چند روزی از شروع امتحانات نهایی می‌گذرد و خیال ما هم راحت است که امسال دیگر تقلبی در امتحانات نهایی رخ نداده است؛ اما روز گذشته تماس پشت تماس ازپدر و مادرانی داشتیم که خبر از تقلب‌های همیشگی در امتحانات نهایی دادند.انتشار فایل سؤالات و پاسخ آنها در بسیاری از کانال‌های تلگرامی با چند هزارعضو وحتی فروش ابزارهای تقلب، حاکی از آن است که امسال هم خبری از تدابیر امنیتی در محل برگزاری آزمون‌ها نیست.
کانال‌های تلگرامی این روزها برای افزایش ممبر خود مدعی فروش سؤالات امتحان نهایی شده‌اند و این ادعای واهی موجب التهاب در میان برخی دانش‌آموزان و والدین شده است. طبق ادعای یکی از مادران، این کانال‌ها پیشنهاد یک تا چهارمیلیونی برای فروش سؤالات داشتند. یکی دیگر از آنان می‌گوید: «دانش‌آموزان تلفن‌همراه با خود می‌برند و کمی دیرتر از دیگران وارد جلسه امتحان می‌شوند و در همین فاصله پاسخ سؤالات را چک می‌کنند و پس از آن گوشی را تحویل می‌دهند.»این درحالی‌است که پیش از این محسن زارعی، رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش گفته بود که سیگنال‌یاب‌هایی برای برقراری امنیت امتحان‌نهایی پیش‌بینی شده است. با این‌اوصاف شاید ادعای این کانال‌های تلگرامی برای خریدوفروش سؤالات امتحانات نهایی برای آن باشد که از این آشفته‌سازی‌ها سود کلان مالی و غیرمالی می‌برند. کانال‌هایی که با هدف افزایش ممبر سعی در جوسازی و نشانه‌گرفتن اعتماد خانواده‌ها برای این ماراتن پرحرف‌وحدیث کشوری دارند.
فروش سؤالات غیرممکن است!
برای آن‌که بی‌دلیل و مدرک قضاوت نکرده باشیم، بابت شفاف‌سازی بیشتر موضوع، تقریبا با همه مسئولان آموزش‌وپرورش تماس گرفتیم، اما متاسفانه زمانی که این اتفاقات رقم‌می‌خورد کسی پاسخگوی ما نیست. سرهنگ رامین پاشایی، معاون فرهنگی ــ اجتماعی پلیس فتای فراجا اما در گفت‌وگو با ما معتقد است که پشت‌پرده این ادعاها فقط کلاهبرداری است. وی می‌گوید: «این کلاهبرداران مدعی هستند می‌توانند سؤالات را ارائه و در ازای آن پول دریافت کنند. درحالی‌که پلیس فتا بارها هشدار داده است که این افراد به‌هیچ‌وجه سؤالات امتحان‌نهایی را در اختیار ندارند، چراکه بانک سؤالات ۱۰دقیقه پیش از شروع امتحانات در اختیار مدارس قرار می‌گیرد و عملا استفاده از سؤالات یا بانک سؤالات غیرممکن است.»او همچنین می‌افزاید: «این کانال‌ها نمونه سؤال ادوار گذشته امتحانی را به خانواده‌ها می‌فروشند و کلاهبرداری می‌کنند که ۹۰ درصد کلاهبرداری‌ها به همین شکل است.»
مصوبه‌ای در انتظار!
