حسینی: دیپلماسی هسته‌ای ایران هرگونه بهانه را از دست آمریکا گرفت

به گزارش فارس، سید محمدعلی حسینی دستیار ویژه و سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان دستاوردهای دولت نهم در عرصه سیاست خارجی در سال 1386 را تشریح کرد که مشروح آن به شرح زیر است.

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برخاسته از اصول و مبانی ثابتی است که با توجه به مقتضیات و شرایط جهانی، تاکتیک‌های لازم را برای رسیدن به اهداف پیش‌بینی شده در راستای منافع ملی اتخاذ می‌کند.
مسیری که جمهوری اسلامی ایران ترسیم کرده، در جهت توسعه صلح و امنیت در منطقه و گسترش همکاری با همه کشورها به جز رژیم صهیونیستی است.

دولت نهم با استفاده از یک دیپلماسی فعال و بهره‌مندی از قدرت نرم در جهت اهداف سیاست خارجی که علاوه بر گسترش روابط با کشورهای همسایه، منطقه و جهان و حضور فعال در سازمان‌های بین‌المللی در جهت توسعه تجاری و ایجاد بازار برای محصولات ایرانی در کشورهای دیگر و رسیدگی به وضعیت ایرانیان، عملکرد بسیار مثبتی داشته است.

و اما گوشه‌هایی از فعالیت‌ها و اقدامات دولت جمهوری اسلامی در سال 86 در بخش سیاست خارجی:

 سفر احمدی‌نژاد به 18 کشور

طی سال جاری دستگاه دیپلماسی کشور در زمینه تنظیم سفرهای رسمی مقامات فعالانه عمل کرده است.
هماهنگی تنظیم، برنامه ریزی و اجرا در خصوص ده‌ها سفر سران سه قوه به کشورهای مختلف از جمله سفر رئیس جمهور به نیویورک جهت شرکت در اجلاس سازمان ملل متحد در نیویورک و همچنین سفر ایشان به حداقل 18 کشور دنیا از جمله قطر، امارات، عربستان، عراق، آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان، قرقیزستان، کشورهای آمریکای لاتین و برخی کشورهای آفریقایی و نیز تنظیم مصاحبه رسانه‌های طراز اول دنیا با آقای احمدی‌نژاد و سایر مقامات کشور از جمله اقدامات وزارت امور خارجه برای توسعه حضور فعال جمهوری اسلامی ایران در کلیه مناطق دنیا بوده است.

در کنار آن، انجام ده‌ها سفر رسمی توسط وزیر امور خارجه، معاونان وزیر و مدیران کل به کشورهای مختلف و متقابلا تنظیم سفر مقامات خارجی به کشورمان از جمله سفر روسای جمهور روسیه، ترکمنستان، آذربایجان، قزاقستان، تاجیکستان، ارمنستان، بلاروس، گرجستان، توگو، زیمبابوه، نیکاراگوئه و ونزوئلا به ایران برنامه ریزی و مدیریت شده است.

مجموعه نمایندگی‌های سیاسی و کنسولی جمهوری اسلامی ایران در راستای گسترش همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه و تشریح مواضع جمهوری اسلامی ایران، بیش از 12 هزار ملاقات داشته‌اند.

گوشه‌هایی از فعالیت‌های اجرایی متنوع دستگاه دیپلماسی کشور در سال 1386 به شرح ذیل است:

1- دیپلماسی هسته‌ای: دیپلماسی هسته‌ای ایران در سال 1386 مبتنی بر پاسخگویی در ابعاد فنی و حقوقی و گرفتن هرگونه بهانه از دست آمریکا و برخی از هم پیمانان آن بود.

در این راستا تلاش شد که تنها بر تعهدات و حقوق ایران در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح هسته‌ای و پادمان مورد توافق با آژانس تاکید کرده و عوامل سیاسی زائد در گفتگوها به حاشیه رانده شود.

در یک سال گذشته علاوه بر پیگیری‌های مربوط به تکمیل عملیات احداث نیروگاه بوشهر، اقدامات لازم برای ورود 88 تن سوخت این نیروگاه از کشور روسیه انجام شد.

به منظور شفاف سازی و اعتمادسازی فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان، به دنبال چند دور مذاکره با خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده گروه 1+5 و همچنین محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نهایتا توافق شد که ظرف 60 روز طرح اقدام (یا مدالیتی) برای حل و فصل مسائل و ابهامات باقیمانده آژانس در مورد برنامه هسته‌ای ایران تنظیم شود که این اقدام ظرف 40 روز صورت گرفت و در طرح اقدام شش موضوع مشخص به عنوان موضوعات باقیمانده تعیین و سؤالات آژانس در اختیار ایران قرار گرفت.

