استانداردهای جدیدی تعریف می‌کنیم

وزارت آموزش و پرورش، بودجه خورترین وزارتخانه است که اغلب دچار کسری بودجه چند میلیارد تومانی است و به همین دلیل ناچار است بخش عمده‌ای از اعتبارات عمرانی را فدای بودجه جاری کند. پیش‌بینی شما از چنین وضعیتی در سازمان نوسازی مدارس چیست؟

آموزش و پرورش همواره خدماتش به کل جامعه تسری می‌یابد، همان‌طور که شما هم می‌دانید به خاطر کثرت خدمات و تعداد زیاد پرسنل، اعتباری که به این وزارتخانه اختصاص می‌یابد، معمولا صرف اعتبارات جاری می‌شود و این واقعیتی است که نمی‌شود انکار کرد.

طی 3 سال گذشته بخش عمرانی آموزش و پرورش با  وجود همه مشکلات مورد توجه دولت قرار گرفته و اعتبارات ما امروز نسبت به سال 83، رشد بسیار خوبی داشته است، بخصوص اقدام دولت و مجلس در بحث قانون تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی مدارس بدون استحکام در این زمینه ستودنی است که قرار شده براساس آن 4 میلیارد دلار از صندوق ذخیره ارزی به تخریب و نوسازی و مقاوم سازی‌مدارس اختصاص ‌یابد.

اعتبار عمرانی آموزش و پرورش در حال حاضر دقیقا چقدر است؟

عرض می‌کنم که اعتبارات عمرانی در سال 87 نسبت به سال 83 حدود 3/3 برابر شده یعنی این اعتبارات در سال 83 حدود 460 میلیارد تومان بوده که در سال 87 یعنی امسال به 1506 میلیارد تومان رسیده است.

یعنی 230 درصد رشد داشته و البته نسبت به سال 84 هم 190 درصد رشد داشته است. واقعا فکر می‌کنم تلاش خاصی شده که در تاریخ کشور بی‌نظیر است تا بحث مقاوم‌سازی و نوسازی مدارس سروسامانی بگیرد.

برداشت 4 هزار میلیارد تومان از صندوق ذخیره ارزی یکجا صورت می‌گیرد یا به تدریج؟

قانونگذار پیش‌بینی کرده که تعدیل سالانه هم به این مبلغ اضافه شود یعنی طی 4 سال تعیین شده برای اجرای این قانون، پروژه بزرگ ما باید با احتساب این تعدیل‌ها حدود 5/7 میلیارد دلار در اختیار بگیرد.

در مورد بودجه سال آینده چه پیش‌بینی دارید. با توجه به این که به فصل بودجه‌‌ریزی نزدیک می‌شویم.

من فکر می‌کنم روند مثبتی که شروع شده ادامه می‌یابد، از سال 85 با توجه به تمرکز دولت به عمران مدارس و تاکید بر عدالت آموزشی باعث خواهد شد که افزایش بودجه داشته باشیم.

رقم خاصی مدنظر ندارید که پیشنهاد کنید؟

ما نیازهایمان را منعکس کرده‌ایم، قطعا محدودیت‌های مالی باز هم وجود دارد ولی ما پیش‌بینی می‌کنیم در سال آینده اعتبارات عمرانی آموزش و پرورش رشد کند، آخرین اطلاعاتی که از معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی آموزش و پرورش کسب کرده‌ایم این است که در سال 88 با رشد اعتبارات خوبی در بخش عمرانی روبه‌رو خواهیم شد.

چند پروژه نیمه تمام دارید؟

بیش از 12 هزار پروژه یعنی 5/8 میلیون متر مربع دردست اقدام داریم که البته بیشترین پروژه‌ها در استان تهران قرار دارد.

فکر می‌کنید چه چالش‌هایی پیش پای شماست که مانع اتمام این پروژه‌ها در دوران ریاست شما خواهد شد؟

ببینید هدف ما اجرای کامل قانون تخریب و بازسازی و مقاوم‌سازی مدارس فرسوده است که از سال 85 شروع شده  امیدوارم حداقل مدارسی که ساخته می‌شود، حداقل استاندارد ایمنی را داشته باشد که این امر از وظایف سازمان نوسازی مدارس کشور است.

ما به دنبال تسریع در روند مقاوم‌سازی هستیم که البته این سرعت از چالش‌های پیش‌روی ماست، چون بحث مقاوم‌سازی بحث جدیدی است که پیچیدگی‌های فنی و مهندسی خاص خود را دارد.

