رشد ۲۸.۲ درصدی پرداخت تسهیلات بانکی در سال ۱۴۰۲

توضیح اینکه روزنامه جام جم در شماره های آتی خود در سلسله گزارش هایی به صورت میدانی و تحقیقی به بررسی نقدهای وارده به شبکه بانکی کشور خصوصا مقوله بنگاهداری خواهد پرداخت،زیرا مخاطبان قابل شماری تاکنون در تماس های مردمی به عدم پرداخت تسهیلات خرد گلایه داشته اند  که این موضوع نیز با شفافیت بیشتری دنبال خواهد شد.با این همه پاسخگویی بانک مرکزی و توجه رسانه ای به این ماجرا قابل تقدیر و توجه است .

بررسی آمار عملکرد پرداخت تسهیلات بانکی به بخش‌های مختلف اقتصادی حاکی از رشد ۲۸.۲درصدی تسهیلات‌دهی بانک‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ است، همچنین در سال گذشته ۱۹.۸ درصد کل تسهیلات پرداختی شبکه بانکی صرف پرداخت تسهیلات به مصرف‌کنندگان نهایی (خانوار) شده است .بر این اساس طی سال گذشته مبلغ ۵۶۴۶۰.۳ هزار میلیارد ریال تسهیلات به بخش‌های مختلف اقتصادی پرداخت شد که از کل تسهیلات پرداختی، مبلغ ۴۶۱۲۲.۰ هزار میلیارد ریال معادل ۸۱.۷ درصد به صاحبان کسب‌و‌کار (حقوقی و غیرحقوقی) و ۱۰۳۳۸.۴ هزار میلیارد ریال معادل ۱۸.۳ درصد به مصرف‌کنندگان نهایی (خانوار) تعلق گرفته است.

سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در کلیه بخش‌های اقتصادی طی ۱۲ماهه سال ۱۴۰۲ مبلغ ۳۵۲۴۴.۶ هزار میلیارد ریال معادل ۷۶.۴ درصد کل تسهیلات پرداختی به صاحبان کسب‌و‌کار است. همچنین سهم تسهیلات پرداختی در قالب خرید کالای شخصی توسط مصرف‌کننده نهایی (خانوار) مبلغ ۴۳۱۵.۷ هزار میلیارد ریال معادل ۴۱.۷ درصد از کل تسهیلات پرداختی به مصرف‌کنندگان نهایی (خانوار) است.

سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در ۱۲ماهه سال ۱۴۰۲ معادل ۱۳۷۲۸.۸ هزار میلیارد ریال بوده که حاکی از تخصیص ۳۹.۰درصد از منابع تخصیص‌یافته به سرمایه در گردش کلیه بخش‌های اقتصادی (مبلغ ۳۵۲۴۴.۶ هزار میلیارد ریال) است. ملاحظه می‌شود از ۱۶۷۴۳.۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل ۸۲.۰ درصد آن (مبلغ ۱۳۷۲۸.۸ هزار میلیارد ریال) در تأمین سرمایه در گردش پرداخت شده که بیانگر توجه و اولویت‌دهی به تأمین منابع برای این بخش توسط بانک‌ها در سال ۱۴۰۲ است.

اولویت‌های تسهیلات‌دهی و بسته‌های تامین مالی

لازم به ذکر است بانک مرکزی در سال جاری با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط مانند وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت راه و شهرسازی و... یک بسته «اولویت‌های تسهیلات‌دهی» و «بسته‌های تامین مالی» پیش‌بینی کرده که هم‌اکنون در دولت در حال بررسی است و به‌زودی تصویب و ابلاغ  می‌شود.

این اولویت‌بندی می‌تواند نقشه ‌راه شبکه بانکی برای سال جاری باشد؛ البته طی دو سال گذشته بحث «تسهیلات زیرخط بانک‌ها» هم پیگیری شده و اوراق گام، اعتبار اسنادی داخلی ریالی و... مولفه‌هایی بودند که به‌نوعی جبران‌کننده محدودیت‌هایی هستند که در بالای ترازنامه بانک‌ها وجود داشت و تامین مالی واحدهای تولیدی را تسهیل کرد.