بر اساس طرح اقدام، حل و فصل شش موضوع به 18 ماه زمان نیاز داشت اما جمهوری اسلامی ایران بنا بر حسن نیت خود، طی شش ماه پاسخگویی به این سؤالات را به سرانجام رساند و در نتیجه مدیرکل آژانس در گزارش سوم اسفند خود، حل و فصل و بسته شدن هر شش موضوع را رسما اعلام کرد.

آقای البرادعی در ماه نوامبر (آبان ماه) نیز گزارش مثبتی را ارائه کرده و در آن حل و فصل سه موضوع از شش موضوع را عنوان کرده بود.

سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در یک سال گذشته سبب شد که علاوه بر ادامه فعالیت‌های غنی سازی، حسن نیت ایران برای شفافیت و همکاری با آژانس جهت حل مسائل گذشته به نمایش گذاشته شود و از این رو، با اطمینان باید گفت که تاثیر این سیاست، بر صدور گزارش‌های مثبت البرادعی و سپس اذعان نهادهای اطلاعاتی آمریکا نمایان شد.

با حل مسائل باقیمانده بسیاری از مبانی و استدلالات آمریکا و هم پیمانان غربی آن برای ارجاع موضوع هسته‌ای ایران از آژانس به شورای امنیت و قطعنامه‌های صادره فرو ریخت.

این سیاست حاصل ایستادگی و پافشاری بر حقوق حقه ملت ایران بود و بار دیگر اثبات کرد که اقدامات چند کشور خاص تنها برخاسته از نیات و اغراض سیاسی آنهاست و هیچ مبنای قانونی و منطقی ندارد.

2- اجلاس سران خزر در تهران: برگزاری دومین اجلاس سران کشورهای دریای خزر در پائیز 1386 دستاورد بزرگی بود که بعد از سال‌ها تلاش و پیگیری مضاعف به نتیجه رسید.

در پایان این نشست بر خلاف اجلاس اول که در عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان برگزار شد، بیانیه‌ای صادر گردید که در آن، سران کشورهای ساحلی برای نخستین بار ضمن پذیرش مجموعه اصول کلی مانند مخالفت با حضور نیروهای خارجی در دریای خزر، توافق کردند تا نسبت به تعیین یک رژیم حقوقی خاص دریای خزر همکاری‌های مشترکی را انجام دهند.

3- گفتگوهای ایران و آمریکا درباره عراق: جمهوری اسلامی ایران با هدف کمک به مردم ستمدیده عراق و همکاری برای تامین امنیت، سه دور گفتگو با آمریکایی‌ها درباره عراق داشته است.
دور چهارم این گفتگوها که بنا به درخواست رسمی دولت عراق و دولت آمریکا قرار بود انجام شود، به دلایل فنی به تعویق افتاد.  ‌البته کماکان رایزنی‌ها برای انجام این گفتگوها ادامه دارد.

4- عراق: سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال عراق در سال 1386 همچون سنوات اخیر مبتنی بر حمایت همه جانبه از حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور و تاکید بر خروج اشغالگران و واگذاری کلیه نهادها و سازوکارهای داخلی به دولت قانونی و منتخب عراق بود.

همچنین دولت جمهوری اسلامی ایران تلاش‌هایی را برای رفع اختلافات و ترغیب مشارکت همه مردم عراق در تعیین سرنوشت سیاسی خود، از طریق اعلام مواضع رسمی و گفتگو با همه نیروها و جناح‌های عراقی تاثیرگذار دنبال کرد.

نقطه اوج همکاری‌های سیاسی و اقتصادی ایران و عراق سفر تاریخی رئیس جمهور به بغداد است که نقطه عطفی در روابط کشورمان با عراق می‌باشد و تاثیرات عظیمی را در روابط دو کشور و نقش بی‌بدیل ایران در تحولات منطقه‌ای نشان داد.

در این سفر اسنادی به امضاء رسید که در گسترش همکاری‌های فیمابین دو کشور تاثیرات ژرفی برجای خواهد گذاشت.

برگزاری نشست مشترک با حضور هیئت عالیرتبه عراقی به ریاست معاون وزیر خارجه آن کشور در تهران در تاریخ 30 بهمن و اول اسفند 1386، یکی از نتایج همکاری‌های دو کشور در زمینه رفع ابهامات و شفاف سازی همکاری‌ها در چارچوب معاهده 1975 بوده است.

طی دو روز مذاکره، طرفین بـر رفع مشکلات موجود در مرز زمینی و رودخانه‌ای مشترک براساس مفاد عهدنامه مربوط بـه مرز دولتی و حسن همجواری بین ایران و عراق مورخ 13 ژوئن 1975 و پروتکل‌ها و موافقتنامه‌های ضمیمه، تأکید و نسبت به فعال کردن مجدد مکانیسم‌های فنی ـ اجرایی پیش‌بینی شده در این معاهدات توافق کردند.

