گزارش تصویری از برداشت "طلای سرخ" در خراسان

این گیاه رنگی و گرانبهای چندین ساله ، بدون ساقه است و پیاز دارد و چون درخاک کویر به عمل می آید، به طلای سرخ و یا طلای کویر شهرت یافته است. از هر 150 گل ، یک گرم زعفران و از حدود 147هزار گل تازه ، یک کیلو زعفران خشک به دست می آید. زعفران به علت طعم و رنگ و عطر عالی ، کاربردهای فراوانی در تولید فرآورده های غذایی ، دارویی و شیمیایی دارد و با توجه به محدودیت کشت و تولید، از فرآورده های گران قیمت به شمار می رود. ایران با متوسط تولید 250 تن در سال ، در زمینه تولید زعفران مقام اول را دارد. اسپانیا با تولید متوسط 25 تن ، مقام دوم و کشورهای هندوستان ، جزایر اسپرون روسیه ، سنگاپور ، مالزی ، ژاپن ، تایوان ، چین ، فرانسه ، ایتالیا ، آلمان ، استرالیا و یونان با تولید متوسط 25 تن ، مجموعا مقام سوم را به خود اختصاص می دهند. مرکز اصلی پرورش این گیاه ، مناطق کویری و کم آب جنوب خراسان و سابقه زعفرانکاری در این منطقه ، به 700سال پیش بازمی گردد. زعفران از محدود گیاهانی است که در شرایط سخت زیستی پرورش می یابد. با توجه به آن که جایگاه تاریخی زعفران در ایران بوده و منشا آن نیز ایران است ، این گیاه یکی از جذابیت های ویژه ایران به شمار می آید. ز}عفِران گیاهی دارویی و صنعتی است. گل زعفران که به بخش کلاله و یا قرمزی آن سر ریشه میگویند در ابتدای برداشت به رنگ قرمز روشن است ولی به مرور به رنگ قرمز تیرهرنگ تبدیل میشود. تازه آن از عطر خوش طعمی برخوردار است و به غذاها طعم و لذت خاصی میدهد. برای کشاورزان در خراسان، زعفران (طلای سرخ) درآمد اصلی است. گیاهی که تنها دو بار در اول آبانماه (قبل از محصولدهی) و اوایل آذرماه (در پایان محصولدهی) ، به آب نیاز دارد و تا بهار ، آب باران و برف برای آن کافی است. کاشت ، داشت و برداشت آن فرصتهای فراوان شغلی به وجود میآورد ، حمل و نقل آن گران تمام نمیشود و توان ارزآوری دارد. از آماری که به گونهای نه چندان دقیق درباره زعفران و زعفرانکاران ایران منتشر میشود، چنین بر میآید که بیشتر از صد هزار خانوار، به ویژه در شهرستانهای تربت حیدریه ، قائن ، بجستان ، فردوس ، سرایان ، گناباد و بیرجند در استانهای خراسان جنوبی و رضوی، از این محصول روزگار میگذرانند. از 350 تن زعفرانی که هر سال در جهان تولید میشود، بیش از 200 تن آن در خراسان به دست میآید و بقیه عمدتا9 در اسپانیا ، یونان ، مراکش ، هند و افغانستان تولید میشود. تولیدکنندگان و صادرکنندگان امسال توافق کرده اند قیمت هر کیلو زعفران 730 هزار تومان باشد اما این رقم می تواند بر اساس نیاز بازار و صادرات آن دچار تغییرات بسیار شود.