چالش‌های صندلی ریاست

اما سرپرست کیست و چه تفاوت‎هایی با رئیس دارد؟ سرپرست همان رئیس است، با همان اختیارات اما تفاوت در این است که به صورت موقت روی صندلی حضور دارد و در شرایط اضطرار انتخاب شده است. او موقتا به جای فردی روی صندلی نشسته که بنا به دلایل گوناگون دیگر نمی‎تواند رئیس یک فدراسیون باشد. البته همین سرپرست می‎تواند خود در انتخابات شرکت کند و در صورت کسب حداکثر آرا رئیس فدراسیون شود و عنوان سرپرست را از روی خود بردارد. اما داستان‎های سرپرست و رئیس در ورزش ایران وارد مرحله جدیدی شده، مرحله‎ای که به نظر می‎رسد دردسرهای جدیدی را برای ورزش به همراه خواهد داشت.

 

آفت ماندگار!
سیدمحمدشروین اسبقیان، معاون ورزش قهرمانی وزارت ورزش یکی از نخستین کسانی است که به حیطه سرپرستی انتقاد وارد کرد و آن را آفت ورزش نامید. اما این آفت کم‎کم به موضوعی ماندگار در ورزش ایران تبدیل شده است و فدراسیون شطرنج نمونه بارز آن به شمار می‎رود. این فدراسیون بیش از ۵۲۰ روز است که به دست سرپرست اداره می‎شود. این آفت ماندگار به فدراسیون های دیگر هم کم کم سرایت می کند. قانون ورزش می‎گوید اگر دوره چهارساله یک رئیس تمام شود باید سرپرست به صورت «موقت» جای او را بگیرد تا مجمع برگزار شود نه این که ۵۲۰ روز فدراسیون به دست سرپرست‎های مختلف اداره شود. فدراسیون دوچرخه‎سواری قریب به ۱۶ ماه سرپرست داشت. سرگردانی با سرپرست ضرر زیادی به اعتبار ورزش ایران می‎زند.

 

تصمیم عجیب و بحث‎برانگیز
احمد دنیامالی، وزیر ورزش و جوانان در گفت‎وگویی درباره موضوع سرپرستی فدراسیون‎ها صحبت کرد و پرده از اتفاق جدیدی در ورزش ایران برداشت که خود می‎تواند یک گره بسیار بزرگ باشد. بر اساس تصمیم جدید دنیامالی، هر کسی دوره ریاستش در فدراسیون به پایان برسد بلافاصله با یک سرپرست موقت جایگزین می‎شود تا نتواند برای گرفتن آرای مجدد مجمع به وسیله صندلی ریاست بسیاری را همسو و هم‎رای خود کند.
این تصمیم دنیامالی چندان سنجیده به نظر نمی‎رسد. انتخاب سرپرست موقت حداقل شش ماه وقت فدراسیون را می‎گیرد. این موضوع به خصوص در رابطه با فدراسیون‎های رشته های المپیکی بیشتر به معضل تبدیل خواهد شد چرا که زمان زیادی را از آنها می‎گیرد. یک فدراسیون المپیکی چطور می‎تواند با سرپرستی سر کند؟ با این اوضاع نباید انتظار داشت که فاصله ورزش ایران با دنیا کمتر شود. اتلاف وقت یکی از بزرگ‎ترین معضلات ورزش ایران است، چه با انتخاب سرپرست و چه با هر بهانه دیگر.

 

خطرات تصمیمات وزارت
انتخاب سرپرست اشتباه است؟ این موضوع را نمی توان اشتباه قلمداد کرد چرا که غیرقانونی است. اسبقیان به عنوان معاون توسعه ورزش و جوانان می گوید وزیر ورزش این اختیار را دارد که برای فدراسیون ها سرپرست انتخاب کند. این درحالی است که بر اساس بندهای قانونی رئیس مجمع می تواند سرپرست انتخاب کند نه وزیر ورزش. رئیس مجمع لزوما وزیر ورزش و جوانان نیست.
در این میان همچنان اصرار بر روی این مساله است که وزیر ورزش از لحاظ قانونی می تواند برای فدراسیون سرپرست انتخاب کند. این که وظیفه انتخاب سرپرست بر عهده وزیر است یا فردی دیگر، مهم نیست، مهم این است که انتخاب سرپرست از اساس غیرقانونی است و در مجامع بین المللی پذیرفته شده نیست.
تفسیرهای مختلف از اتفاقات ورزش ایران باعث بروز اشتباهاتی می شود که تبعات سنگینی به دنبال خواهد داشت. انتخاب سرپرست برای فدراسیون از بعد بین المللی هم پذیرفتنی نیست و این موضوع ممکن است باعث تعلیق ورزش ایران شود، خطری که همیشه ورزش ایران را تهدید کرده است.

