از راهبرد دوجانبه تا دغدغه‌های منطقه‌ای و جهانی

سفر دکترعراقچی به روسیه نیز درهمین چارچوب قابل ارزیابی است؛سفری که می‌تواند به هماهنگی بیشتر تهران و مسکو در حوزه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی منجر شود.
دربعد دوجانبه،مهم‌ترین محور همکاری درشرایط فعلی، مشارکت روسیه در احداث خط‌آهن رشت ــ آستاراست؛ پروژه‌ای کلیدی در تکمیل کریدور شمال ــ جنوب. بخش رشت تا بندر کاسپین احداث شده و ادامه مسیر نیازمند تسریع در عملیات اجرایی است. مانع اصلی تاکنون موضوع تملک برخی منازل و اراضی روستایی در مسیر این خط‌آهن بوده که بنا بر اعلام دولت، قرار است تا پایان سال‌جاری برطرف شود. از مجموع حدود ۱۳۰کیلومتر باقیمانده، تنها ۶۰ تا ۷۰ کیلومتر نیازمند تملک اراضی است و سایر بخش‌ها آماده اجراست. درصورت رفع این مانع، روسیه می‌تواند به‌سرعت عملیات اجرایی را آغاز کند تا اتصال ریلی شمال به جنوب هرچه زودتر محقق شود.
در سطح منطقه‌ای، وضعیت فلسطین و به‌ویژه غزه، یکی از جدی‌ترین دغدغه‌های مشترک ایران و روسیه است. نقض آتش‌بس از سوی رژیم صهیونیستی و تشدید حملات به‌ویژه در آستانه فصل زمستان، خطر وقوع یک فاجعه انسانی گسترده را افزایش داده است. روسیه به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، در کنار کشورهایی چون چین و با همراهی ایران، می‌تواند نقش مؤثری در جلوگیری از تشدید بحران و تلاش برای توقف تجاوزات ایفا کند؛ موضوعی که نه‌تنها ثبات منطقه، بلکه صلح جهانی را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است.در بعد بین‌المللی، تجاوز آمریکا به حریم ونزوئلا در آمریکای لاتین، به بهانه‌های واهی مبارزه با مواد مخدر، نگرانی جدی دیگری است. تهدید به حمله زمینی می‌تواند آتش یک بحران تازه را در آمریکای لاتین شعله‌ور کند؛ بحرانی که خاموش‌شدن آن نامعلوم بوده و صلح جهانی را با مخاطره مواجه می‌سازد. در چنین شرایطی، نقش کشورهایی که به چندجانبه‌گرایی، استقلال کشورها و صلح جهانی پایبند هستند، به‌ویژه اعضای دائم شورای امنیت ازجمله روسیه، اهمیت مضاعف پیدا می‌کند.
در موضوع هسته‌ای ایران نیز، روسیه و چین همواره به‌عنوان دو عضو دائم شورای امنیت از مواضع جمهوری اسلامی ایران دفاع کرده و حق مسلم ایران برای بهره‌مندی از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز را به رسمیت شناخته‌اند. طبیعی است که این موضوع نیز در گفت‌وگوهای تهران و مسکو مطرح شود تا این حمایت‌ها در سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی تداوم یابد و درعین‌حال، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از رویکردهای سیاسی فاصله گرفته و به وظایف حرفه‌ای و مندرج در اساسنامه خود پایبند بماند.
علاوه بر محورهای یادشده، موضوع افغانستان، تأمین امنیت منطقه، مقابله با تروریسم و مبارزه با قاچاق مواد‌مخدر نیز ازجمله حوزه‌هایی است که ایران و روسیه می‌توانند همکاری‌های نزدیک‌تری در آن داشته باشند؛ همکاری‌هایی که درنهایت به تقویت ثبات منطقه‌ای و ارتقای منافع مشترک دو کشور منجر خواهد شد.