‌یا همان مسابقه تدارکاتی مخالفتی ندارم.

در حال حاضر چه کشورهایی متقاضی برپایی اردوی مشترک با تیم ملی ایران هستند؟

نیجریه، ارمنستان، بلژیک و فرانسه ازجمله کشورهای هستند که به صورت کتبی درخواست برپایی اردوی مشترک را با کشورمان مطرح کرده‌اند و حتی لوپز، تکواندوکار سرشناس آمریکایی نیز اعلام کرده چنانچه فدراسیون تکواندوی کشورش با برپایی اردوی مشترک با تیم ایران مخالفت نکند تمایل دارد که با تیم ایران به تمرین بپردازد. با وجود این تیم‌های چین تایپه، نیجریه، پاکستان و ارمنستان قرار است از بیست و هفتم بهمن‌ به تهران آمده و ضمن برگزاری اردوی مشترک با تیم‌های باشگاهی در مسابقات تدارکاتی نیز به مصاف تیم کشورمان بیایند.

دلیل لغو سفر تیم ملی به مسابقات بین‌المللی آلمان چه بود؟

مسابقات بین‌المللی آلمان با جام باشگاه‌های آسیا همزمان شد و ما به دلیل این‌که باشگاه‌ها بتوانند با تمام نفرات خود در جام باشگاه‌های آسیا حضور یابند شرکت در مسابقات بین‌المللی آلمان را منتفی اعلام کردیم، اما به طور قطع در مسابقات بین‌المللی بلژیک شرکت می‌کنیم.

عملکرد خودتان را در تیم ملی ایران چطور ارزیابی می‌کنید؟

در این زمینه کارشناسان و متخصصان باید به بحث و بررسی بپردازند. اما خود من اعتقاد دارم با توجه به این‌که در بدو برعهده گرفتن هدایت تیم ملی دست به جوان‌گرایی زده و در اولین مسابقاتی که شرکت کردیم (دانشجویان جهان در سال 86 ) موفق شدیم با یک تیم جوان در والنسیا قهرمان شویم، در مسابقات قهرمانی آسیا نیز با یک تیم جوان پس از 34 سال کره‌ای‌ها را به زیر کشیده و برای نخستین بار قهرمان آسیا شدیم و در المپیک نیز تنها مدال طلای کاروان ورزشی ایران را تکواندو کسب کرد. با توجه به این عملکرد فکر نمی‌کنم نتایج ضعیفی کسب کرده باشیم.

اردوی فعلی تیم ملی به منظور شرکت در چه مسابقاتی تشکیل شده است؟

جام ‌فجر که از تورنمنت‌های معتبر و درجه A جهانی است و با حضور کشورهای صاحب‌نام این رشته برگزار می‌شود، تورنمنت‌های بین‌المللی سال آینده، مسابقات جام باشگاه‌های آسیا، جام جهانی، مسابقات جهانی، جشنواره هنرهای رزمی ‌و بازی‌های همبستگی اسلامی ‌مسابقات پیش روی تکواندوی ایران است.

اردوی تیم ملی با حضور چند تکواندوکار در حال برگزاری است و نفرات دعوت شده به این اردو چگونه انتخاب شدند؟

27 نفر از برترین تکواندوکاران کشور در اردو حضور دارند که این نفرات پس از سه مرحله مسابقات انتخابی و در واقع از بین 1500 تکواندوکار سراسر کشور برگزیده شده‌اند.

برای شرکت در مسابقاتی که ذکر کردی نفرات چگونه گزینش نهایی می‌شوند؟

مطمئنا با توجه به مسابقات زیادی که در پیش داریم نمی‌توان صرفا با یک تیم در این مسابقات شرکت کرد، بنابراین با توجه به فاکتورهای مختلف از نفرات متفاوتی در این مسابقات بهره خواهیم برد.