بر این اساس، در بخش مرز زمینی مقرر شد که کمیسیون مختلط دو کشور بـراساس مـاده 5 پـروتکل راجع بـه علامتگذاری مجدد مرز زمینی بین ایران و عراق مورخ 13 ژوئن 1975 ظرف دو ماه آینده تشکیل و ضمن بازدید سرتاسری از مرز زمینی مشترک نسبت به تعمیر، مرمت و تجدید بنای میله‌های مرزی اقدام کند.

همچنین به منظور تعیین مجدد خط مرزی تالوگ در اروندرود (شط العرب)، طرفین توافق کردند که ظرف دو مـاه آینده نسبت بـه عملیـات انـدازه‌گیری و هیدروگرافی مشترک از اروندرود (شط العرب) براساس مقررات مندرج در پروتکل راجع به تعیین مرز رودخانه‌ای بین ایران و عراق مورخ 13 ژوئن 1975 اقدام کنند.

5- افغانستان: سیاست خارجی دولت جمهوری اسلامی ایران در افغانستان در سال 1386، حمایت از دولت، کمک به ساخت زیرساخت‌ها و لزوم مقابله با کشت خشخاش و قاچاق مواد مخدر بوده است.
در سال‌های اخیر از جمله در سال جاری شرکت‌های ایرانی فعالیت خوبی را در زمینه بازسازی افغانستان داشته‌اند.

همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران با سازمان‌های بین‌المللی برای کمک به رفع مشکلات و آلام مردم افغانستان نیز قابل توجه بوده است.

6- خاورمیانه (فلسطین و لبنان): طی سال 1386 تحولات مربوط به خاورمیانه به ویژه تحولات فلسطین و لبنان به عنوان یک موضوع مهم و محوری در دستگاه دیپلماسی کشور مورد توجه و عنایت قرار داشته است.

اتخاذ مواضع سریع و به موقع، رایزنی با مقامات کشورها به ویژه کشورهای اسلامی، برقراری ارتباط با سازمان کنفرانس اسلامی، جنبش عدم تعهد و سایر مجامع سیاسی بین‌المللی با هدف یافتن ابتکارات لازم و محکومیت اقدامات فجیعانه صهیونیست‌ها علیه مردم مظلوم و مقاوم فلسطین همواره در دستور کار قرار داشته است.
طی سال جاری چندین سفر توسط مقامات کشورمان از جمله آقای متکی وزیر امور خارجه و معاون و مدیرکل سیاسی وزارت خارجه کشورمان به لبنان انجام شد.

به دنبال جنگ 33 روزه سال گذشته که به شکست مفتضحانه رژیم صهیونیستی انجامید، جمهوری اسلامی ایران نسبت به ارائه مساعدت‌های انسان دوستانه و فنی مهندسی در بازسازی لبنان اقدام کرد.

7- خلیج فارس و جهان عرب: رویکرد دولت نهم به کشورهای همسایه مسلمان و عرب، یک رویکرد ویژه است.
در سال 1386 ما شاهد رشد قابل توجه از مراودات و رفت و آمدهای سیاسی در سطح عالی بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس بودیم.

حضور فعال آقای احمدی نژاد در اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در دوحه که برای نخستین بار با دعوت از بالاترین مقام اجرایی ایران آن هم بعد از اجلاس آناپولیس صورت پذیرفت، امیدها، آمال و نقشه‌های دشمنان جمهوری اسلامی را نقش بر آب ساخت.

پیشنهادات رئیس جمهور در این اجلاس بخصوص موضوع تجارت آزاد با شورای همکاری خلیج فارس، طرح ترتیبات امنیتی بومی در خلیج فارس و ،،، بستر مناسبی برای همگرایی منطقه‌ای را فراهم ساخت و مورد توجه رؤسای کشورهای عضو قرار گرفته که تلاش برای اجرایی شدن آن ادامه خواهد یافت.

انجام سفرهای تاثیرگذار رئیس جمهوری به برخی از کشورهای منطقه مانند امارات متحده عربی یکی از دستاوردهای سیاست خارجی ما محسوب می‌شود.

سفر متقابل مقامات عربی نیز حاکی از تمایل و استقبال همسایگان عرب ایران برای توسعه همکاری‌ها در ابعاد دوجانبه و چندجانبه بوده است.

تشکیل کمیسیون مشترک با کویت و توافق برای تأسیس کمیسیون مشترک ایران و امارات از جمله موضوعات مربوط به توسعه همکاری‌هاست.

با توجه به ظرفیت قوی جهان عرب در مقابل رژیم صهیونیستی و نافذ بودن تصمیمات و مواضع اتحادیه عرب در سازمان ملل و فضای عمومی جهان، جمهوری اسلامی ایران رویکرد نزدیکی به این اتحادیه را در دستور کار قرار داد. اکنون ایران به عنوان یک ناظر در نشست‌ها حضور دارد. همکاری با سایر کشورهای خاورمیانه نیز یکی از اولویت‌های وزارت امور خارجه بوده و طی سال جاری با جدیت دنبال شده است.

