تئوری یکجانبه‌گرایی به بن‌بست رسیده است

به گزارش فارس، علی لاریجانی روز جمعه در سخنرانی خود در چهل و پنجمین کنفرانس امنیتی مونیخ در هتل بایرریشر هوف شهر مونیخ گفت: امروز نیازمند تئوری معقول و عادلانه و واقع گرایانه برای ایجاد امنیت پایدار هستیم .

متن کامل سخنرانی دکتر علی لاریجانی لاریجانی به شرح ذیل است.

جناب آقای رئیس ،حضار محترم

خانمها و آقایان؛

از رئیس محترم کنفرانس و دولت محترم آلمان تشکر می‌کنم.

من از منطقه‌ای می‌آیم که در طول سه دهه و مخصوصاً سالهای اخیر بیشترین جنگها در آن ظهور یافته، تحریک غرب به حمله نظامی صدام بر علیه ایران، که هشت سال بطول انجامید و بعد دو جنگ غرب برعلیه صدام بخاطر تجاوز به کویت و همچنین اشغال عراق که بیش از 800 هزار کشته و زخمی روی دست ملت عراق گذاشت و دیگر جنگ در افغانستان و جنگ اسرائیل بر علیه لبنان و اخیراً جنگ اسرائیل برعلیه ملت شجاع و مظلوم غزه. البته بهانه‌های این جنگ‌ها متفاوت بود، اما بهانه مبارزه با تروریسم و سلاح‌های کشتارجمعی ارکان آن را تشکیل می‌داد.

سوال مهم اینست با این جنگ ها که فقط ایران بیش از 250 هزار شهید در دفاع مقدس داد، امنیت منطقه بهتر شد؟ یا تروریسم کاهش یافت؟ یا در عراق سلاح اتمی پیدا شد؟

در هنگام اشغال افغانستان، امریکا مدعی شد مبارزه با مواد مخدر، مبارزه با تروریسم، و دستگیری سران تروریست‌ها هدف آنهاست، کدام محقق شد؟

تولید مواد مخدر در زمان اشغال سال 2001 ، 200 تن در افغانستان بود و در سال 2008 به بیش از 8000 تن رسید. مبارزه با تروریسم که ماجرای مضحکی یافته و به مذاکرات پنهانی برخی اعضاء‌ ناتو با آنان بدل شده است که نتیجه آنرا در ماجرای زندان قندهار و فرارصدها نفر می‌توان بخوبی یافت، رهبران گروههای تروریستی هم که سرجایشان هستند، پس کدام هدف محقق شده است؟

اخیراً رئیس جمهور جدید امریکا در اعزام نماینده خود به خاورمیانه اعلام نمود: "او را برای شنیدن حرفها اعزام کردم نه دستور دادن. "

آقایان و خانم‌ها

این رویکرد نشانه اولیه مثبتی است که غلط بودن استراتژی گذشته را نشان می‌دهد که تئوری‌پردازی با توهم نسبت به مسائل منطقه خاورمیانه اضلاع مشکلات امنیتی را بیشتر خواهد کرد. باید مشخصات فرهنگی مناطق و مصائب آنها را دقیقتر دید.

اینک می‌خواهم برخی سخنان منطقه را ارائه دهم و امیدوارم شنیده شود:

- امریکا با کودتای 28 مرداد 1332، دولت ملی مصدق را سرنگون و دیکتاتوری پهلوی را در ایران مجدداً مستقر نمود، نتیجه این دخالت عقب نگه داشتن ایران و سلطه بر منابع انرژی ایران و خفقان چند دهه و شکنجه بسیاری از مبارزین و به شهادت رساندن تعداد زیادی از مردم ایران بود.

1- امریکا در سال 1357، با اعزام تیمی همراه ژنرال «هایزر» قصد کودتای دیگری داشت که با روشن‌بینی امام خمینی (ره)، این شگرد خنثی شد.

2- امریکا پس از انقلاب اسلامی از طریق سفارت خود در تهران در حرکت‌های تجزیه‌طلبی و ترور شخصیت‌های انقلاب طراحی و هدایت عملیاتی می نمود و اسناد آن موجود است.

3- امریکا صدام را تحریک به حمله به ایران نمود و در طول جنگ 8 ساله همه گونه کمک نظامی از وی نمود.
4- امریکا اموال ایران را در بدو پیروزی انقلاب مصادره کرد.

5- امریکا قرارداد اتمی با ایران را در بدو پیروزی انقلاب لغو نمود. و یا حتی تعهدات خود را در تحویل سوخت راکتور اتمی تهران را نیز انجام نداد.