در سال‌های اخیر چه اتفاقی در این رشته افتاده که الان همه تکواندو را یکی از ورزش‌های برتر کشورمان می‌دانند؟

جمله شما را این طور تکمیل می‌کنم که تکواندو نه تنها یکی از ورزش‌های برتر ایران است که به نظر من در حال حاضر ورزش اول ایران است. این ادعا را آمار و ارقام افتخاری‌آفرینی ملی‌پوشان تکواندوی کشورمان به اثبات می‌رساند. در شرایطی که کشتی ایران در چهار دهه اخیر تنها 2 بار قهرمان جهان شده که آن هم با بهره‌گیری از امتیازات میزبانی بوده است، تکواندوی ایران 12 سال است که در رقابتی نزدیک با کره‌ای‌‌ها نایب‌قهرمان جهان است و در 3 دوره اخیر المپیک موفق به کسب 2 مدال طلا و 2 مدال برنز شده است آن هم در شرایطی که در المپیک نمی‌توانیم بیش از دو ورزشکار اعزام کنیم.

سال گذشته با یک تیم جوان ناشناخته قهرمان آسیا شدیم و افتخارات زیاد دیگری که در این زمینه حاصل شده است. می‌خواهم این را بگویم که هیچ مجموعه‌ای نمی‌تواند به موفقیت دست یابد مگر این‌که یک مدیریت اصولی و دقیق آن را هدایت کند. فدراسیون تکواندوی ایران با پشتکار، تلاش، برنامه‌ریزی، توجه به رده‌های سنی پایه، برپایی اردوهای تدارکاتی منظم برای تیم ملی، فراهم کردن شرایط مطلوب اردویی، تلاش مربیان و بازیکنان، برگزاری لیگ‌های مختلف، حتی در رده سنی نونهالان و لیگ برتری باکیفیت که بی‌تردید در سطح جهان همتای آن وجود ندارد شرایطی را فراهم کرده است که امروز تکواندوی ایران در جهان به خود می‌بالد و اینچنین با اقتدار پیش می‌رود.

اما شایعاتی مبنی بر برکناری پولادگر از ریاست فدراسیون به گوش می‌رسد؟

امیدوارم این اتفاق رخ ندهد، اما اگر چنین کاری بکنند مطمئنا به صلاح تکواندو نخواهد بود و صرفا با این دلیل صورت خواهد گرفت که آنها دلشان نمی‌خواهد تکواندو موفق باشد و مدیریت خوب داشته باشد. به هر حال آنها باید این نکته را مد نظر داشته باشند که سال‌ها طول می‌کشد یک رئیس فدراسیون در سطح جهان شناخته شود. حال که ما پس از حدود 12 سال در فدراسیون جهانی و همچنین اتحادیه تکواندو آسیا صاحب کرسی‌هایی شده‌ایم طبیعتا با برکناری رئیس فدراسیون به طور خودکار آن کرسی‌ها را نیز از دست خواهیم داد؛ کرسی‌هایی که در جلوگیری از حق‌کشی و پایمال شدن حق ملی پوشان کشورمان بسیار موثر خواهد بود.

به حق‌کشی در تکواندو اشاره کردید، هوگوی الکترونیکی چقدر جلوی این مساله را گرفته است؟

بی‌تردید هوگوی الکترونیکی موجب آرامش خاطر تکواندوکاران کشورهایی نظیر ایران شده است، چرا که با استفاده از این هوگو هم درصد خطای انسانی داوران و هم درصد حق‌کشی احتمالی آنها تا حد زیادی کاهش یافته است. هرچند هنوز در ضربات بالا همچنان داوران نقش اصلی را دارند، اما همین هوگوی الکترونیکی خود می‌تواند ضامن بقای تکواندو در المپیک باشد.

گاهی در مسابقات المپیک تماشاگران در یک شیاپ چانگ شاهد این بودند که یک تکواندوکار حریفش را تا سرحد مرگ می‌زد و امتیازی نمی‌گرفت، اما در تشک کناری داوران به کوچک‌ترین ضربه‌ای امتیاز می‌دادند، همین مساله اعتراض کشورها را به کمیته بین‌المللی المپیک به همراه داشت، در حالی که با هوگوی الکترونیکی دیگر از این قضاوت‌های جهت‌دار خبری نیست.

