راهکار توسعه پایدار انرژی در فارس چیست؟

به گزارش جامجمآنلاین از ایرنا، دکتر امین عربی روز یکشنبه اظهار کرد: برای توسعه پایدار و رفع ناترازی انرژی، سه راهکار کلیدی و مکمل وجود دارد که باید بهطور همافزا مورد توجه قرار گیرند. وی اصلاح فرهنگی و اجتماعی مصرف انرژی را نخستین راهکار برای رفع ناترازی انرژی دانست و گفت: نخستین و بنیادیترین حوزه، اصلاح رفتار مصرفی خانوارهاست؛ جامعهای متکثر از نظر سبک زندگی و ترجیحات که بیشترین پتانسیل برای اصلاح فرهنگی مصرف را داراست. عضو انجمن اقتصاددانان ایران اضافه کرد: نقطه شروع، محاسبه میزان مصرف بهینه یا حداقلی انرژی در یک زندگی سالم و استاندارد است؛ اگر فاصله قابلتوجهی میان این حداقل منطقی و مصرف واقعی وجود داشته باشد، آنگاه دخالت فرهنگی توجیهپذیر و ضروری است. عربی که معتقد است با نهادینهسازی ارزشهایی همچون صرفهجویی، احترام به منابع، و مسئولیتپذیری زیستمحیطی، میتوان مصرف خانوارها را اصلاح کرد، افزود: اگر مشخص شود که مصرف مردم در محدوده بهینه است، آنگاه باید به سایر حلقههای زنجیره انرژی از جمله شدت انرژی بالا در صنایع، اتلاف در شبکه توزیع و ناکارآمدی در تولید نگاه کرد. او یکی از چالشهای مهم در مسیر اصلاح فرهنگی مصرف انرژی را عدم شفافیت در مصرفهای کلان و پنهان دانست و گفت: بخش قابل توجهی از برق تولیدی کشور صرف فعالیتهایی مانند استخراج رمزارزها میشود. همچنین تعهدات صادراتی و مصرف غیرشفاف برخی صنایع یا پروژهها که اغلب با یارانههای پنهان گاز و برق همراهاند سهم بالایی از مصرف را به خود اختصاص دادهاند درحالیکه این واقعیتها از دید مردم پنهان میمانند. این پژوهشگر ادامه داد: وقتی مردم میبینند که سیاستگذار از آنان صرفهجویی و مصرف منطقی میخواهد، اما همزمان مصرفهای کلان، غیرمولد یا بیضابطه پنهان میماند، فرایند اقناع و تغییر رفتار اجتماعی دچار اختلال میشود؛ بنابراین، شفافسازی نحوه مصرف انرژی در سطوح مختلف، ارائه اطلاعات قابل راستیآزمایی به مردم و برخورد اصولی با مصرفهای غیرضروری و رانتی، پیشنیاز موفقیت هر برنامه فرهنگی در حوزه انرژی است. آن طور که عربی میگوید این مسیر نیازمند برنامهریزی فرهنگی هدفمند با تمرکز بر نهادهای مؤثر (آموزشوپرورش، رسانه ملی، سازمان تبلیغات، مساجد و دانشگاهها) است؛ همچنین ضروری است گفتمان صرفهجویی به جای نگاه تنبیهی یا قیمتی، در بستر هویتی، اخلاقی و تمدنی بازآفرینی شود. ارتقای بازدهی در بخش تولید و عرضه انرژی او گام دوم برای اصلاح وضعیت ناترازی را اصلاحات، افزایش راندمان نیروگاهها، بهینهسازی شبکه انتقال و توزیع و بهرهگیری از فناوریهای نوین در تولید انرژی قلمداد کرد و گفت: همانگونه که پیشتر اشاره شد، راندمان زیر ۳۸درصد نیروگاههای کشور در مقایسه با استاندارد جهانی که بالای ۵۵درصد است هشداری جدی است؛ هر یک درصد بهبود در راندمان، معادل صرفهجویی هزاران مترمکعب گاز و تولید برق قابلتوجهی است؛ این یعنی کاهش فشار بر منابع، کاهش یارانههای پنهان و کمک به محیط زیست. کاهش شدت انرژی در بخشهای صنعتی و تجاری عربی در خصوص تمرکز بر کاهش شدت انرژی در صنایع، ساختمانها و خدمات گفت: ایران از نظر شدت انرژی یعنی میزان انرژی مصرفی برای تولید یک واحد محصول یا خدمت در میان کشورها با شاخصهای نامطلوب قرار دارد؛ بسیاری از صنایع قدیمی یا ناکارآمد، عملاً انرژی را به محصول تبدیل نمیکنند بلکه آن را تلف میکنند. این کارشناس در حوزه انرژی به بیان تدابیری برای حل این چالش پرداخت و یادآور شد: اجرای برنامههای بازطراحی فرآیند تولید، نوسازی تجهیزات، و اعطای مشوقهای بهرهوری به صنایع، باید جزو اولویتهای سیاستگذار باشد. فارس؛ پیشگام در گذار به انرژیهای تجدیدپذیر او در خصوص راهکارهای ارائه شده برای حل مشکل ناترازی انرژی در استان فارس گفت: استان فارس با آغاز اجرای برنامههای سرمایهگذاری در حوزه انرژیهای خورشیدی، گام بلندی در مسیر تحول ساختاری نظام انرژی کشور برداشته؛ در شرایطی که سبد انرژی ملی ایران همچنان بهشدت وابسته به سوختهای فسیلی است، این حرکت نهتنها از نظر تأمین انرژی پایدار حائز اهمیت است بلکه آغازی است بر یک دگرگونی زیستمحیطی و فناورانه در مسیر توسعه کشور. عربی ادامه داد: این نوع سرمایهگذاری، در صورت تداوم و تعمیق، میتواند استان و به دنبال آن ایران را به صاحب فناوری در حوزه انرژیهای پاک تبدیل کند؛ از سوی دیگر، برق تولیدی اضافهشده از محل این منابع تجدیدپذیر نقشی کلیدی در جبران ناترازی برق، کاهش فشار بر نیروگاههای فسیلی و بهبود وضعیت محیط زیست ایفا خواهد کرد. به گفته او فارس با برخورداری از ظرفیت بالا برای تابش خورشید، زمینهای قابل بهرهبرداری و زیرساختهای علمی مناسب میتواند به الگوی موفقی برای سایر استانها در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر تبدیل شود؛ مدلی که تلفیقی از دانش، سرمایهگذاری و مدیریت زیستمحیطی آیندهنگر است. سه ستون توسعه در مواجهه با ناترازی انرژی عربی بر این باور است که توسعه پایدار در حوزه انرژی فقط از مسیر نگاه جامع و چندبُعدی حاصل میشود که این نگاه بر سه ستون اساسی استوار است. او اصلاح فرهنگی و اجتماعی مصرف انرژی را یکی از این ستونها دانست و گفت: بدون تغییر رفتار مصرفکنندگان، بهویژه در بخش خانگی، هیچ سیاست اقتصادی یا فنی نمیتواند بهتنهایی ناترازی را درمان کند؛ فرهنگ صرفهجویی، درک ارزش انرژی و مسئولیتپذیری عمومی، سنگبنای موفقیت در این مسیر است.