پیشرفت علمی پلاسما پزشکی شایسته تقدیر است

بعد از همه‌گیری کرونا که با کندی فعالیت‌های پژوهشی این آزمایشگاه تخصصی همراه، فعالیت‌های علمی این شخصیت علمی و محققان جوان کشور مجددا شتاب گرفت و با همکاری با شرکت توسعه فناوری پلاسما این فرآیند وارد فاز جدیدی شد. با وی که در دومین کنگره پلاسماپزشکی ایران، ریاست پنل مهندسی پلاسما و کاربردهای عمومی را بر عهده داشت درخصوص چگونگی روند برگزاری رویداد علمی به صحبت پرداختیم که از نظرتان می‌گذرد.
 
از آنجا که رئیس پنل مهندسی پلاسما و کاربردهای عمومی دومین کنگره پلاسماپزشکی هستید لطفا بفرمایید چند مقاله به دبیرخانه کنفرانس رسیده و معیار انتخاب مقالات چه بوده است؟
درخصوص دومین کنگره پلاسماپزشکی عرض کنم که حدود ۸۲ مقاله به دبیرخانه کنگره ارسال شد که با فرآیند داوری علمی و دقیق ۶۹ مقاله مورد پذیرش قرار گرفت. از آن میان ۵۶ مقاله برای ارائه به‌صورت پوستر و ۱۳مقاله به شکل شفاهی تعیین شد. ۱۳مقاله از نگاه داوران حائز ارائه در این کنگره نشد و ۲۴ ارائه به‌صورت سخنرانی کلیدی با دعوت از اساتید و صاحب‌نظران تراز اول کشور در حوزه پلاسما پزشکی انتخاب شد. درمجموع ۹۳ طرح علمی در دومین کنگره پلاسماپزشکی طی دو روز برای شرکت‌کنندگان و حضار محترم ارائه خواهد شد که دربرگیرنده آخرین دستاوردها و یافته‌های علمی اساتید، محققین و دانشجویان گرامی در این حوزه در دانشگاه‌های وزرارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی خواهد بودکه از نظر کیفیت در لبۀ دانش قرار دارند و موضوعات متنوع و به‌روزی را شامل می‌شوند.
 
سخنرانی‌های کلیدی بر چه اساسی انتخاب شده‌اند و چه محورهایی را دنبال می‌کنند؟
ملاک ما برای انتخاب سخنرانی کلیدی در درجه اول انتخاب موضوع متناسب با اهداف کنگره بود و دیگری اعتبار علمی سخنران و قدرت بیان و توان انگیزه بخشی. این فاکتورها در کنار همدیگر به ما کمک کرد تا ۲۴ استاد تراز اول کشور در این زمینه را از دانشگاه‌های مختلف در سراسر کشور گردهم‌آورده تا شرکت‌کنندگان با آخرین دستاوردهای این حوزه‌ها آشنا شوند. ارائه‌ها در قالب چهار پنل تخصصی انجام خواهد شد و برای این‌که بتوانیم به‌صورت عمیق و تخصصی در این حوزه‌ها ورود کنیم، یک پنل با موضوع درمان زخم از متخصصین مختلف تشکیل شد که مقالات درآن ارائه شود. یک پنل با موضوع درمان سرطان انتخاب و از اساتید مختلف در این حوزه دعوت شد. پنل دیگر با موضوع استاندارد‌سازی و قوانین و پروتکل‌ها ایجاد شد که یکی از نیازها و ضرورت‌های حال حاضر وآینده حوزه پلاسماپزشکی در کشور به حساب می‌آید و این ضرورت باعث شد که این پنل به‌صورت تخصصی بین دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، صنایع مرتبط و سازمان‌های نظارتی مثل سازمان‌ملی استاندارد پی‌ریزی شودوپنل آخر هم مربوط به بررسی کاربردهای عمومی و فناورانه مهندسی پلاسماپزشکی است که سخنرانی‌های کلیدی برای حوزه‌های مختلف، متنوع و مورد توجه این حوزه به‌صورت تخصصی انتخاب شده‌اند.
 