از جمله می‌توان به امضای قرارداد ایجاد پالایشگاه مشترک نفت در سوریه با مشارکت ایران، سوریه، مالزی و ونزوئلا و همچنین به افتتاح پروژه‌های مشترک ایران و سوریه در زمینه خودروسازی و سیمان اشاره کرد.
در خصوص عادی سازی روابط ایران و مصر نیز دیدارها و تلاش‌های متقابلی از سوی ایران و مصر به منظور رفع موانع و بهبود روابط سیاسی فیمابین صورت پذیرفت.

8- توسعه همکاری‌های سیاسی با مناطق مختلف دنیا: یکی از اهداف سیاست خارجی دولت نهم، تنوع بخشی همکاری‌های خارجی است.
دولت تلاش کرده است که با توزیع ظرفیت‌های همکاری با مناطق مختلف دنیا مانند شرق آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین، حضور خود را در سطح جهان گسترش دهد.
برای روشن شدن ابعاد این سیاست‌ها، به بخشی از فعالیت‌های اجرایی دستگاه سیاست خارجی در سال 1386 اشاره می‌شود:

الف- اروپا: در گذشته بیش از دو سوم همکاری‌های ایران با کشورهای اتحادیه اروپا بر دو یا سه کشور اروپایی متمرکز بود که دستگاه دیپلماسی کشور تلاش زیادی را برای متعادل سازی این روابط در سطح قاره اروپا به عمل آورده است.
علیرغم فراز و نشیب‌های موجود به خاطر موضوع هسته‌ای و اعمال فشار آمریکا و برخی از همپیمانانش، در سال 1386 وزیر امور خارجه کشورمان سفرهایی را به کشورهای مختلف اروپایی مانند هلند، سوئیس، سوئد، نروژ، دانمارک، بلغارستان و پرتغال انجام داد.
در این زمینه باید از حضور فعال هیئت ایرانی در اجلاس جهانی اقتصاد در داووس سوئیس و کنفرانس خلع سلاح در ژنو یاد کرد.

متکی در حاشیه اجلاس‌های بین‌المللی از جمله شصت و دومین مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، مجمع جهانی اقتصاد در داووس، اجلاس کنفرانس بازسازی عراق در استانبول و کنفرانس فلسطین و لبنان در ریاض با برخی از همتایان اروپایی خود از جمله وزرای خارجه فرانسه، پرتغال، سوئد، نروژ، اسلواکی، انگلیس، آلمان، سوئیس، هلند، ایسلند و... دیدار و گفتگو کرد.

در سال 1386 ما همچنین شاهد سفر برخی از مقامات عالیرتبه کشورمان از جمله دبیر شورای عالی امنیت ملی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان گردشگری و برخی از معاونین وزارتخانه‌های اقتصادی به کشورهای اسپانیا، فرانسه، پرتغال، سوئیس، یونان، ایتالیا و مجارستان بودیم.

متقابلاً نیز برخی از مقامات اروپایی به کشورمان سفر کردند که از آن جمله می‌توان به سفر رئیس کمیسیون روابط خارجی پارلمان نروژ، سفر وزیر امور خارجه بلژیک، سفر قائم مقام وزارت خارجه ایسلند و سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران اشاره کرد.

در زمینه همکاری‌های اقتصادی دوجانبه با کشورهای اروپایی، همکاری در زمینه‌های صنعتی مانند صنایع خوروسازی و انرژی بین ایران و بسیاری از کشورهای اروپایی تداوم داشته است.

شرکت‌های نفتی اروپایی مانند شل، توتال فرانسه، او ام و اتریش و شرکت‌هایی از ایتالیا و سوئیس در اجرای طرح‌های بزرگ اکتشاف و تاسیسات نفت و گاز فعال بوده و یا در جریان امضاء قرارداد با ایران هستند.

در زمینه همکاری‌های بازرگانی، اتاق‌های بازرگانی مشترک ایران و کشورهای اروپایی همکاری‌های تنگاتنگ خود را ادامه داده و سفر هیئت اتاق بازرگانی ایران به انگلیس و همچنین سفر هیئتی از شرکت فرش ایران به چند کشور اروپایی توانسته است مسیر همکاری‌های بازرگانی بین ایران و کشورهای اروپایی را بیشتر هموار سازد.

ب- روسیه: در سال 1386 توسعه همکاری‌های همه جانبه با روسیه، به عنوان نمونه‌ای از موفقیت دستگاه دیپلماسی کشور قابل توجه همگان بوده است.