برخی، از شما انتقاد می‌کنند که با کنار گذاشتن بهزاد خداداد از ترکیب تیم ملی اعزامی‌ به المپیک عملا شانس کسب یک مدال را از تیم ایران گرفتید، حال پس از چند ماه از گذشت این اتفاق آیا از تصمیم خود پشیمان نیستید؟

همان لحظه‌ای که بهزاد را کنار گذاشتم از کار خود پشیمان بودم. هیچ پدری دلش نمی‌خواهد فرزندش مرتکب اشتباه شود، به قول معروف هر کس «کلنگ دست خودش است و باید مراقب باشد به خودش ضربه نزند.» زمانی پدر و مادر به فرزند خود اصرار می‌کنند که درسش را بخواند، شاید در آن لحظه فرزند از این موضوع آزرده‌ یا عصبی شود، اما سرانجام می‌فهمد که پدر و مادرش خیر و صلاح او را می‌خواستند و این‌که او بیسواد بزرگ نشود. بهزاد خداداد متاسفانه در آن زمان اسیر حاشیه شد و راه را اشتباه رفت و به نصیحت‌های من توجهی نکرد و من علیرغم میل قلبی او را کنار گذاشتم. خوشحالم که به خودش آمد و با درخشش در مسابقات انتخابی قصد دارد باز هم خودش را ثابت کند. حالا به شکل خیلی خوبی در تمرینات حضور دارد و امیدوارم به حدی از آمادگی برسد که باز هم نفر فیکس تیم ملی شود.

چندی پیش جایی اعلام کرده بودید که مهدی بی‌باک را نمی‌شناسی، در مورد او بگویید چرا بی‌باک به تیم ملی دعوت نشد؟

در خلال یک مصاحبه تلفنی و در شرایطی که چند نفر از نفرات تیم ملی در کنارم بودند به خبرنگار با شوخی گفتم «بی‌باک را نمی‌شناسم»، متاسفانه آن خبرنگار کم‌لطفی کرد و حرف شوخی مرا نه تنها در مصاحبه‌ام ذکر که آن را تیتر کرد. در مورد دعوت نشدن بی‌باک به تیم ملی باید بگویم که ما ملاک را برای دعوت شدن به تیم ملی مسابقات انتخابی قرار دادیم و همه چهره‌های سرشناس تکواندوی ایران در 3 مرحله مسابقه انتخابی شرکت کردند و در نهایت حاصل شرکت حدود 1500 نفر در مسابقات انتخابی برگزیده شدن 27 نفر برای حضور در اردوهای تیم ملی بود. بی‌باک که در مرحله اول مسابقات انتخابی شرکت نکرده بود نزد من آمد و با دلایل مختلفی دلیل شرکت نکردن خودش را توجیه کرد و قول داد که در مرحله دوم مسابقات شرکت کند. در مرحله دوم هم همگان دیدند که بی‌باک در مسابقات انتخابی غیبت کرد و این بار نیز باز هم توجیهاتی برای کارش داشت و به صورت کتبی تعهد داد که در مرحله سوم مسابقات انتخابی حضور یابد، اما متاسفانه باز هم شرکت نکرد.

شما جای من باشید او را به تیم ملی دعوت می‌کنید؟ بی‌باک پس از این جریان در خلال مسابقات لیگ دچار مصدومیت شدید شد و مشخص شد که او اصلا به لحاظ بدنی آماده شرکت در مسابقات نبود. من نمی‌توانم صرفا به دلیل افتخارات گذشته بی‌باک، او را به تیم ملی دعوت کنم؛ قهرمان زنده را عشق است. او هم مثل همه مدعیان باید در مسابقات انتخابی شرکت می‌کرد و خودش را نشان می‌کرد .

ولی یوسف کرمی ‌هم در مرحله سوم مسابقات انتخابی شرکت نکرد اما به تیم ملی دعوت شد.

یوسف به دلیل مصدومیت و با گواهی پزشکان در این مسابقات شرکت نکرد و غیبتش موجه بود. ضمن این‌که با توجه به عملکرد قابل قبول یوسف کرمی ‌در دومین مرحله مسابقات انتخابی وی را به اردوها دعوت کردیم. علاوه بر او محمد باقری‌معتمد هم در خلال مسابقات مصدوم و او نیز به تمرینات تیم ملی دعوت شد.