گذشته از بحث تقلب در آزمون امتحان‌نهایی، شکل و شمایل برگزاری این امتحانات هم موضوع دیگری است که همچنان نتوانسته همه صاحب‌نظران را با خود همراه کند.۲۸ شهریور ۱۴۰۲ بود که اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه صحن علنی به‌دلیل تقلب گسترده در امتحانات نهایی مدارس، مصوبه لغو تاثیر قطعی معدل در کنکور تا زمان فراهم‌شدن زیرساخت‌های لازم برای برگزاری این امتحانات را تصویب کرده بودند اما این مصوبه توسط شورای‌نگهبان رد و جهت اصلاح به مجلس شورای اسلامی ارجاع داده شد. از طرفی اوایل خرداد ۱۴۰۳ بود که نمایندگان مجلس یازدهم این مصوبه را جهت تصمیم‌گیری نهایی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع دادند. دکتر هامون سبطی، دبیر کارگروه آموزش دید‌بان شفافیت و عدالت کشور در گفت‌وگو با جام‌جم نیز به این موضوع اشاره می‌کند و می‌گوید: «همه نمایندگان مجلس می‌گفتند که این مصوبه، کشور را دچار تلاطم می‌کند و به افزایش بار مالی تحصیل منجر می‌شود. از طرفی باعث رونق تاجران تحصیل شده و تقلب را اشاعه می‌دهد و مشکلات اخلاقی برای نسل نوجوان به‌وجودمی‌آورد.» البته وزیر علوم در سال ۱۳۹۶ هم اعلام کرد که طبق نتیجه نظرسنجی سازمان سنجش از داوطلبان حین برگزاری آزمون کنکور سراسری، ۸۵درصد داوطلبان با تاثیر قطعی سوابق تحصیلی در کنکور مخالف بودند. سبطی تنها راه چاره برای این موضوع را ورود قوه قضاییه یا دادستانی کشور می‌داند و ادامه می‌دهد: «دادستانی کل کشور ۱۶ اردیبهشت به وزیر آموزش‌وپرورش هشدار داده که اگر نتواند کارها را به‌درستی انجام دهد این امتحانات باعث مشکلاتی همچون آموزشی، اجتماعی و امنیتی خواهد شد. این هشدارها جدی گرفته نشده و هم‌اکنون به انواع مختلفی بروز پیدا می‌کند.»
کلید همه ابهامات در دست آموزش‌وپرورش!
با وجود این‌که طی این روزها ویدئوهای مختلفی هم توسط روابط‌عمومی وزارت آموزش‌وپرورش از دانش‌آموزان سایر استان‌ها مبنی بر این‌که امتحانات نهایی در امنیت کامل برگزار می‌شود منتشر شده است اما انتشار برخی از ویدئوها از لورفتن سؤالات، صحت‌سنجی این موضوع را سخت می‌کند. محمد داوری، کارشناس آموزش‌وپرورش نیز می‌گوید: «سال‌هاست که بحث کنکور و استرس و مافیای آن مطرح است و قرار بود که کنکور حذف شود اما نشد. دومرحله‌ای‌کردن آن هم کاری از پیش نبرد. هم‌اکنون هم که عملکرد تحصیلی را افزایش دادند تا قدری از اثرات منفی آن گرفته شود؛ اما حالا دوباره دچار چالش کیفیت و امنیت آزمون‌های نهایی شده‌ایم.»طبق شنیده‌های داوری، در برخی از مدارس خود معلمان در جلسه امتحان نیز به دانش‌آموزان کمک می‌کنند. اما او معتقد است که به‌دلیل نبود آمار دقیق از این مسأله، خیلی نمی‌توان نظرات دقیق و مشخصی ارائه کرد. بااین‌حال تماس‌های متعدد والدین با رسانه‌ها از نگرانی آنها حکایت دارد و انگار همچنان باید منتظر ادعای لورفتن سؤالات و تقلب عده‌‌ای از داوطلبان در روزهای آتی باشیم.
طراحان سؤالات در قرنطینه
محسن زارعی، رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگوی خود با خبرگزاری ایرنا با بیان این‌که به ازای هر ۱۰۰ داوطلب شرکت‌کننده درامتحانات نهایی سه مراقب درحوزه امتحانی وجود دارد،بیان کرد:«طراحان سؤالات هر سه پایه دهم، یازدهم و دوازدهم تا پایان آزمون‌ها در فضای قرنطینه به سر می‌برند.»