 

ارائه راهکار
ما برای جلوگیری از مهندسی کردن انتخابات ریاست فدراسیون‎ها می‎توان راهکارهای دیگری هم در نظر گرفت. یکی از این راهکارها، تغییر در اساسنامه فدراسیون‎هاست تا تعداد اعضای مجمع افزایش پیدا کند.
با این روش ضریب مهندسی و خرید رای پایین می‎آید و نمی‎توان چندان روی آرا نفوذ داشت. وقتی تعداد اعضای مجمع بالا برود به همان میزان هم امکان تقلب پایین‎تر می‎آید. این راهکار و پیشنهاد پردردسر است اما به نظر می‎رسد نسبت به تصمیم جدید دنیامالی زحمت کمتری دارد.

نسخه نیم ‎بند وزارت ورزش
امیررضا واعظ آشتیانی - کارشناس ورزش: سرپرستی یعنی بلاتکلیفی، یعنی هیچ کسی در هیچ فدراسیونی مسئولیتی در برابر تصمیماتش ندارد. اگر همان فدراسیون ناموفق شود می گوید که من سرپرست هستم و اگر رئیس بودم با خودم برنامه می آوردم. حالا هم
بر اساس تصمیمات جدید قرار است اگر دوره ریاست یک رئیس فدراسیون تمام شد سریع یک سرپرست جای او بگذارند تا به قول خودشان جلوی مهندسی شدن انتخابات را بگیرند. اگر قرار باشد کار این سرپرست صرفا فراهم آوری مقدمات انتخابات باشد تصمیم خوبی است و منصفانه به نظر می رسد. اما اگر غیر از این باشد این کار نه مدیریتی است و نه منطقی. با این حال به نظر من اگر رئیس یک فدراسیون موفق باشد و کارهای مثبتی انجام داده باشد مجمع قطعا به او رای خواهد داد. اگر هم ناموفق باشد قطعا رای نمی آورد حتی اگر بخواهد دست به مهندسی بزند. نکته ای که بسیار اهمیت دارد این است که وزارت ورزش آنچنان از دانایی و آگاهی برخوردار باشد که اجازه ندهد در فدراسیون‎ها باندبازی و جریان‏های قومی  قبیله ای شکل بگیرد.
این موضوع باید یکی از نظارت های اصلی وزارت ورزش باشد. هرگز و تحت هیچ شرایطی نباید یک باند یا گروه خاصی با حضور در فدراسیون‏ها نمایندگی پرچم ایران را در مجامع بین‎المللی در اختیار داشته باشد. این پرچم مقدس است و به همین دلیل باید افراد لایق در جایگاه‎های فدراسیون قرار بگیرند. الان فضا در برخی از فدراسیون‎ها اینگونه است که برخی فقط صرفا رای بیاورند. انتخاب سرپرست هم دردی را دوا نخواهد کرد. او فقط می‎تواند انتخابات را برگزار کند. موفقیت زمانی رقم می‎خورد که در یک فدراسیون افراد در جای درست قرار بگیرند. وقتی این اتفاق بیفتد رئیس فدراسیون هم قطعا به درستی انتخاب خواهد شد و نیازی به سرپرست نخواهد بود. چالش بزرگ همین است. تغییر اساسنامه فدراسیون‎ها هم می تواند در این بین یک راه چاره باشد البته اگر به صورت خردمندانه و با نظر کارشناسان صورت بگیرد. اکنون وزارت ورزش به جای ارائه راهکار به دنبال این است که یک نسخه نیم‎بند ارائه دهد. با انتخاب موقت سرپرست در زمان پایان ریاست یک فرد در هر فدراسیون قرار نیست مشکلی حل شد. این مشکل باید ریشه ای حل شود تا حداقل یک مشکل از مشکلات بی شمار ورزش ایران کم شود.