دیروز عبدالناصر همتی با۱۸۲رأی استیضاح و برکنار شد. پس ازاستیضاح همتی وبرکناری وی از وزارت اقتصاد عصر دیروز دکتر پزشکیان رئیسجمهور در حکمی رحمت الله اکرمی را سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی منصوب کرد. اکرمی تا پیش از این در سمت معاون وزیر اقتصاد در نظارت مالی و خزانهداری کل کشور، فعالیت میکرد.همچنین او برای مدت دو ماه، از شهریور تا آبان ۱۳۹۷ سرپرستی وزارت امور اقتصادی و دارایی را برعهده داشته است.
دلایل استیضاح
مهمترین موضوعاتی که باعث شد وزیر اقتصاد استیضاح شود، مربوط به اصلاح نظام بانکی، سهام عدالت و نوسانات بازار ارز و طلا بود. برخی معتقد بودند طلای جهانی کمتر از ۱۵درصد درشش ماه گذشته رشد داشته اما در داخل ایران بیش از۸۰درصد رشد داشته است. همچنین سکه تمامبهار آزادی رشد ۱۰۰درصدی داشته ودرکنار این موضوع نرخ ارز نیز افزایش ۶۰ درصدی را تجربه کرده است. دکتر مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری ایران در دفاع از عملکرد وزیر امور اقتصادی و دارایی در مجلس گفت: عراق و ترکیه پول ایران را نمیدهند و مسائل مربوط به ناترازی و تحریم همچنان ادامه دارد. همچنین عبدالناصر همتی دیروز در دفاع خود در مجلس اظهار کرد: اکنون ۱۰میلیون نفرزیر خط فقر هستند وتورم همچنان وجود دارد.حالا نکته اینجاست که وزیر جدیدی که قرار است وارد ساختمان بابهمایون شود، باید ابتدا از مشکلات اطلاع داشته باشد و برای حل این موارد برنامه ویژهای راتدوین کند.درواقع معضل اصلی که رئیسجمهور ووزیر سابق اقتصاد به آن اشاره داشتند،به محدودیت نقلوانتقال پول و همچنین کاهش سرمایهگذاری خارجی،ناترازیها در بخشهای مختلف، تحریم وتورم وهمچنین اصلاح نظام بانکی باید انجام شود و در کنار این موضوع سهام عدالت باید تعیین تکلیف شود. از سوی دیگر برای ساماندهی بازار ارز، وزیر اقتصاد باید سیاستگذاری اصولی را اجرا کند.
حرکت به سمت ارز تکنرخی
محمدرضا جهان بیگلری، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار ما به موضوع اولویتهای وزیر جدید اقتصاد اشاره و تصریح کرد: یکی از اولویتهای اصلی فردی که وارد وزارت امور اقتصادی و دارایی میشود این است که باید موضوع مهار تورم را در برنامه کاری خود داشته باشد. وی افزود: مهار نرخ تورم با سیاستهای وزارت اقتصاد کار آسانی است. کارشناسان اقتصادی هیچگاه نه با رانت موافق هستند و نه با تثبیت قیمت بلکه سیاستهای شناور مدیریت شده باید در این زمینه بهکار گرفته شود. جهان بیگلری تاکید کرد: یکی از راههای توسعه اقتصاد و مهار افزایش نرخ تورم مربوط به رفع تعهدات ارزی میشود؛ بازگشت ارزهایی که پرداخت شده اما با وجود سررسیدشدن آن، هنوز بازپرداخت انجام نشده است. در دولت سیزدهم مصوب شد گیرندگان تسهیلات ارزی باید با نرخ روز تسویه کنند اما هنوز این کار انجام نشده و وزیر اقتصاد باید این موضوع را پیگیری کند.وی به عملکرد عبدالناصر همتی در وزارت اقتصاد اشاره کرد و گفت: زمانی که مجلس به آقای همتی رأی اعتماد داد، از روز اول خواستار آزادسازی نرخ ارز شد و آقای فرزین را مجبور کرد تا سیاستهای این وزارتخانه را اجرایی کند. وضعیت فعلی که در اقتصاد اتفاق افتاد، بهدلیل اجرای سیاستهای نادرست بود. وزیر جدید اقتصاد باید با همکاری بانک مرکزی به سمت تکنرخیشدن ارز حرکت کنند اما این حرکت باید به سمت نرخ پایین باشد نه بالاتر.
ارز، همتی را کنار زد
آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتوگو با «جامجم» درپاسخ به این سوال که چه عاملی سبب شد مجلس رأی اعتماد خود به عبدالناصر همتی برای وزارت اقتصاد را پس بگیرد، اظهار داشت: آقای همتی تجربه کافی دربانک مرکزی داشت و چون بحث ارز مطرح بود، نمیتوانست بگوید که به او ربطی ندارد.وی با اشاره به اینکه یکی از وظایف وزارت اقتصاد، مسئولیت هماهنگی سیاستهای اقتصادی دولت است، افزود: سیاستهای مالی و درآمدهای دولت همیشه با مشکلی بهنام کسری بودجه مواجه است که با استقراض از بانک مرکزی تأمین میشود و بانک مرکزی انتقاد داشت که مجبور است کسری بودجه را تأمین کند. این استاد اقتصاد دانشگاه تاکید کرد: آقای همتی که در وزارت اقتصاد فعالیت میکرد، با مشکلات بانک مرکزی آشنایی داشت اما در موضوع ارز به بهانه حذف رانت، اصرار بر تکنرخیشدن ارز داشت و بازار نیمایی رایکباره حذف کرد، درحالی که میتوانست بهگونهای دیگر اقدام کند، درحالی که رانت همیشه وجود داشته و حتی با افزایش اختلاف نرخ ارز بازار آزاد بیشتر هم شده است. بغزیان گفت: سیاستهای آقای همتی جهش ارزی را شکل داد، در افزایش نرخ دلار موارد دیگری هم مطرح است اما علت اصلی افزایش ارز سیاست آقای همتی بود. بااین حال در بحث ارتباط قیمتها با ارز شکی وجود ندارد و همه اینها دستبهدست هم داد و برمعیشت مردم اثرمنفی گذاشت.وی با اشاره به نقش و جایگاه وزارت اقتصاد ادامه داد: وزیر اقتصاد بعدی نباید نسبت به اقتصاد کشور و سفره مردم بیتفاوت باشد و بهنظرم هرکسی میخواهد مسئولیت وزارت اقتصاد را برعهده بگیرد،باید برنامه داشته باشد و نباید وعده بدهد، زیرا وقتی نمیتواند به وعدهها عمل کند، سبب بیاعتمادی خواهد شد.