روابط دو کشور در همه زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دفاعی از رشد قابل توجه برخوردار بوده است.
علاوه بر ادامه مراحل تکمیل نیروگاه بوشهر و تحویل سوخت که نیازمند تلاش و پیگیری‌های مداوم بوده است، دو کشور تلاش‌های زیادی را برای گسترش و تعمیق روابط فیمابین به عمل آوردند.

سفر ولادیمیر پوتین به عنوان رئیس جمهور روسیه به ایران که برای نخستین بار صورت گرفت، یک سفر تاریخی بود که در جریان برگزاری اجلاس سران خزر، بسیاری از زمینه‌های همکاری دوجانبه مورد بررسی توافقات زیادی بین دو کشور انجام شد.

امضای اولین سند حفاظت اسناد محرمانه بین دو کشور در بهمن 1386، افتتاح سرکنسولگری ایران در غازان پایتخت جمهوری تاتارستان و برگزاری کمیسیون مشترک همکاری‌های دفاعی از جمله فعالیت‌هایی بود که ما در سال گذشته شاهد آن بودیم.

ج- آسیا: همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران با کشورهای آسیایی نیز به اقتضاء رویکرد نگاه به شرق، از رشد قابل خوبی در سال 1386 برخوردار بوده است.

برگزاری دومین اجلاس رؤسای مجمع مجالس آسیایی (APA) در تهران که با حضور 32 هیئت از کشورهای عضو تشکیل شد، یکی از موفقیت‌های چشمگیر دستگاه دیپلماسی کشور در توسعه همکاری با آسیا محسوب می‌شود.

در بخش سرمایه‌گذاری اعم از جذب یا انتقال سرمایه در سال 1386 کم نظیر بوده و حضور شرکت‌های هندی، چینی و مالزیایی در طرح‌های انرژی کشورمان قابل توجه است.

انعقاد قرارداد همکاری‌های گازی با کشور مالزی برای توسعه میادین گازی یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های سرمایه‌گذاری در ایران است که در سال جاری تحقق یافت.

جمهوری اسلامی ایران متقابلا در برخی از کشورهای آسیایی مانند فیلیپین و سریلانکا توافقاتی را برای اجرای طرح‌های سرمایه‌گذاری و صدور خدمات فنی و مهندسی دارد.

د- آمریکای لاتین: با تلاش‌های به عمل آمده، حجم مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه آمریکای لاتین نسبت به گذشته 250 درصد رشد داشته است.

افتتاح سفارتخانه در برخی از کشورهای منطقه مانند نیکاراگوئه، بولیوی و اکوادور توانسته است فرصت‌های لازم را برای شناسایی زمینه‌های همکاری و حضور شرکت‌های ایرانی در آن کشورها فراهم سازد.

بر همین اساس، تعدادی از پروژه‌های علمی و صنعتی با کشورهای منطقه به ویژه ونزوئلا اجرایی شد که از آن جمله می‌توان به احداث مجتمع پتروشیمی و تاسیس کارخانه تولید اتومبیل سمند اشاره کرد.

سفر آقای احمدی‌نژاد به منطقه آمریکای لاتین و عقد تفاهمنامه‌های بسیار مهم، نوید همکاری‌های گسترده را در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می‌دهد.

در سال جاری همچنین برای اولین بار شاهد تشکیل کمیسیون مشترک با کشورهای بولیوی و اکوادور بودیم.
تشکیل گروه دوستی پارلمانی با برخی از کشورهای منطقه و مراودات نمایندگان مجالس ایران و آن کشورها که حاصل تلاش دستگاه دیپلماسی فعال کشور است، موجب نزدیک شدن هرچه بیشتر ایران با کشورهای منطقه شده است.

ه- آفریقا: توجه به آفریقا و همکاری با قاره سیاه با جدیت در بخش‌های ذیربط در وزارت امور خارجه دنبال شد.
حضور ریاست جمهوری اسلامی در اجلاس سران اتحادیه آفریقا در بانجول پایتخت گامبیا و سخنرانی مهم ایشان به عنوان میهمان ویژه در جمع سران آفریقا، زمینه بسیار خوبی را برای تقویت حضور ایران در قاره آفریقا فراهم ساخت.

در همین راستا با پذیرفته شدن ایران به عنوان یک عضو ناظر، وزیر امور خارجه کشورمان در اجلاس سران اتحادیه آفریقا حضور یافت. در خردادماه سال جاری همزمان با سالروز تاسیس اتحادیه آفریقا، روز آفریقا در تهران برگزار شد.

در همین چارچوب، طراحی و برنامه‌ریزی جهت برگزاری همایش ایران و آفریقا در سه سطح کارشناسی ارشد، وزرای خارجه و روسای جمهور در دست اقدام است و در اوایل سال آینده شاهد برگزاری آن در تهران خواهیم بود.
همکاری جمهوری اسلامی ایران با کشورهای شمال و شاخ آفریقا نیز سیر صعودی داشته است.