خوشبختانه ما وارد بحث‌هایی در این زمینه شده‌ایم که خیلی از کشورها هنوز به آن فکر نکرده‌اند، سابقه این طرح هم به سال 81 برمی‌گردد که نقطه شروع مطالعات مقاوم‌سازی مدارس است، بنابراین مقوله‌ مقاوم‌سازی خیلی جوان است.

زمانبندی خاصی هم برای اجرای این قانون دارید؟

قانونگذار برای این قانون 4 سال را در نظر گرفته و تا سال 89 به ما زمان داده است. واقعیت این است که اگر اعتبارات، براساس مصوبات مجلس پرداخت می‌شد، تعدیلات مربوط را هم به سازمان می‌دادند، می‌توانستیم در مدت تعیین شده به هدف برسیم، ولی متاسفانه به خاطر کمبود مالی‌ در کشور، اعتبارات قانون کامل پرداخت نشده، ولی اذعان می‌کنیم کشور ظرفیت مطالعه و اجرای 26 هزار فضای آموزشی را در این مدت ندارد، در سال گذشته از تمام ظرفیت‌ فنی و مهندسی استفاده شد و سعی کردیم مقاوم‌سازی را انجام دهیم. ما در حال کسب تجربه در این زمینه‌ایم.

برای مقاوم‌سازی مدارس،‌ مناطق هدف شما کدام مناطق هستند؟

تقریبا تمام مناطق مخصوصا کانون‌های جمعیتی نقاطی هستند که خطرنسبی زلزله در آنها بالاست و ما نمی‌توانیم تنها بخشی از مدارسمان را هدف مقاوم‌سازی قرار دهیم، خیر، تمام مدارس هدفمند، ‌مخصوصا آنجا که جمعیت بیشتر است و در کانون زلزله قرار دارند لذا 26 هزار واحد آموزشی که مشخص شده‌اند، هدف مقاوم‌سازی ما هستند البته عمده این مدارس در شهرهای بزرگ و به خصوص تهران قرار دارند.

بیشتر در کدام مناطق تهران؟

به صورت منطقه‌ای تفکیک نکرده‌ایم ولی در تهران بیشترین مدارس را داریم که باید مقاوم‌سازی شود.

شما تا دو سال دیگر  سال 89  مهلت دارید، به نظر شما مقاوم‌سازی 26 هزار واحد آموزشی طی 2 سال عملی است؟

قطعا این مساله با توجه به بضاعت‌های علمی  مهندسی تا سال 89 عملی نیست چون دانش ما هم در این زمینه جدید است و کشور دارد این دانش را بومی می‌کند و تاکنون توانسته‌اند مطابق با سیستم‌های سازه‌ای مهندسی روش‌های مقاوم‌سازی را تا حدی بومی کنند.

آقای رئیسی در آستانه فصل سرما قرار داریم هر روز خبرهایی از حوادث بخاری‌های چکه‌ای در مناطق روستایی و سردسیری می‌شنویم، این وضعیت در زمان ریاست شما قرار است تغییر کند؟

به دلیل همین اتفاقاتی که رخ داده ما می‌خواهیم که بخاری‌ها کلا حذف شود،‌ ولی به دلیل کمبود مالی سیستم گرمایشی سامانه مرکزی نداریم.

به خاطر کمبود‌های مالی در سال‌های گذشته به استان‌ها ابلاغ کرده‌ایم که اگر هم مجبورند از بخاری‌ها استفاده کنند، حتما بخاری استاندارد باشد و استفاده از بخاری‌های چکه‌ای در کل کشور ممنوع است.

ولی از این بخاری‌ها هنوز استفاده می‌شود؟

قبول دارم ولی امسال حساسیت‌های جدید به وجود آمده،‌ ما تلاش کردیم تا در چند مرحله به استان‌ها ابلاغ کنیم که کلا استفاده از این بخاری‌ها را ممنوع کنند، اعتبار مناسب برای خرید بخاری‌های استاندارد از محل اعتبارات استانی و ملی تامین شده، لذا ما برای تامین بخاری‌های استاندارد در تمام مدارس امسال محدودیت مالی نداریم.
در کنار این، فکر کردیم که باید چه کار کرد که ایجاد و اضافه کردن سیستم حرارت مرکزی به عنوان راه‌حل علمی، مدنظر ماست.