6- به بهانه مبارزه با تروریسم و سلاح کشتار جمعی در عراق پس از 11 سپتامبر افغانستان و عراق را اشغال نمود که هم برای مردم این دو منطقه دردسر ایجاد کرد و هم برای نظامیان امریکا.

7- جنگ 33 روزه اسرائیل علیه لبنان با طراحی و کمک امریکا صورت پذیرفت با تصور اینکه ریشه مقاومت حزب‌الله را بکنند، اما این امر توهمی بیش نبود و دفاع شجاعانه حزب‌الله لبنان شکست جدی اسرائیل را متبلور نمود.

8- جنگ ناجوانمردانه 22 روزه اسرائیل علیه مردم شریف غزه با همکاری همه جانبه امریکا همراه بود که یک فاجعه انسانی وسیع حادث شد، اما با همه ادعاهای طرفداری از حقوق بشر در این زمینه سخنی از امریکا شنیده نشد.

9- درمسأله هسته‌ای ایران، آمریکا عاملی دردسر ساز و مانع اصلی حل مسأله به طریق دیپلماتیک بود.
و بسیاری از مسائل دیگر.

حال توقع دارید با تغییر ادبیات و ژست مصاحبه‌ای این آلام رفع گردد؟ یا نیازمند پذیرش اشتباهات و یک تغییر استراتژیک است؟ علت اینکه این اشتباهات فاحش به یک فاجعه فراگیرمنطقه علیه کشورهای ماجراجو بدل نگردید، حکمت رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بود که با تدبیر شرایط را کنترل و به سوی آرامش سوق دادند.

آقای رئیس‌، حضار محترم

متأسفانه این روشهای غلط ریشه در تصوری دارد که پس از انقلاب صنعتی در اروپا شکل گرفت، مبنی براینکه شرق دچار خواب آلودگی است و ‌باید تحت استعمار درآید. لذا هژمون سلطه‌طلبی غرب را سامان دادند و برای حریفان نیز نسخه " توازن وحشت " را تعریف کردند. که مسابقه تسلیحاتی مخصوصاً سلاح‌های هسته‌ای از این استراتژی برخاست. و در طول جنگ سرد به اوج خود رسید.

اینک در شرایط متفاوتی قرار گرفته‌ایم:

اولاً : تئوری یکجانبه‌گرائی که از اصل، نگاهی ارتجاعی نسبت به عالم و آدم را توصیه می‌کرد به بن‌بست رسیده است.

ثانیاً : شرق بدلایل مختلف از چین و مالزی گرفته تا ترکیه و مصر و ایران و خاورمیانه در شرایط متفاوتی قرار دارد و ضمناً بیداری اسلامی در کشورهای خاورمیانه پدیده‌ای نیست که با انکار آن دردی دوا شود. امروز نیازمند تئوری معقول و عادلانه و واقع گرایانه برای ایجاد امنیت پایدار هستیم‌.

دوستان بدانید که سلطه‌طلبی و تروریسم دو روی یک سکه هستند و داستان مرغ و تخم مرغ است و ضمناً دوران سلطه غرب بر شرق پایان یافته و انسان شرقی، انسان درجه 2 نیست. بحث مبارزه با تروریسم در خاورمیانه و همچنین حوادث هند و پاکستان و افغانستان نشان می‌دهد استراتژی برخورد با تروریسم اشتباه بوده است و با این روشهاعملاً منطقه را تبدیل به انبار باروت کرده‌اند.

مگر می توان پذیرفت که 200 کلاهک هسته‌ای همراه با موشک‌ها و هواپیماهای پیشرفته در اختیار اسرائیل با جمعیت دو ، سه میلیونی قرار دهد و به بیش از 5/1 میلیارد مسلمان بگوید حق ندارید دانش هسته‌ای برای تولید برق و سایر مصارف صلح‌آمیز داشته باشید؟

مگر کسی قبول می‌کند که 5 میلیون مسلمان فلسطینی از وطنشان اخراج شوند و آواره در جهان گردند، اما کسانی را از سایر نقاط جهان جمع کرده و در سرزمین فلسطین اسکان دهند؟

با تهمت تروریست خواندن حماس هم واقعیت را نمی‌توان تغییر داد. حماس با رأی مردم و با نظارت ناظران بین‌المللی در انتخابات پیروز شد که با رفتار غیرعقلانی برخی از کشورهای غربی مواجه گردید و آنها حتی در مقابل دستگیری رئیس مجلس و تعدادی از نمایندگان دولت فلسطین سکوت کردند. البته در روزهای اخیر شنیدم یکی از سیاستمداران اروپایی که پیگیر مسائل فلسطین است، اعلام کرد باید حماس را به عنوان یک واقعیت بپذیریم. هرچند قدری دیرهنگام است! ولی در حد خود اقدامی ارزشمند نیز می‌باشد.