در میان مقالات و ارائه‌های رسیده چه موضوعاتی بیشترین توجه پژوهشگران را به خود اختصاص داده است؟
درحال‌حاضر موضوعاتی مثل درمان انواع زخم و عفونت، درمان عارضه‌های پوستی، درمان سرطان، تعریف و استفاده از پلاسما به‌عنوان شناسه‌گرها، مهندسی پلاسماپزشکی و ساخت و تجهیز ادوات آمایشگاهی از موضوعات مورد توجه و مهم این حوزه هست که در قالب سخنرانی‌های کلیدی و تخصصی و پوستر توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده و در یک برنامه دوروزه در کنار چندین کارگاه تخصصی که تکنیک‌ها و روش‌های استفاده از پلاسما در فرآیند تحقیق را به علاقه‌مندان معرفی می‌کند، تدارک دیده شده است. موضوعات از تنوع خوبی برخوردارند و تقریبا اکثر حوزه‌های فعال در زمینه پلاسماپزشکی را توانسته‌اند پوشش دهند. جای خوشبختی است که اساتید و دانشجویان ایرانی پابه‌پای محققین خارجی توانسته‌اند در حوزه‌های مختلف پلاسماپزشکی به علم روز مجهز شده و نتایج تحقیقات خود را در بهترین مجلات و کنگره‌های ملی و جهانی عرضه کنند.
 
آیا نتایج بیانیه‌های علمی کنگره منتشر خواهد شد؟
پلاسماپزشکی به‌عنوان یکی از حوزه‌های مهم و مؤثر در آینده درمان و سلامت کشور مورد توجه نهادها و سازمان‌های نظارتی و تحقیقاتی کشور است و تلاش می‌کنیم تا با ایجاد زیرساخت و تسهیلات زمینه رشد و به‌روزرسانی توان علمی و تحقیقی کشور فراهم شود. در این راستا یکی از اهداف این کنگره ترویج، جلب حمایت و مشارکت سازمان‌ها و نهادها، ایجاد شبکه علمی متخصصین و همچنین حمایت از ایده‌های جدید و پیشرو و عرضه آخرین یافته‌های علمی و تحقیقاتی اساتید و محققین به جامعه علمی کشور است. طبیعتا سعی می‌شود که با همکاری کمیته مشترک علمی کنگره در بخش اختتامیه، بیانیه علمی کنگره قرائت و به سمع و نظر حاضرین رسانده شود و از طریق سایت کنگره و رسانه‌ها انتشار عمومی یابد تا به‌عنوان یک سند علمی راهگشا و تصمیم‌ساز سیاستمداران و تصمیم‌گیران کشور باشد.
 
این دوره از کنگره چه نوآوری‌ها یا یافته‌های قابل‌توجهی برای جامعه علمی کشور به همراه دارد؟
عمده تفاوتی که این رویداد در مقایسه با کنگره سال گذشته دارد، این است که به‌رغم جنگ ۱۲ روزه که موجب انتقال زمانی برگزاری کنفرانس‌ها از تابستان به پاییز شد، با استقبال خوبی از سوی اساتید، محققان و دانشجویان مواجه شد و به همین خاطر کنگره مزبور طی دو روز و در قالب چهار پنل تخصصی میزبان بهترین استادان و متخصصان کشور در این حوزه خواهد بود. مقالاتی هم که ارائه می‌شود از نظر تنوع و کیفیت از وضعیت بسیار مطلوب و خوبی برخوردار است. همچنین به موازات سخنرانی‌ها، کارگاه‌های تخصصی بااستانداردهای جهانی برای محققان و دانشجویان علاقه‌مند به آشنایی با روش‌ها و تکنیک‌های به روز پژوهشی در این حوزه ارائه خواهد شد.درمقایسه با سال گذشته، در این دوره حمایت از محققان و دانشجویان جوان حوزه پلاسماپزشکی به‌عنوان یک کار ترویجی در دستور کار قرار گرفت و امیدواریم بتوانیم شاهد توسعه هرچه بیشتر تحقیق در این حوزه و دستیابی به یافته‌های نوین و ارزشمند در این عرصه باشیم چراکه تضمین‌کننده آینده پزشکی و سلامت کشور عزیزمان خواهد بود. 
 
