به مناسبت روز جهانی دیابت غذای آماده و بیماری خاموش قرن

عطر خورشت قرمه سبزی و با برنج شمال که مزین به زعفران خراسان و روغن کرمانشاهی است هنوز هم برای هر ایرانی چه در خارج و چه در داخل کشور یادآور خاطرات شیرین

کد خبر: ۱۵۲۲۷۰

خانه مادربزرگ و پدربزرگ ها است.
این عطر که هنوز در مشام ما زنده است یادمانی از دوران شیرین کودکی است که پس از چند ساعت شیطنت کودکانه بر سر سفره گل آبی دور هم جمع میشدیم تا دست پخت خوشمزه مادربزرگ را بخوریم و گل بگوییم و گل بشنویم.
اما حیف و صد حیف که امروز کمتر چون گذشته دور هم جمع میشویم و غذای خانگی میخوریم بلکه بیشتر ترجیح میدهیم که ساندویچ ، پیتزا ، همبرگر و دهها غذای جورواجور آماده را در کنار دوستان دبیرستانی و یا مردم کوچه و بازار در اغذیه فروشیها میل کنیم.
در واقع بیشتر کودکان، نوجوانان و حتی جوانان امروزی با بوی ساندویچ و همبرگر مانوس هستند و ترجیح میدهند به جای غذاهایی که در آشپزخانههای خانگی پخته میشود و دست پخت مادران زحمتکش است ، معده خود را با انواع غذاهای آماده (فست فود) پر کنند.
«Fast food» اصطلاحا به انواع ساندویچ ، همبرگر ، چیزبرگر و دیگر انواع برگرها ، ماهی و میگوی سوخاری ، هاتداگ، فیله استیک گوشت یا مرغ ، مرغ سوخاری ، ناگت مرغ، تاکو (نوعی غذای مکزیکی) و انواع پیتزا و دیگر موارد اطلاق میشود.

مهمترین خصوصیات این غذاها این است که در مدت کوتاهی به شکل سرخ کرده و با ادویه و روغن زیاد تهیه شدهاند.
این غذاها به دلیل استفاده از روغن فراوان و ادویههای گوناگون بسیار خوشمزه هستند در حالی که به دلایل مختلف مانند افزودن مواد نگهدارنده برای ماندگاری بیشتر و استفاده از روغن فراوان، ارزش غذایی چندانی برای بدن انسان ندارند.
در دهههای اخیر رونق و تمایل مردم به «فست فودها» از یک سو و گرایش مردم به زندگی مدرن و خواست آنان مبنی بر دسترسی آسان و سریع به مایحتاج روزانه از سوی دیگر ، سلامت انسانهای دوره «ماشینیزم» را تحت تاثیر قرار داده است که به طور یقین این عوامل در بروز بیماریهایی همچون دیابت که زمینهساز عوارضی چون چربی خون ، فشار خون ، عفونت و نارسایی کلیه و دیگر موارد است ، تاثیر بسزایی دارد.

پزشکان از دیابت به نام «بیماری خاموش قرن» یاد میکنند و بر این باورند که گرایش مردم به غذاهای آماده و دوری از غذاهای سنتی که در خانه تهیه میشوند، باعث بروز چاقی و اضافه وزن شده که این مهمترین عامل بروز دیابت نوع دو است.
از این رو شاید بهتر باشد که غذاهای آماده که عامل اصلی بروز چاقی و در پیرو آن دیابت در افراد هستند را بیماری خاموش قرن بنامیم زیرا این غذاها شاید خوشمزه و لذت آنی را برای آدمیان به همراه داشته باشند ولی این فقط چهره ظاهری آنان است و عوارض ناشی از استفاده ازآنها به مراتب بیشتر از دانستههای امروزی ماست.
به گفته کارشناسان تغذیه ، دیابت نوع دو در کشورهای در حال توسعه به ویژه ایران، رو به افزایش است و بیش از تا درصد مبتلایان به دیابت از نوع دو هستند که رابطه مستقیمی با چاقی دارد.
براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی،هم اکنون بیش از میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت هستند و با پیشبینی روند افزایشی این بیماری تا سال این رقم به بیش از دو برابر میرسد.