با توهین به حزب‌الله هم واقعیت تغییر نمی‌کند، حزب‌الله به عنوان بخش مهمی از حاکمیت لبنان، یک جریان عمیق فکری در قلب مردم لبنان و منطقه قرار دارد. ستم بر آن تنفر نسبت به امریکا و اسرائیل را چند برابر می‌کند.

عده‌ای تلاش می‌کنند از طریق رسانه‌ها افکار عمومی مردم در غرب را علیه اسلام و مسلمانان تحریک کنند و از آنها چهره‌ای خشن و جنگ طلب بسازند.

سوال اینست که آیا در دو جنگ بزرگ جهانی اول و دوم، مسلمانان کمترین نقش و دخالتی داشتند؟ به جز اینکه بخشی از قربانیان آن بودند. اسلام برای همه پیامبران، ‌موسی (ع) ،عیسی (ع) احترام قائل است. و همزیستی مسالمت آمیز با پیروان ادیان مختلف را توصیه می‌کند. باید نگاه عمیق‌تری به فرهنگ جوامع داشت.

حضار گرامی

تئوری توازن وحشت پس از جنگ جهانی در اروپا و امریکا طراحی شد که در جهت کنترل قدرت‌ها و مراقبت از یکدیگر ساماندهی گردید، صرف وجود سلاحهای کشتار جمعی و آرایش آنها در مقابل یکدیگر علامت روشنی از شکست انسانیت است یعنی کمترین اعتمادی وجود ندارد ،‌آیا این به زندگی گرگ‌ها شبیه‌تر نیست تا زندگی انسانها؟

تا امروز آنچه در جهت کاهش سلاح‌های کشتار جمعی و یا خلع سلاح مطرح شده بیشتر جنبه موعظه داشته و هیچ اثر عملی از آن سخنان دیده نشده است. اینک دنیا دیگر نیازمند موعظه نیست، نیازمند رویت خلع سلاح چند کشور بزرگ هسته‌ای است. اما ایران نه سلاح اتمی را در دکترین دفاع خود دارد و نه در پی کسب آنست ما از زندگی در زیر سایه سلاح‌های کشتار جمعی بیزاریم چه هنوز با نتایج این سلاح‌ها در مصدومان شیمیائی جنگ صدام پس از بیست سال مواجه هستیم که غالباً از طریق کشورهای غربی به صدام داده شد و من با صراحت اعلام می کنم ایران ساخت و استفاده از هرگونه سلاح هسته‌ای را مخالف آیین اسلام می داند.

اما ماجرای هسته‌ای ایران از جنس دیگری است. ما در چارچوب آژانس و NPT به چنین دانشی دست یافتیم و آنهم وقتی مصمم شدیم که امریکا و برخی کشورهای اروپایی قراردادهای اتمی با ایران را لغو کردند.

من در جریان مسائل هسته‌ای ایران هستم و پس از مذاکرات طولانی دریافتم که مناقشه در بحث هسته‌ای ایران مطلقاً جنس حقوقی ندارد،‌ بلکه ذهنیت های دیگری عامل ماجراجوئی است.

گاه گفته می‌شد که ما می‌دانیم شما امروز سلاح هسته‌ای ندارید ولی ممکن است روزی به سوی آن بروید؟! به نظر شما این منطق جائی در عقلانیت، اداره جهان دارد؟

گاه گفته شد که ایران با تفوق بر فناوری هسته‌ای توازن منطقه‌ای را بهم می زند. حال آنکه هیچگاه به کشوری تعرض ننموده و تعرض به کشورها را در تضاد با تفکر انقلاب اسلامی می‌داند. به فرض صحت این سخن، ‌مگر توازن منطقه‌ای اصلی است که همه باید بدان ملتزم باشند. همه کشورها می‌توانند در فناوری‌های پیشرفته تلاش کنند.

شنیدم در مورد ماهواره اخیر ایران که به فضا پرتاب شد نیز اظهار نگرانی نمودند، دیگر ‌در این زمینه چه استدلالی وجود دارد؟ اینکه دیگر سلاح کشتار جمعی نیست. از طرفی چطور بحث توازن در تئوری یکجانبه گرائی امریکا لحاظ نگردید؟

در مذاکرات هسته ای چندین بار اعلام کردیم که ایران برای رفع نگرانی ادعائی آمادگی دارد فعالیتهای هسته ای خود را در درون کنسرسیومی با مشارکت سایر کشورها سامان دهد. اگر کشوری دنبال سلاح باشد نه چنین پیشنهادهایی را مطرح می کند و نه NPT را می پذیرد . آنگونه که اسرائیل عمل کرده است. و اتفاقاً رفتار دوگانه غرب در این زمینه بدبینی را دامن زده است. در جنگ غزه اسرائیل از بمب‌های فسفری استفاده نموده است . یکی از فرماندهان نظامی اسرائیل اعلام کرد ما اشتباهاً بمب فسفری استفاده کردیم، آیا دنیا این حرف را می‌پذیرد؟!