طبق مقالات وپژوهش‌های ارائه‌شده کدام حوزه‌های پلاسماپزشکی درایران بیشترین رشدیاپتانسیل توسعه رانشان می‌دهد؟
در ایران مشابه تمام دنیا در درمان زخم‌ها، استریلیزاسیون، پیشینه تحقیق قدیمی و غنی‌تری دارد. طبیعتا مطالعات بیشتری در این زمینه انجام شده و طبعا سرعت رشد در این زمینه هم بیشتر است اما در این سال‌ها تحقیقات زیادی روی سایر حوزه‌های پلاسماپزشکی صورت گرفته ازجمله پژوهش درباره سرطان، پوست، خون و حتی DNA روی مبحث مهندسی پلاسماپزشکی هم کارهای ارزشمند و خوبی انجام شده است. در این دوره ارتباط خوبی بین دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و بیمارستان‌ها ایجاد شده تا با هم‌افزایی، فرآیند تحقیق کوتاه‌تر و نتایج پربارتر شوند و حضور شرکت توسعه فناوری پلاسما در کنار مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی کمک می‌کند که زمینه رشد و توسعه علمی در این خصوص افزایش پیدا کند و یک پتانسیل توسعه‌ای برای کشور به حساب می‌آید. برگزاری دومین دوره کنگره پلاسماپزشکی نشان از این توجه و حمایت دارد و چشم‌اندازی که وجود دارد این است که ما با سرعت زیادی بتوانیم خود را در حوزه‌های مختلف پلاسماپزشکی با علم روز آشنا کرده و با تکنیک و تجهیزات به روز و مدرن بتوانیم در حوزه درمان و سلامت کشورمان نقش‌آفرین باشیم.
 
به عنوان مؤلف نخستین کتاب حوزه پلاسماپزشکی بفرمایید آیا در کنگره نتایج یا فناوری‌هایی معرفی شده‌اند که بتوانند به‌سرعت وارد حوزه پزشکی شوند. 
پیشرفت علمی کشور در مقایسه با سال گذشته واقعا، شایسته تقدیر و درخور توجه است. می‌توان گفت در مدت زمان کوتاهی که این حوزه در کشور مورد توجه قرار گرفته، حجم زیادی از تحقیقات و آزمایش‌هایی انجام شده که نشان از همت بلند استادان و محققان و دانشجویان کشور دارد. کتاب پلاسماپزشکی مربوط به پژوهش‌ها تا سال ۲۰۱۳ است و درحال نگارش مجموعه جدیدی هستیم که آخرین یافته‌ها، شیوه‌های جدید و چشم‌انداز پلاسماپزشکی را ترسیم می‌کند و امیدواریم در کنگره بعدی از این کتاب رونمایی کنیم. جای دارد که از شرکت توسعه فناوری پلاسما در حمایت از این عرصه تقدیر کنیم که به‌عنوان فوکال پوینت ارتباط خوبی بین محققان و استادان دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت و درمان فراهم کرده و بسترهای رشد و توسعه این حوزه را به گونه‌ای ترتیب داده که چشم‌انداز خوبی برای توسعه علمی در حوزه پلاسماپزشکی فراهم شده است. 
 