گزارش سازمان بهداشت جهانی گویای این است که حدود 3.2 میلیون مرگ در سال به عوارض دیابت مربوط است. (شش مرگ در هر دقیقه)
به گزارش ایرنا ، هزینههای مربوط به مراقبتهای بهداشتی و سلامتی دیابت سالیانه 2.5 تا درصد از بودجه بهداشت جوامع مختلف را بر حسب شیوع دیابت و دسترسی به امکانات درمانی به خود اختصاص میدهد.
بیشترین آمار مبتلایان به دیابت و عوارض ناشی از آن در کشورهایی هند، چین، آمریکا ، اندونزی ، ژاپن ، پاکستان ، روسیه، برزیل ، ایتالیا و بنگلادش است.
تحقیقات اخیر در چین ، کانادا ، آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی نشان میدهد تغییر جدول غذایی و نحوه زندگی مردم میتواند شیوع بیماری دیابت در افراد یا ریسک بالای ابتلا را کاهش دهد.
به گفته پزشکان، اپیدمی دیابت در راه است و متاسفانه بیشترین موارد افزایش ابتلا به دیابت در کشورهای در حال توسعه به وقوع میپیوندد که پزشکان علت آن را رشد بیرویه جمعیت ، افزایش سن ، چاقی و زندگی بیتحرک اعلام میکنند.
متاسفانه سن ابتلا به دیابت نوع دوم که بیش از درصد از بیماران دیابتی را به خود اختصاص داده، به دلیل تغذیه نادرست و مصرف بیش از حد فست فودها به سنین نوجوانی کاهش یافته است.
در کشورهای پیشرفته بیشترین مبتلایان به دیابت در سنین بالای بازنشستگی هستند، این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه بیشتر کسانیکه با این بیماری درگیر هستند در سنین میانه یعنی در سالهای باروری زندگی خود یعنی سن تا سالگی هستند که به این بیماری مبتلا میشوند.
بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی دیابت نوع دو درکودکان و نوجوانان در کشورهای در حال توسعه و پیشرفته نیز در حال افزایش است.

در ژاپن، شیوع ابتلا به این نوع دیابت در بین نوجوانان دبیرستانی از 7.3 نفر در هزار نفر در فاصله سالهای - به نفر در هزار نفر در فاصله سالهای - افزایش یافته است یعنی آمار دو برابر افزایش یافته است.
در حال حاضر شیوع دیابت نوع دو بیشتر از دیابت نوع یک در ژاپن است.
دکتر «ربابه شیخالاسلام» متخصص تغذیه و عضو هیات علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خوردن غذاهای آماده را یکی از علل اصلی بروز دیابت نوع دو در سنین جوانی دانست . وی افزود: نسل جدید، به خصوص زوجهای جوان به خاطر فعالیتهای روزمره فرصت تهیه غذا در منزل را ندارند و ترجیح میدهند غذاهای آماده را از فروشگاهها و اغذیهفروشیها تهیه کنند.

شیخالاسلام گفت : اغلب این غذاها «سرخ کردنی» هستند و کنترلی روی محتویات آنها نیست.
وی تاثیر این غذاها در بروز دیابت را امری اثبات شده در علم پزشکی دانست.
دکتر محمد باقر لاریجانی رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: «فست فود» غذای مناسبی نیست و چاقی را افزایش میدهد.
وی با بیان این که چربیهای اشباع شده به طور فراوان در غذاهای آماده وجود دارد، گفت: افراد به ویژه کودکان و نوجوانان باید مصرف این نوع غذاها را به حداقل برسانند.
لاریجانی هشدار داد که دیابت نوع دو در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است و پیش بینی شده ایران ، چین و پاکستان در سالهای آتی به دلیل گرایش کودکان ، نوجوانان و جوانان به مصرف فست فودها، کم تحرکی و استعمال دخانیات بیشترین آمار مبتلایان به دیابت را تشکیل میدهند.
به گفته وی در حال حاضر این کشورها به سمت مصرف فست فودها روند سریعی را طی میکنند ازاین رو روز به روز بر تعداد افراد چاق در این کشورها افزوده میشود.
با این که پزشکان و کارشناسان هر روز با ارایه گزارشهایی از مضرات استفاده از غذاهای فست فودی ، سعی دارند که مردم را از مصرف این غذاها دور کنند ولی متاسفانه هر روز شاهد گسترش اغذیه فروشیها در کشور هستیم بنابراین اگر به فکر فردای خود ، کودکان و نوجوانان و جوانان هستیم از همین امروز برای مبارزه با بیماری خاموش قرن (دیابت) آماده شویم و برای این کاراز خوردن غذاهای فست فودی بپرهیزیم.