ببینید | تصمیمات خلق الساعه، مانع بزرگ صنعت شیرینی و شکلات

یوسف قاضی عسگر دبیر انجمن شیرینی و شکلات از صنعت شیرینی و شکلات در ایران به عنوان صنعتی پویا و به روز یاد میکند که با وجود محدودیت های ناشی از تحریم همچنان پا به پای این صنعت قدرتمند در سطح جهان حرکت میکند.

یوسف قاضی عسگر با حضور در موسسه جام جم در رابطه با چالش ها، برنامه ها، ظرفیت های حوزه صنعت شیرینی و شکلات توضیح داد و از تطبیق اهداف این صنعت با شعار سال گفت. 

شعار سال در رابطه با اقدامات صنعت شیرینی، شکلات و بیسکوییت چقدر تاثیرگذار خواهد بود؟ 
شعار سال ۱۴۰۴ سال هاست که در دستور کار ما قرار دارد. صنعت شیرینی، شکلات یک صنعت کاملا خصوصی، پویا و به روز هست و از آخرین تکنولوژی های روز دنیا استفاده میکند. آخرین استانداردها و آخرین مجوزهای بین المللی بهداشتی دنیا نیز در این صنعت مورد استفاده قرار میگیرد. همیشه سرمایه گذاری های جدید در صنعت شیرینی، شکلات و بیسکوییت به وجود می آید، در واقع در خود مجموعه نیز تلاش بر این بود که همیشه بهتر و جدی تر کار ارائه شود. امسال هم با توجه به شعار در نظر گرفته شده سعی میکنیم توجه ویژه تر و وسیع تری نسبت به موضوع سرمایه گذاری داشته باشیم. ما به عنوان یک صنعت پویا و پیشرو در کشور به موضوع سرمایه گذاری بسیار توجه داشتیم.

برای شعار «سرمایه گذاری برای تولید» چقدر نیاز به تعامل با سایر نهادها و ارگان‎ها دارید؟
 ما در سال‎های گذشته ظرفیت‎های زیرساختی برای تولید، بهره‎وری و اشتغال بیشتر را در صنعت خود فراهم کرده‎ایم. چیزی که اکنون به آن نیاز داریم این است که ظرفیت‎های ایجاد شده را بالفعل و بهینه تر از آن استفاده کنیم. ما با یک سری گلوگاه در این صنعت روبرو هستیم. یکی بحث سرمایه در گردش است، در واقع در حوزه بانک ها و مقررات بانکی و نحوه تعامل با این بانک‎ها در ارتباط با تسهیلاتی که در اختیار ما میگذارند مسائلی وجود دارد. این تسهیلات در اختیار بخش تولید قرار می‎گیرد و باید در این رابطه شرایط بهتری به وجود بیاید. بحث دیگر تامین مواد اولیه است. سفارش‎ها و ثبت سفارش‎های وارداتی بسیار اهمیت دارد. برخی از محصولات ما مواد اولیه‎ای مثل پودر کاکائو دارد که همیشه وارداتی هستند و باید توجهی ویژه به این قسمت شود. همچنین قوانین و مقررات خلق الساعه مانع و مشکلات بزرگی برای صنعت ما ایجاد می‎کند. باید اتفاقات بهتری بیفتد، در واقع ما شرایط بهتری داشته باشیم تا ثبات بیشتری برای صنعت ایجاد کنیم. با این رویه برنامه ریزی بلندمدت‎تر و استراتژیک‎تری برای حضور در بازارهای جهانی خواهیم داشت. این موضوع در بازارهای داخلی کشور و سایر حوزه هایی که قرار است آن را توسعه بدهیم نیز وجود خواهد داشت.

عمده‏ ترین چالش‏هایی که در حوزه بخش تولید وجود دارد چیست؟ 
بحث سرمایه در گردش‏هاست که البته شاید مسبب مستقیم آن بانک‏ها نباشند. اما به هر حال مخاطب ما بانک‏ها هستند. موضوع بعدی بحث تخصیص‏های ثبت سفارش مواد اولیه وارداتی است. موضوع سوم به تغییرات مداوم قوانین و مقررات بخشنامه برمی‏گردد. این موضوع آزار دهنده‏ای برای ما به شمار می رود و باعث می‎شود ما نتوانیم برنامه‎ریزی خوبی چه به صورت بلندمدت و چه به صورت میان مدت داشته باشیم.