سطح فنی مسابقات انتخابی تیم ملی چگونه بود که بارها از آن تعریف کردید؟

گمان نمی‌کنم در 15 سال گذشته چنین رقابت‌های حساس و باکیفیتی در ایران برگزار شده باشد، چرا که همه قهرمانان رده‌های سنی مختلف در این مسابقات حضور یافتند و هر مسابقه مخصوصا در مرحله سوم انتخابی حکم یک فینال را داشت. به قدری مبارزات انتخابی تیم ملی زیبا بود که نمی‌توانستم چشم از روی شیاپ چانگ بردارم. مسابقات به نحوی برگزار شد که حتی بازنده‌ها نیز با رضایت صحنه مسابقات را ترک می‌کردند و دو حذفی بودن مسابقات شرایطی را فراهم کرد تا اگر ملی‌پوشی با یک باخت روبه‌رو شود فرصت جبران داشته باشد. علاوه بر این شاهد درخشش جوانانی نظیر مهران عسکری بودم که بی‌شک آینده درخشانی در انتظار اوست و می‌تواند سال‌ها قدرت‌نمایی کند.

چرا فاصله زمانی مرحله دوم و سوم مسابقات انتخابی تیم ملی کم بود؟

مخصوصا این کار را کردیم تا میزان آسیب پذیری تکواندوکاران را مورد سنجش قرار دهیم، چون سال آینده ما چندین رویداد بین‌المللی نزدیک به هم داریم و احتمال دارد تکواندوکاری به دو رویداد نزدیک به هم اعزام شود.

نظر شما درباره خداحافظی ‌هادی ساعی از دنیای قهرمانی چیست؟

من هنوزم مخالف خداحافظی‌ هادی هستم. در صحبتی هم که با او داشتم از ایشان خواستم که این کار را نکند. اما خودش معتقد بود که به هر آنچه در تکواندو می‌خواسته دست یافته و دیگر باید در کنار خانواده‌اش حضور داشته باشد. به هر حال او تصمیمش را گرفته بود و ما هم نمی‌توانستیم جلوی او را بگیریم، برای او آرزوی موفقیت می‌کنم. از ایشان خواستم در اردوهای تیم ملی کنار ما باشد، البته نه به‌عنوان مربی بلکه به‌عنوان مشاوری واقعی و مجرب که او هم قول داده از هیچ کمکی به تیم ملی دریغ نکند.

آیا تکواندوی ایران بازهم می‌تواند ‌هادی ساعی داشته باشد؟

من فکر می‌کنم خیلی طول می‌کشد تا ما شاهد یک ‌هادی ساعی دیگر نه در ایران که در جهان باشیم. ‌هادی تکواندوکاری با پشتکار بالا، انگیزه قوی، فکور و خلاصه همه فاکتورهای یک ستاره را داشت و اصولا چنین ستاره‌هایی در همه رشته‌های ورزشی کمیاب هستند. با وجود این معتقدم که تکواندوی ایران سرشار از استعداد است و با روند کنونی و در صورت حفظ و پرورش استعدادهای نونهال، نوجوان و جوان، تکواندوی ایران سال‌ها بیمه خواهد بود. این موضوع در مسابقات قهرمانی آسیای سال گذشته ثابت شد که ما با یک تیم جوان قهرمان شدیم.

پیش‌بینی شما از مسابقات جهانی سال آینده چیست؟ آیا تیم ما می‌تواند قهرمان جهان شود؟

تمام هدف و تلاش ما در راستای کسب حداکثر موفقیت یعنی قهرمانی در مسابقات گوناگون سال آینده است. با وجود این چون تکواندو یک ورزش رکوردی نبوده و احساسات بسیار در آن دخیل است، نمی‌توان هیچ نتیجه‌ای را پیش‌بینی کرد گاهی یک امتیاز عقب افتادن روحیه یک تکواندوکار را نابود می‌کند و گاه همان یک امتیاز به او انگیزه می‌دهد. به هر حال تمام توان خود را به کار گرفته‌ایم که از هر جهت نفرات آماده‌ای را راهی مسابقات مختلف کنیم تا به هدف خود دست یابیم.

امید توفیقی