سفر آقای هاشمی شاهرودی رئیس قوه قضاییه به کشور مغرب، سفر نخست وزیر لیبی به جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به دیدار آقای داودی معاون اول رئیس جمهوری از لیبی و همچنین سفر معاون رئیس جمهوری اسلامی ایران به کشور جیبوتی در سال جاری قابل توجه است.

9- اقدامات اجرایی در امور سیاسی بین‌المللی: علاوه بر موضوع هسته‌ای، حوزه معاونت سیاسی بین‌المللی وزارت امور خارجه و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در نیویورک، ژنو، وین، لاهه و ،،، سال پرکاری را پشت سر گذاشتند.

تنظیم سفر و برنامه‌ریزی حضور فعال رئیس جمهور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد و دیدارهای مختلف با سران کشورها در نیویورک و حضور در دانشگاه کلمبیا که بازتاب وسیع جهانی داشت، از جمله این اقدامات است.

علاوه بر آن با تلاش دستگاه دیپلماسی کشور، رئیس جمهور در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در بیشکک حضور یافت.

افتتاح مرکز منطقه‌ای کاهش خطرات در ایران با همکاری سازمان ملل متحد، ریاست کشورمان بر شورای مستقل فائو و عضویت در هیئت هماهنگ کننده برنامه ایدز سازمان ملل گوشه‌ای از حضور فعال جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین‌المللی است.

نقش مهم کشورمان در سازمان کنفرانس اسلامی در سال جاری بسیار چشمگیر بوده است.
در جریان برگزاری اجلاس وزرای خارجه این سازمان در اسلام آباد، با تلاش همکاران ما، قطعنامه‌های پانزده گانه پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران از جمله قطعنامه مربوط به حمایت از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران به تصویب رسید.

بخش حقوقی وزارت امور خارجه نیز در سال جاری تلاش وسیعی را برای احقاق حقوق کشورمان در خارج از کشور به عمل آورد.

از جمله رفع توقیف از حدود یک میلیارد یورو مربوط به سفارت جمهوری اسلامی ایران و بانک‌های ایران در ایتالیا و صدور حکم دیوانعالی ایتالیا در تیرماه سالجاری مبنی بر لغو حکم شناسایی و اجرای احکام دادگاه‌های آمریکا در ایتالیا و پیگیری رد اتهامات ناروا به اتباع جمهوری اسلامی ایران در موضوع آمیا از بخش‌هایی است که اداره کل حقوقی وزارت خارجه فعالانه آنها را دنبال کرد.

در زمینه حقوق بشر نیز وزارت امور خارجه در سال 1386 اقدامات اجرایی خوبی را به عمل آورد.
تشکیل مجموع مشورتی مفهوم سازی حقوق بشر در وزارت امور خارجه یکی از اقدامات پایه بوده است که توانست امکان توسعه مباحث کاربردی علمی را برای ما فراهم سازد.

مشارکت محتوایی جمهوری اسلامی ایران در روند تدوین قطعنامه‌های حقوق بشری در کمیته سوم مجمع عمومی و شورای حقوق بشر سازمان ملل با ارائه سه قطعنامه ابتکاری تحت عناوین «ارتقاء همکاری بین‌المللی در زمینه حقوق بشر» ، «اقدامات زورمدارانه یکجانبه و حقوق بشر» و «حقوق بشر و تنوع فرهنگی» در سال جاری صورت گرفت.

یکی از قابل توجه ترین اقدامات در زمینه حقوق بشر، برگزاری اجلاس وزرای خارجه نهضت عدم تعهد درخصوص تنوع فرهنگی و حقوق بشر در تهران با حضور بیش از 80 وزیر امور خارجه و وزیر فرهنگ کشورهای عضو جنبش بود که در این اجلاس، تاسیس «مرکز حقوق بشر و تنوع فرهنگی» در ایران توسط کشورهای مذکور مورد تصویب قرار گرفت.

با توجه به رویکرد تهاجمی و فعال دولت نهم در عرصه سیاست خارجی، با مطالعه و بررسی کامل روی کاستی‌ها، نارسایی‌ها و موارد عدیده نقض حقوق بشر در آمریکا و کانادا که اتفاقا از جمله کشورهای مدعی حقوق بشر علیه جمهوری اسلامی ایران هستند، دو کتاب «نقض حقوق بشر در آمریکا» و «نقض حقوق بشر در کانادا» به زبان انگلیسی به رشته تحریر درآمد.

وزارت خارجه همچنین در راستای شفاف سازی، رفع ابهامات و تبادل تجربه، چهارمین گفتگوهای دوجانبه حقوق بشری را با نمایندگان ژاپن برگزار کرد.