پلاسماپزشکی درحال حاضر با چه چالش‌های اساسی مواجه است و این کنگره چگونه به رفع آنها کمک می‌کند؟
پلاسماپزشکی یک حوزه نوظهور محسوب شده و طبیعتا به‌دلیل تازگی، نبود زیرساخت، عدم آشنایی و فقدان قوانین و مقررات با بروز مشکلاتی مواجه است. این علم به‌عنوان یک روش جدید از نظر مقررات سازمان غذا و داروی ایران، اروپا و آمریکا نسبتا جوان و جدید به حساب آمده و در آغاز راه است، به همین خاطر برای انجام تحقیقات در حوزه‌های بالینی و گرفتن تأییدیه‌ها با چالش‌های بسیاری مواجهیم. عمده چالش موجود در این خصوص چالش قوانین، پروتکل و استانداردهاست که نیاز به تدوین دارد. از این‌رو با برگزاری پنلی با همین عنوان در کنگره پیش‌رو درواقع فتح بابی ایجاد کرده‌ایم برای ورود به تدوین قوانین، پروتکل‌ها و استانداردها. 
به‌طورکلی پلاسماپزشکی را می‌توانیم به دو بخش استفاده مستقیم روی بدن واستفاده غیرمستقیم از طریق داروها و تجهیزات پزشکی دسته‌بندی کنیم. بخشی از این حوزه‌ها توانسته‌اند مجوزهای سازمان غذا و داروی آمریکا یعنی FDA را کسب کنند. ازجمله حوزه‌های کلاس ۲ یا حوزه‌های دارای خطر متوسط و پایین که کاربردشان عمدتا روی استریلیزاسیون و ضدعفونی تجهیزات پزشکی توسط پلاسما، اصلاح سطوح ایمپلنت سازی، استفاده از پلاسما در درمان زخم و ضدعفونی پوست است. 
اما حوزه‌های زیادی وجود دارند که هنوز در مرحله تحقیق هستند و با چالش اخذ مجوز مواجهند و در مراحل پیش‌بالینی و بالینی به سر می‌برند مثل استفاده از پلاسما برای ضدعفونی نواحی داخلی بدن، روت‌کانال ریشه دندان، تومورها و موارد حساس دیگر که هنوز موفق به اخذ تاییدیه نشده‌اند. 
علاوه بر آن در ایران دسترسی به تجهیزات و ادوات پلاسمایی، آزمایشگاه‌های مرجع و کمبود امکانات در آزمایشگاه‌ها، نبود نیروی متخصص، شبکه علمی متخصصان، نقشه‌راه‌ها در حوزه پلاسماپزشکی و حمایت‌های محدود از محققان را می‌توان از دیگر چالش‌های این عرصه برشمرد.این کنگره با هدف ایجاد یک بستر علمی مناسب تلاش دارد تا زمینه لازم برای معرفی این حوزه و جلب حمایت نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط و مرتبط را با افزایش مشارکت علمی ایجاد کند تا شرایطی فراهم شود برای ایجاد شبکه‌سازی، تعریف نقشه‌راه، ایجاد چشم‌انداز علمی و راه را برای حرکت هدفمند در راستای یک چشم‌انداز علمی فراهم کند. امیدواریم که بتوانیم با هم‌افزایی و جلب حمایت سازمان‌ها و نهادها مسیر تحقیق در این عرصه را هرچه بیشتر ایجاد کرده و تا جای ممکن چالش‌های اساسی موجود در این مسیر تحقیقی را محدود کنیم. 
 
برای حمایت از پژوهشگران جوان و دانشجویان چه برنامه‌هایی در کنگره پیش‌بینی شده است؟
برای نخستین‌بار در این کنگره امکان حضور صد دانشجوی کارشناسی و کارشناسی ارشد با حمایت مالی دبیرخانه کنگره فراهم شده تا دانشجویان بتوانند از سراسر کشور به‌صورت حضوری در این رویداد علمی شرکت کرده و در جریان آخرین دستاوردها و یافته‌های علمی استادان و محققان قرار گیرند. در چنین فضای صمیمی و ارتباط چهره به چهره امکان آشنایی با حوزه‌ها و استادان، محققان و پیشکسوتان و همچنین صاحب‌نظران و صنایع مرتبط با حوزه پلاسماپزشکی ایجاد شده تا ضمن ترویج پلاسماپزشکی شرایط لازم برای ایده‌پردازی و حمایت از ایده‌های دانشجویان و محققان جوان فراهم شود. همچنین با ایجاد فضای گفتمان، زمینه جذب حمایت برای ایده‌ها و طرح‌های تحقیقات بنیادین آنان مهیا می‌شود.
درپایان اززحمات شرکت توسعه فناوری پلاسما به‌عنوان حامی مالی همچنین دانشگاه تهران به‌عنوان میزبان و برگزارکننده و کمیته‌های علمی و اجرایی دومین کنگره پلاسماپزشکی ایران که طی چندماه گذشته به‌صورت فشرده و مستمر زحمات زیادی را متقبل شده‌اند، قدردانی و تشکر می‌کنم. همچنین از استادان و محققانی که به‌عنوان سخنران کلیدی آخرین دستاوردها و یافته‌های‌شان را در قالب سخنرانی‌های بسیار ارزشمند در این کنگره ارائه خواهند داد، کمال تشکر و قدردانی دارم. از استادان، محققان و دانشجویانی که یافته‌های‌شان را در قالب مقالات برای دبیرخانه کنگره ارسال کرده‌اند نیز کمال قدردانی دارم. امیدوارم در این فضای گفتمانی که به یمن برگزاری دومین کنگره پلاسماپزشکی ایجاد شده زمینه همکاری، هم‌افزایی و ورود به فضاهای نوین برای ایجاد زیرساخت‌ها و امکانات جدید در حوزه پزشکی و سلامت کشور فراهم شود تا بتوانیم به دستاوردهای بسیار ارزشمند، علمی و درخور جامعه علمی کشور دست پیدا کنیم.