سهم ۱۹.۸ درصدی خانوار  از تسهیلات خرد شبکه بانکی

برخلاف ادعای کاهش اعطای تسهیلات به مردم، لازم به تاکید است از کل تسهیلات پرداختی در سال گذشته، مبلغ ۱۳۱۵۰.۹ هزار میلیارد ریال معادل ۲۳.۳ درصد به‌صورت تسهیلات خرد اعطا شده است. همچنین مبلغ ۱۰۳۲.۹ هزار میلیارد ریال نیز در قالب کارت‌های اعتباری انجام پذیرفته که با احتساب این مبلغ، کل تسهیلات پرداختی خرد (کمتر از سه میلیارد ریال) به مبلغ ۱۴۱۸۳.۸ هزار میلیارد ریال معادل ۲۴.۷ درصد کل تسهیلات پرداختی را شامل می‌شود. شایان ذکر است با توجه به این‌که تسهیلات پرداختی در قالب کارت‌های اعتباری نیز در بخش خانوار پرداخت شده، با این اوصاف سهم بخش خانوار از ۱۸.۳۸ درصد، به ۱۹.۸ درصد کل تسهیلات پرداختی افزایش می‌یابد.

 پرداخت بیش از ۵.۶ همت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری از ابتدای سال تاکنون از ابتدای سال جاری تا تاریخ ۱۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ مبلغ ۴.۰۸۴ همت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به متقاضیان پرداخت شده که این مبالغ نشان‌دهنده رشد تسهیلات ازدواج به میزان ۲۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. همچنین طی این مدت مبلغ ۱.۵۵۴ همت تسهیلات قرض‌الحسنه فرزند‌آوری به متقاضیان پرداخت شده که نشان‌دهنده ۲۳ درصد رشد بابت تسهیلات فرزندآوری نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.

 پرداخت ۳۳.۴ همت تسهیلات ودیعه مسکن

لازم به ذکر است از زمان ابلاغ مصوبه شورای پول و اعتبار در خصوص تسهیلات ودیعه مسکن در تیرماه ۱۴۰۱ تا تاریخ ۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، تعداد ۵۰۰ هزار و ۵۵۶ نفر تشکیل پرونده داده‌اند که از این تعداد، ۴۴۱ هزار و ۷۶۷ نفر به مبلغ ۳۳.۴ همت تسهیلات دریافت کرده‌اند.همچنین در زمینه طرح نهضت ملی مسکن حسب آمار اخذشده از سامانه طرح‌های جامع حمایتی مسکن وزارت راه و شهرسازی، تا تاریخ ۱۶ اردیبهشت امسال ‌از تعداد یک‌ میلیون و ۷۵۲ هزار و ۹۷۸ نفر متقاضی معرفی‌شده به بانک‌های عامل در کل کشور، تعداد ۴۱۱ هزار و ۶۰ نفر ‌تا تاریخ یادشده به بانک‌های عامل جهت اخذ تسهیلات موصوف مراجعه نکرده‌اند.از تعداد یک‌ میلیون و ۳۴۱ هزار و ۹۱۹ نفر‌ متقاضی که جهت اخذ تسهیلات مذکور به بانک‌های عامل مراجعه کرده‌اند، تعداد ۴۷۰ هزار و ۵۰۸ نفر (حدود ۳۵ درصد از مراجعه‌کنندگان) بنا به دلایل مندرج در سامانه مذکور از جمله نداشتن مدارک مورد نیاز، نداشتن وثایق قابل ‌قبول، وجود معارض در زمین ملکی، نداشتن پروانه ساختمانی، عدم امکان تامین سهم آورده متقاضی و غیره، فاقد شرایط لازم جهت اخذ تسهیلات موصوف هستند.در این راستا، حسب آمار اعلامی در سامانه مربوطه وزارت راه و شهرسازی، از تعداد ۸۷۱ هزار و ۸۶۱ نفر واجد شرایط اخذ تسهیلات مذکور، تعداد ۸۰۲ هزار و ۸۰۴ نفر (حدود ۹۲ درصد از متقاضیان واجد شرایط) موفق به انعقاد قرارداد به مبلغ ۲.۶۷۸ هزار میلیارد ریال شده‌اند که از این تعداد تسهیلات مدنظر به تعداد ۶۲۴.۴۶۸ نفر و به مبلغ ۱۳۳۷ هزار میلیارد ریال پرداخت شده است.

واگذاری ۷۷ هزار میلیارد تومان از اموال مازاد بانک‌ها در دولت سیزدهم

در خاتمه ذکر این نکته ضروری است که بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی از ابتدای آغاز‌به‌کار دولت سیزدهم تا پایان سال ۱۴۰۲ تقریبا حدود ۷۷ هزار میلیارد تومان از اموال مازاد بانک‌ها واگذار شده که این عدد در مقایسه با رقم ۵۴ هزار میلیارد تومان واگذاری انجام‌شده طی سال ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۰ حاکی از عزم جدی دولت سیزدهم به‌منظور خروج بانک‌ها از بنگاهداری است.