خوشبختانه با تلاش همکاران حوزه معاونت امور بین‌الملل، نام ایران از دستور کار رویه محرمانه 1503 شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خارج شد.

10- همکاری‌های اقتصادی: طی سال 1386 تعداد 18 جلسه ستاد هماهنگی روابط خارجی در وزارت امور خارجه برگزار شد که مباحث مهمی چون نحوه کاهش اثرات تحریم، کمیسیون‌های مشترک، همکاری‌های بانکی و ،،، در این جلسات مورد تصمیم گیری واقع شدند.

با تلاش‌های حوزه معاونت اقتصادی، ریاست ایران بر گروه 15 در سطح سران، ریاست بر کارگروه آب گروه 15 و کارگروه توسعه روستایی گروه 15، ریاست بر اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای کشورهای حاشیه اقیانوس هند و فعال سازی و افزایش مشارکت اعضاء، ایجاد مرکز علوم و انتقال فناوری اتحادیه اقیانوس هند در ایران طی سال 1386 محقق شد.

دستگاه دیپلماسی کشور همچنین توانسته است دو موافقتنامه «ترجیحات تعرفه‌ای» و «تسهیلات صدور روادید» بین کشورهای گروه 8 را به امضاء برساند.

پیگیری رژیم تجارت خارجی کشور و ارائه پیش نویس آن به WTO با همکاری وزارت بازرگانی، تهیه برنامه اقدام براساس بیانیه پایانی شورای اجرایی مجمع پارلمانی آسیایی مبنی بر تشکیل بازار یکپارچه انرژی آسیایی، تهیه سند سازوکار همکاری اقتصادی در آسیا برای ارائه به مجمع پارلمانی آسیایی در تهران و ارائه طرح توجیهی تاسیس کمیته دیپلماسی انرژی با محوریت وزارت امورخارجه در چارچوب شورای راهبردی انرژی به رئیس جمهور از دیگر اقدامات قابل توجه بوده است.

برگزاری کمیسیون‌های مشترک با کشورهای بحرین، روسیه، عمان، کویت، قزاقستان، افغانستان، آذربایجان، پاکستان و ترکیه به ریاست وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با آن کشور، بخشی از اقدامات وزارت امور خارجه کشورمان در سال 1386 برای گسترش همکاری‌های دوجانبه با کشورهای خارجی بوده است.

در جریان این نشست‌ها و همچنین در سفرهای متقابل مقامات، تفاهمنامه‌های همه‌جانبه همکاری به امضاء مقامات ایرانی و مقامات آن کشورها رسیده است.

در خصوص انرژی، پس از تشکیل شورای راهبردی انرژی، مطالعات زیادی درخصوص نحوه مشارکت کشورهای مختلف در پروژه های انرژی کشور از جمله مشارکت ژاپن، هند و پاکستان، چین و مالزی و سایر کشورها مورد توجه قرار گرفت و با بیش از 50 کشور توافق صورت گرفت.

در مورد همکاری در قالب اوپک نیز با پیگیری وزارت امور خارجه، آقای احمدی نژاد در اجلاس سران اوپک فعالانه حضور یافت.

در رابطه با سازمان همکاری‌های اکو در سال 1386 که دبیرخانه آن در تهران مستقر است، نیز فعالیت‌هایی مانند تاسیس اتحادیه منطقه‌ای کتابخانه‌های ملی اکو، تاسیس اتحادیه صنعت نشر و چاپ اکو، تاسیس مرکز هواشناسی و مبازه با بلایای طبیعی منطقه اکو در مشهد، تاسیس موسسه استانداردسازی منطقه‌ای اکو (ریسکام)، تاسیس صندوق توسعه گردشگری، صندوق حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و اختصاص مبلغ دو میلیون دلار به این صندوق و همچنین صندوق حمایت از اجرای موافقتنامه چارچوب همکاری‌های ترانزیتی (TTFA) صورت گرفت.

علاوه بر موارد فوق، اولین اجلاس روسای مرکز آماری کشورهای عضو و اولین اجلاس روسای بانک‌های مرکزی اکو با همت ایران برگزار شد.

از دیگر فعالیت‌های همکاران ما، تصویب تاسیس کمیسیون دائمی منطقه‌ای دامپزشکی و ایجاد شبکه دارویی در منطقه اکو بوده است.

11- مطالعاتی و پژوهشی: در حوزه معاونت آموزش و پژوهش، ایجاد شورای راهبردی سیاست خارجی به منظور تدوین راهبردها و سیاست‌های اصولی دولت یکی از اقدامات اساسی بود.

