فرار از تله های ترافیکی در خیابان های اسفند

همه ساله با فرا رسیدن ماه اسفند، خریدهای نوروزی مردم نیز رفته رفته آغاز می شود و بتدریج هر چه به روزهای پایانی سال می رسیم جنب و جوش بیشتری از سوی مردم در کوچه و بازار به چشم می خورد.

این ایام همچنین ترافیک سنگین خیابان ها و معابر شهر تهران را به همراه دارد که چند سالی است با افزایش روز افزون خودروها به معضلی جدی برای مردم و مسوولان ترافیکی شهر تبدیل شده است.

در حال حاضر تهران 3میلیون خودرو و بیش از 2میلیون موتورسیکلت را در خود جای داده است که به طور متوسط روزانه 1000 وسیله نقلیه دیگر به این میزان افزوده می شود. چنین روندی معضل ترافیک تهران را روز به روز تشدید می کند و در روزهای خاص نظیر اعیاد و مناسبت های مختلف این معضل در پیچیده ترین شکل خود بروز می کند.

مردم تهران در چنین روزهایی از قفل شدن حرکت خودروها در معابر، کمبود شدید جای پارک و کمبود تاکسی و اتوبوس در پی افزایش سفرهای درون شهری ، گله مند هستند.ترافیک در مناطق مرکزی شهر بویژه معابر منتهی به مراکز اصلی خرید، همچون خیابان جمهوری ، خیام ، پانزده خرداد، امام خمینی (ره) ، حافظ، سعدی ، انقلاب ، فردوسی و امیرکبیر بیش از دیگر نقاط است.

پارکینگ های موجود در این مناطق بویژه از بعد از ظهر تا ساعت پایانی شب ، جایی برای پارک خودروهای متقاضی ندارند و رانندگان خودروها برای توقف در نزدیکی محل مورد نظرشان گاهی مجبورند برای یافتن جای پارک چند بار در خیابان های اطراف چرخ بزنند و سرانجام ناکام در یافتن جای پارک ، مرتکب تخلفاتی نظیر توقف دوبله شوند.

مالک یک پارکینگ خودرو در نزدیکی تقاطع خیابان های جمهوری و فردوسی می گوید: جای پارک خودرو در چنین منطقه ای در روزهای عادی نیز حکم کیمیا دارد و در ایام خاص سال این مشکل تشدید می شود. پارکینگ ما ظرفیت نزدیک به 300خودرو را دارد که در ساعات اولیه روز پر می شود. این منطقه مرکزیت عرضه عمده کالاهای مورد نیاز مردم نظیر پوشاک و لوازم خانگی را در خود دارد که معمولا با فرا رسیدن ماه اسفند شاهد انبوه خریداران است و شهروندان بسیاری از دیگر مناطق به این منطقه مراجعه می کنند.

ترافیک سنگین و کندی تردد خودروها، کاهش وسایل نقلیه عمومی نظیر اتوبوس و تاکسی را نیز به همراه دارد، چرا که رانندگان تاکسی ترجیح می دهند در معابری به جابه جایی مسافر بپردازند که ترافیک روانی دارند و از ورود به خیابان های پر ترافیک خودداری می کنند، از طرفی ، حرکت اتوبوس های شرکت واحد نیز در معابر شلوغ به کندی صورت می گیرد که این نیز خود مشکل کمبود اتوبوس را تشدید می کند.

بروز جنین معضلاتی علاوه بر ایجاد شرایط بد روحی و عصبی برای شهروندان ، موجب اتلاف میزان قابل توجهی ازمنابع سوخت و انرژی می شود و لازم است مدیریت شهری با بهره گیری از طرح ها و نظرات کارشناسان امور شهری برای به حداقل رساندن این خسارات ، اقداماتی فوری و کارآمد به اجرا در آورد.

کاهش معضل ترافیک هرچند در گرو عوامل عمده ای نظیر توسعه معابر شهری ، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و ارتقای فرهنگ رانندگی است ، اما در مواقع خاص نظیر موقعیت هایی که روزهای پایانی سال پدید می آورد، در کنار این راهکارهای بنیادی و اساسی نباید راهکارهای موقت و پیشگیرانه را از یاد برد.توجه مسوولان امور شهری و متولیان حوزه ترافیک به این راهکارها که از سوی کارشناسان و صاحب نظران امور شهری طرح شده است ، می تواند بخشی از بار سنگین ترافیک در این روزها را بکاهد و امکان تردد روان برای خودروها را در معابر اصلی شهر فراهم آورد.