خب، این راه‌حل علمی، برنامه می‌خواهد چه کرده‌اید؟

اقداماتی شده، برآورد کرده‌ایم براساس قیمت امروز حدود 500 میلیارد تومان برای تامین سامانه حرارت مرکزی ایمن در کل کشور لازم داریم، عمده مدارسی که مشکل گرمایشی دارند در روستاها هستند و خوشبختانه این مدارس تعداد کلاس و دانش‌آموزان کمی دارند.

پس امسال برای تامین منبع گرمایشی در مدارس هیچ مشکلی ندارید؟

خیر. اولویت یک ما، تامین بخاری استاندارد است که به استان‌ها و ادارات ابلاغ شده، اطلاعاتی هم که داریم نشان می‌دهد تا به حال مشکل خاصی گزارش نشده است.

خیرین مدرسه‌ساز از مسوولیت سنگین شما حرف می‌زنند. گویا در قبال آنها هم تعهدی دارید؟

خیرین یکی از منابع مهم تامین فضای آموزشی در سراسر کشور هستند، به تناسب رشد کمک مالی بخش دولتی، کمک خیرین هم رشد خوبی داشته است. در سال 83 تعهدات خیرین 173 میلیارد تومان بود.

در سال 87 به 613 میلیارد تومان رسید یعنی 250 درصد رشد داشت که نشان می‌دهد اگر دولت به بخش‌های عمرانی توجه کند مردم هم وارد عمل می‌شوند و رابطه معناداری بین افزایش تعهدات خیرین مدرسه‌ساز و اعتبارات اختصاص داده شده وجود دارد.

چقدر با کمبود مدرسه روبه‌رو هستیم؟

من فکر نمی‌کنم الان دانش‌آموزی در کل کشور بدون مدرسه باشد مشکل ما الان دو نوبته بودن مدارس است و نیز فرسودگی و تخریبی بودنش که نیاز به توجه بیشتری است.

جشن کپرزدایی در زمان ریاست شما برگزار خواهد شد، با توجه به مشکلات موجود آیا حذف کامل کپرها عملی است؟

تا به حال چند بار جشن کپرزدایی در کشور اجرا شده است. کپرها واقعیتی هستند که ما براساس برنامه‌ریزی مبتنی بر حذف مدارس کپری از محل اعتبارات استانی و ملی بودجه کافی داده‌ایم و اولویت اول اختصاص اعتبارات به کپرزدایی بوده است.

عمده این مدارس در سیستان و بلوچستان است که تا بهمن ماه حذف می‌شود، اما واقعیت اینجاست که ما به واسطه حوادث طبیعی مثلا خشکسالی با جابه‌جایی جمعیت روبه‌رو هستیم.

این مثلا در استان‌های سیستان، کرمان و هرمزگان دیده می‌شود. ممکن است باز هم جابه‌جایی جمعیت داشته باشیم که باعث به وجود آمدن دوباره مدارس کپری می‌شود که البته برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا کلاس‌های قابل انتقال طراحی شود.

به نظر خودتان، آقای رئیسی قرار است چه تحولی در این حوزه انجام دهد؟

من با توجه به تجربه و تخصصم می‌دانم که انتظارات از من بالاست. مهم‌ترین کار من، تعریف استانداردها و آیین‌نامه‌هایی است که کیفیت کار را تضمین می‌کند، نتیجه آن احداث مدارس با عمر بالاست.

این انتظار از من وجود دارد که استانداردهای جدیدی تعریف کنیم. ما متاسفانه امروز استانداردهای منسجم و قابل دفاعی درخصوص طراحی و ساخت فضاهای تربیتی، آموزشی و ورزشی دانش‌آموزان نداریم.

سالانه براساس برآورد ما حدود 100 میلیارد تومان از محل اعتبارات ملی  استانی وزارت آموزش و پرورش تجهیزات خریداری می‌شود، اما متاسفانه استاندارد کمی و کیفی وجود ندارد. دیگر شتاب دادن به روند مشارکت خیرین است.

احساسم این است که ما ظرفیت بالایی در کشور داریم. ازجمله بخش خصوصی و شهرداری‌ها که باید به آن توجه کنیم. متاسفانه سهم آنها در نوسازی و تجهیز مدارس کم است. ما با توجه به 54 میلیون متر فضای آموزشی باید از نیروهایمان بهتر بهره بگیریم.

کتایون مصری