در همین راستا همچنین سمینارها و گردهمایی‌های مختلف با حضور اندیشمندان و صاحبنظران امور سیاسی در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی برگزار شد که از جمله آنها می‌توان به برگزاری دو میزگرد بین‌المللی تبیین هسته‌ای، برگزاری پانزدهمین همایش بین‌المللی آسیای مرکزی و قفقاز تحت عنوان «گسترش ناتو به اوراسیا؛ ابعاد و پیامدها»، برگزاری همایش بین‌المللی خلیج فارس، برگزاری سمینار آمریکای لاتین و کارگاه مسائل این قاره و همچنین ده‌ها میزگرد دوجانبه و چندجانبه در داخل و خارج کشور و حدود 15 پروژه مشترک مطالعاتی با سایر مرکز مطالعاتی دنیا اشاره کرد.

در بخش آموزشی نیز برنامه‌های خوبی در سال جاری تدوین شد که از جمله آنها می‌توان تصویب دوره جدید تربیت دیپلمات در دانشکده روابط بین‌الملل در سطح کارشناسی ارشد و دکترا و همچنین راه‌اندازی دوره کارشناسی ارشد مطالعات ایران برای متقاضیان خارج از کشور را ذکر کرد.

12- رسانه‌ای و فرهنگی: یکی از اهداف و برنامه‌های دولت نهم، پاسخگویی و حضور فعال در صحنه اطلاع رسانی به مردم و موضع‌گیری سریع در مقابل تحولات مهم منطقه‌ای و بین‌المللی است که حوزه سخنگویی و اداره کل اطلاعات و مطبوعات وزارت امور خارجه از طریق برگزاری حدود 50 کنفرانس هفتگی، تهیه 250 بیانیه سخنگویی، انجام بیش از 150 مصاحبه اختصاصی توسط مسئولان ارشد وزارت امور خارجه، اطلاع رسانی لازم را انجام دهد.

دستگاه دیپلماسی کشور همچنین با بذل توجه به موضوع دیپلماسی عمومی، اعزام چندین هیئت رسانه‌ای به خارج از کشور و متقابلا دعوت از چندین هیئت رسانه‌ای خارجی، صدور بیش از 1500 روادید مطبوعاتی برای خبرنگاران خارجی با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هماهنگی برای انجام ده‌ها مصاحبه خبرنگاران رسانه‌های طراز اول دنیا با رئیس جمهور و سایر مقامات عالیرتبه کشور را به انجام رسانید و در این زمینه سال پرکاری را پشت سر گذاشت.

همچنین توسعه دفاتر رسانه‌های داخلی در خارج از کشور، ارائه مقالات به نشریات داخلی و خارجی، همکاری در تهیه و تدوین برنامه‌های تلویزیونی و... بخشی از فعالیت دیگر حوزه رسانه‌ای وزارت امور خارجه در سال 1386 بوده است.

راه اندازی و توسعه پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه و تغذیه نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در این زمینه در سال جاری توانسته است پاسخگوی بسیاری از نیازهای مخاطبان داخلی و خارجی بوده و اطلاعات کافی درباره اخبار و مواضع سیاست خارجی کشور را در اختیار آنها قرار دهد.

در زمینه فرهنگی، پیگیری و هماهنگی برای شرکت در 21 نمایشگاه گردشگری، اجرایی شدن 17 موافقتنامه فرهنگی، علمی و دانشجویی، تقویت و ارتقاء 14 کرسی زبان فارسی و برگزاری 573 مورد مراسم در خارج از کشور در کارنامه دستگاه دیپلماسی کشور در سال 1386 قرار دارد.

13- اقدامات اجرایی در بخش کنسولی: تلاش دستگاه دیپلماسی کشور در سال 1386 توسعه و تسهیل خدمات کنسولی بوده است. تسریع در صدور روادید و اجرای طرح صدور روادید گردشگری در دفاتر وزارت امور خارجه در مبادی ورودی کشور، یکی از اقدامالت بارز برای توسعه گردشگری در کشور بوده است.

پیگیری مربوط به مشکلات ایرانیان مقیم خارج از کشور و تامین تسهیلات حقوقی برای آنها، همکاری در زمینه تسهیل سفر و اقامت زائران ایرانی در کشورهای عربستان، عراق و سوریه و انجام قریب به 800 هزار عملیات سجلی از جمله اقدامات وزارت امور خارجه برای ارائه خدمات مفید و مؤثر به هموطنان ایرانی است.

همچنین با پیگیری‌هایی که انجام شد، درج مهر خروجی گذرنامه ایرانیان مقیم خارج که معمولا مشکلاتی را برای آنها در فرودگاه‌ها و مبادی خروجی کشور ایجاد می‌کرد، حذف شد.

از سوی دیگر، با استقرار تجهیزات کامپیوتری و دیجیتالی کردن اطلاعات گذرنامه‌ای، از 130 نمایندگی جمهوری اسلامی ایران، 64 نمایندگی کاملا خودکفا شده و این امر باعث تسریع در صدور یا تعویض گذرنامه هموطنان ایرانی در خارج از کشور شده است.