حضور موثر ماموران راهنمایی و رانندگی

نقش راهنمایی و رانندگی و حضور افسران و دیگر ماموران این اداره در کاهش بار ترافیکی معابر انکارناپذیر است . لذا برای کاستن از حجم ترافیک و جلوگیری از نابسامانی حرکت خودروها در معابر و میادین اصلی ، می توان نیروهای بیشتر و موثرتری از ماموران را در این محل ها به کار گرفت . به این ترتیب ضمن این که آمار تخلفات کاهش می یابد، وضعیت ترافیکی شهر نیز از حالت بحرانی خارج می شود. حضور ماموران راهنمایی و رانندگی در تقاطع های اصلی به اندازه کافی ، همچنین کنترل موتورسواران و وادار کردن آنان به رعایت مقررات ترافیکی باید در راس برنامه های راهنمایی و رانندگی شهر تهران قرار گیرد.

مدیریت سفرهای درون شهری

یکی دیگر از راهکارها برای کاستن از حجم ترافیک در روزهای پایانی سال ، مدیریت سفرهای درون شهری است که مردم می توانند با تنظیم برنامه های خود و با هدفمند کردن سفرهای خود، از سفرهای غیرضروری خودداری کنند، تعداد سفرهای ضروری را با برنامه ریزی کاهش دهند، خریدهای خود را تا حد امکان به روزهای پایانی موکول نکنند و خریدهای خود را در روزهای میانی هفته انجام دهند. همچنین برای فرار از گرفتار شدن در تله های ترافیکی و جلوگیری از اتلاف وقت به جای وسایل نقلیه شخصی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند یا با پارک کردن خودروی خود در محلی دورتر از کانون های خرید، به تردد آسان وسایل نقلیه عمومی کمک کنند. شهروندان برای کمک به روان سازی ترافیک شهر همچنین می توانند مسیرهای کوتاه را پیاده طی کنند.

نظارت تاکسیرانی

سازمان تاکسیرانی نیز به سهم خود می تواند با افزایش نقش نظارتی در روزهای پایانی سال امکان ارائه خدمات مناسب و بموقع را به شهروندان فراهم کند. افزایش شرکت های تاکسی سرویس و همچنین اضافه شدن خودروهای ون به ناوگان تاکسیرانی زمانی موفق و کارآمد خواهد بود که تاکسیرانی نظارت واقعی و لازم بر روند فعالیت زیرمجموعه اش داشته باشد.

تقویت ناوگان اتوبوسرانی

تقویت ناوگان اتوبوسرانی در خطوط پرتردد اتوبوسرانی از دیگر راهکارهایی است که به تشویق شهروندان برای استفاده از خدمات ناوگان اتوبوسرانی و در نتیجه کاهش حجم ترافیک می انجامد. همچنین مدیریت شرکت واحد اتوبوسرانی می تواند با ارائه تسهیلات ویژه در هفته ها و روزهای پایانی سال ، خدمات کامل تری به شهروندان ارائه دهد. این تسهیلات می تواند شامل افزایش ساعت کاری خطوط پرمسافر و اختصاص سرویس های ویژه به برخی مناطق در روزهای پایانی سال باشد. به عنوان مثال اختصاص سرویس های ویژه برای انتقال شهروندان به بهشت زهرا (س ) به منظور زیارت مزار شهدا و اهل قبور در هفته آخر سال.

وضع مقررات ویژه

یکی دیگر از راه هایی که مدیریت شهری را در کنترل ترافیک شهر برای ایام خاص یاری می دهد در کنار نظارت بر حسن اجرای مقررات ، وضع مقررات خاص یا اعمال محدودیت های ویژه است . به عنوان مثال افزایش ساعت محدوده طرح ترافیک یا وسعت محدوده می تواند به روان سازی ترافیک شهر در ساعات پیک کمک کند. در صورت اجرای چنین محدودیت هایی باید وسایل نقلیه عمومی برای جابه جایی شهروندان پیش بینی شود و به شکلی عمل نشود که مردم ناچار به استفاده از وسیله نقلیه خود شوند.

محدودیت تردد خودروهای حمل کالا

محدود کردن تردد خودروهای نیمه سنگین در ساعات پیک ترافیک که به جابه جایی کالا در سطح شهر می پردازند و مجاب کردن کارخانه ها به توزیع تولیدات خود در میان عوامل فروش در ساعات کم ترافیک ، ازجمله راهکارهایی است که باید برای کاهش بار سنگین ترافیک در روزهای خاص به آن توجه شود.

بدیهی است اعمال هر یک از راهکارهای یاد شده و نظایر آنها تحت نظارت یک مدیریت واحد، توجیه مدیران و مسوولان شهری و زیرمجموعه ها و به کارگیری توان موثر دستگاه های متولی امور شهری ، همگی از مشکلات عمده کلانشهر تهران ازجمله ترافیک این شهر در هفته های پایانی سال خواهد کاست و آرامش مطلوب برای شهروندان فراهم خواهد کرد.

عبدالله زاویه