یکی از معضلات قیمت گذاری دستوری است. این موضوع در بخش شیرینی، شکلات چقدر تاثیرگذار است؟ 
با توجه به قوانین و مقرراتی که وجود دارد ما مشمول قیمت گذاری دستوری نیستیم ولی سازمان حمایت از مصرف کننده مطابق دستورات و شرایطی که وجود دارد مرتب با ما در تعامل است. قیمت تمام شده‎‏ها و آنالیزهای مربوط به قیمت در اختیار همکاران در این سازمان قرار می‎دهیم و همکاران نیز نظارت و تعامل خود را همیشه حفظ کرده‎اند. در رابطه با تامین مواد اولیه کمک‎های زیادی گرفته‎ایم. این موضوع گاهی اوقات منجر به این شده که با کمبود محصول در بازار مواجه شویم. در کل قیمت‎گذاری دستوری در قسمت‎های مواد اولیه که جز کالاهای اساسی است کار را خیلی سخت و پیچیده می‎کند. در واقع گاهی اوقات به دلیل همین قیمت گذاری دستوری، تامین کننده و تولید کننده از ارائه و عرضه آن محصول یا خودداری می‎کنند یا اینکه اصلا امکان تولید برای آنها نیست. اواخر سال گذشته بحث روغن را داشتیم و البته بحث تامین ارز روغن نیز وجود داشت که کار را پیچیده کرد. نوع قیمت گذاری هم باعث شد تا برخی بگویند با این نوع قیمت گذاری دیگر امکان فروش روغن نیست. کار خیلی پیچیده شده بود و با کمبود مواجه شدیم.

قطعا موضوع ارز بسیار در حوزه شیرینی و شکلات تاثیرگذار است. این موضوع را چطور ارزیابی می کنید؟
 ارز کلیدی‎ترین و مهم‎ترین نقطه اثرگذاری در اقتصاد ماست. اگر امروز فهرستی ۱۰۰ تایی از عوامل بهبود شرایط اقتصادی کشور بنویسیم قطع به یقین اولین گزینه در صدر این فهرست ارز است. ارز در حوزه‎های صادرات، تولید داخلی، عرضه و تقاضا، تامین مواد اولیه، استراتژی‎های بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت و... تاثیر می‎گذارد. این موضوع باعث سردرگمی نیز خواهد شد، در واقع نه تنها اثرات مثبت دارد که تبعات مخربی را هم برای اقتصاد ایجاد می‎کند. ارز اولین موضوعی است که باید به آن بپردازیم.

واحدهای تولیدی شیرینی و شکلات از لحاظ آماری چطور هستند؟ در شرایطی هستند که بگوییم تعداد این واحدها بیشتر شده است؟ 
نه تنها رو به افزایش نیست که از لحاظ آماری رو به کاهش هم هستند. 

تحت تاثیر همان چالش‎هایی هستند که برشمردید؟ 
بله. الان دلایلی نظیر سرمایه در گردش، عدم تامین مواد اولیه، ثبت سفارش‎های وارد شده و ... وجود دارد. چالش‎ها برطرف شود شرایط بهتری ایجاد خواهد شد و اشتغالزایی در این حوزه نیز بیشتر خواهد شد. 