در بمبارانهای وحشیانه اسرائیل برعلیه کودکان، آقای پرز در داووس اعلام نمود ما قبلاً به خانه‌ها تلفن می‌زدیم که می‌خواهیم حمله کنیم! کسی این حرفها را باور می‌کند؟ لابد این کودک در منزل نبود که صدای آقای پرز را بشنود! اما در مقابل این اقدامات ضد حقوق انسان موضعی گرفته نشد.

نمای دیگری از برخورد دوگانه را می توان در لشکرکشی امریکا به منطقه به بهانه تروریسم و کشتار وسیع مردم از طرفی و پناه دادن و کمک کردن و رسمیت بخشیدن به گروه دیگری از تروریست‌ها در کشورهای غربی از جانب دیگر مشاهده نمود.

گاه ادعای حل مساله در درون مذاکرات می‌شد و همزمان نظریه چماق و هویج را مطرح می‌کردند. و متوسل به شورای امنیت برای صدور قطنامه می شدند.

خانمها و آقایان

سیاست چماق و هویج منسوخ بوده و هست و هیچ کس توجهی بدان ندارد و از اساس نظریه‌ای غیر عاقلانه بوده و ادامه چنین روشی گام زدن در راه غلط است.

تحولات جاری در جهان و چشم‌انداز قرن بیست و یکم مناسبات جدید می‌طلبد. و الگوها و مدلهای فرسوده در ساختار امنیتی گذشته منطقه نیازمند باز تعریف است و قرن بیست و یکم قرن ساختار، استراتژی ومد‌ل‌های پیشرفته و واقع‌گرا با بازیگران جدید است.

جمهوری اسلامی ایران آماده است و قادر است با همکاری سایر کشورها اندیشه‌های معقول در جهت پنجره‌های جدید برای صلح و امنیت فراگیردر منطقه را شکل دهد.

ما به منافع مشترک و بلند مدت در همکاری با سایر کشورها در حوزه اقتصاد و انرژی و امنیت باور داریم.

امریکا طی سالهای گذشته پلهای زیادی را تخریب کرده است که مسئولین جدید کاخ سفید می‌توانند آنها را بازسازی کنند. اما ساخت پل‌های جدید نیازمند استراتژی نوین و عملگرا مبتنی بر احترام متقابل و رفتار عادلانه است نه حرفهای تکراری چماق و هویج گذشته!

البته شرایط جهانی نسبت به تغییرات امریکا نگاه مثبت محتاطانه دارد و این یک شانس برای ایالات متحده است که از فرصت بهره جوید و استراتژی خود را تغییر دهد نه تاکتیک را.

در این استراتژی چند مولفه پراهمیت است:

1- با رویکرد چند جانبه گرائی خود را از مدار معیوب یکجانبه گرائی و اقدام پیش دستانه خلاص کنند.

2- به جای مسابقه تسلیحات کشتار جمعی به تئوری امنیت دسته جمعی نظام بین‌الملل توجه نمایند.

3- در امنیت منطقه‌ای به بومی سازی امنیت تمرکز نمایند. نه افزایش نیرو و پایگاههای نظامی در کشورهای منطقه که آنها را در دورباطل سلطه نظامی و تروریسم قرار دهند.

4- به جای تحمیل الگوهای ناهمخوان با واقع گرائی نسبت به مشخصات منطقه‌ای اعم از فرهنگی،‌ اقتصادی و سیاسی، تئوری تعامل قدرت های منطقه و بین‌المللی را محترم بشمارند و دستکاری در مهندسی اجتماعی مناطق مختلف جهان و تحمیل الگوهای ناهمخوان باعث محاسبات غلط و نهایتاً عدم ثبات و امنیت می‌گردد.

علی لاریجانی با همراهی علا‌الدین بروجردی، کاتوزیان و حمیدرضا حاجی بابایی روسای کمیسیون امنیت ملی و انرژی و عضو هیات رئیسه مجلس و سلطانیه نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی و علیرضا شیخ عطار سفیر ایران در آلمان در اجلاس امنیتی مونیخ حضور یافته است.