تسهیل کردن فعالیت‎های تولیدی در حوزه شیرینی و شکلات به چه صورت خواهد بود؟
 من در جلسه ای که با برخی دولتمردان و تصمیم گیرندگان داشتم گفتم شما یک لطفی به ما می‎کنید و دیدگاهی دارید که دارای بار مثبت است. اما همه ما گمان می‎کنیم مشکلات کشور در نتیجه مشکلات دولت است. از همه دوستان همیشه خواهش کرده‎ام اگر مشکلاتی نظیر تامین ارز، تخصیص ارز، صادرات و واردات و ... وجود دارد این مشکلات روی میز قرار بگیرد و با بخش خصوصی به اشتراک گذاشته شود. مشکل، مشکل دولت نیست، در واقع مشکل بخش خصوصی و دولت است. ما با یکدیگر می‎توانیم برای آن راهکار تعیین کنیم. دوستان لطف دارند و برای مشکلات دنبال راهکار می‎گردند. این رویه به صورت نگاه به بخش خصوصی است. گاهی اوقات تضاد در این نگاه‎ها وجود دارد و شاید ما در حوزه شیرینی، شکلات و بیسکوییت بتوانیم تصمیمات بهتری را بگیریم. اگر هدف مشخص باشد به عنوان بخش خصوصی راهکارهای بهتر و مشخص‎تری را برای برطرف شدن همان مشکلات می‎توانیم پیشنهاد بدهیم که هم موضوعات مد نظر بخش دولتی را پوشش می‎دهد و هم حداکثر منافعی که بخش خصوصی می‎توانست داشته باشد را تامین کند. این یک تعامل دوسویه است. این تعامل دوسویه نیاز به فرهنگ سازی بیشتری دارد. بارها پیشنهاد داده‎ام اگر قرار است بخشنامه و دستورالعملی تهیه شود به جای اینکه چندین ماه روی آن کار کارشناسی شود و سپس روی میز بیاید از همان ابتدا این موضوعات و اهداف و تغییرات احتمالی و نتایج آن را مشخص کنیم و در کارگروه‎هایی که در بخش خصوصی وجود دارد ارائه شود. اینگونه تعامل بیشتری به وجود می‎آید و اعتماد و توجه بیشتری جلب می‎شود. در این روند با عوامل محدودکننده هم شناسایی شود. در نهایت یک همگنی و همراهی بهتری اتفاق می‎افتد.

به عنوان یک کارشناس بگویید حوزه شیرینی، شکلات و بیسکوییت چقدر در اقتصاد ایران نقش خواهد داشت؟ 
از چند بخش به این موضوع می‎توانیم نگاه کنیم. یکی از مهم‎ترین بخش‎ها مربوط به اشتغال می‌شود. آمار تخمینی در این حوزه به اشتغال بیش از ۱۰۰ هزار نفر در صنعت شیرینی، شکلات و بیسکوییت اشاره دارد که عدد بسیار بزرگی است. همچنین طبق آمار رسمی که از سوی وزارت صمت منتشر شده صنعت شیرینی، شکلات و بیسکوییت بیشترین ارزش افزوده را در تولید ایجاد می‎کند. یعنی یک سری کالاهای ساده مثل آرد و شکر مخلوط می‎شود و میزان ارزش افزوده بیشتری چه در واردات و چه در صادرات، تولید داخلی و ... ایجاد می کند. اگر می‎خواهیم بهینه‎تر با بازدهی بالاتر در صنعت کشور کار کنیم توجه ویژه به صنعت شیرینی، شکلات و بیسکوییت لازم است.

در حوزه شیرینی، شکلات و بیسکوییت صادرات و واردات چه شرایطی دارد؟
 با وجود محدودیت‎ها و مشکلاتی که در زمینه تحریم وجود دارد اکنون به بیش از ۵۰ کشور دنیا صادرات داریم. همانطور که در ابتدای صحبت‎هایم اشاره کردم این صنعت به روز و پویا است و با توجه به تکنولوژی‎هایی که در این صنعت وجود دارد از قدرت رقابتی بسیار بالایی برخوردار هستیم. این موضوع در کیفیت محصول، بسته‎بندی و حتی در حوزه های فروش و مارکتینگ وجود دارد. نیروی خوبی در حوزه فروش و مارکتینگ وجود دارد. در واقع در تمامی حوزه ها پتانسیل بالایی وجود دارد و اگر موانع برداشته شود اقدامات بسیار بیشتری خواهیم داشت. ما سالی داشتیم که یک میلیارد دلار حاصل صادرات محصولات ثبت شده است. این عدد در سال‎های گذشته به دلایلی که گفتم به ۲۰۰، ۳۰۰ میلیون دلار کاهش پیدا کرده است. این یعنی یک ظرفیت سه، چهار برابری الان در این صنعت وجود دارد.

دغدغه شما در این حوزه چیست؟ 
تامین شفاف مواد اولیه، مشخص شدن سرمایه در گردش و همچنین عدم اتخاذ تصمیمات خلق الساعه در این زمینه. اگر این موارد درست شود آن اتفاقی را که مد نظر ما هست رقم می زنیم .

با توجه به اتفاقات اخیر چشم اندازه شما نسبت به ماه‌های آینده در حوزه شیرینی، شکلات و بیسکوییت چگونه است؟ 
ما همه امیدواریم مذاکرات مثبت پیش برود و برنده-برنده برای کشور ما باشد. از اتفاقات خوب استقبال میکنیم. خوشحالیم که ضمن حفظ الزامات مذاکرات جلو می رود.