بیم و امید تغییر کتب درسی

درهنگام تغییرات بعضی مطالب نباید تغییر کنند و بهتر است به همان شکل بمانند. درتمام دنیا هنگام تغییر کتب درسی تمام موارد جزئی و کلی مورد توجه است ولی معمولا چهاراصل کلی مدنظر قرارمیگیرد؛ یکی قابل فهم بودن این مطالب با توجه به توان ذهنی پایه مربوط، دوم محتوای آن است که با توجه به اعتقادات و فرهنگ و ارزشهای دینی همان کشور باید باشد و سوم مطالب علمی و بهروز و توجه به مهارتهای زندگی حال وآینده دانشآموزان.نکته چهارم کلینگری است، یعنی دانشآموزانی که در دورترین نقطه کشور زندگی میکنند و دانشآموزان شهری و پایتخت هم موردتوجه قرارگیرد. بههرحال بحث ما تغییر کتب پایه اول دانشآموزان است.دانشآموزان این پایه ازحساسیتها وویژگیهای خاص روحی وجسمی برخوردار هستندکه این حساسیتها باید در کتب مورد توجه قرارگیرند.ازطرفی پایه اول مثل فوندانسیون ساختمان است که هرچه اصولی علمی و محکم باشد بدونشک در پایههای بعدی مشکلات به حداقل میرسد. برخی انتقادات تغییر در کتب درسی کلاس اولدرحالحاضربه کتب فارسی پایه اول که درسال۱۳۹۰تغییر پیداکردند وهماکنون مورداستفاده قرار میگیرند، انتقاداتی وارد است که به بعضی از آنها اشاره میشود. در فارسی بخوانیم، اولین درس آب،آبی دریاست که ما بایدبه دانشآموزان آموزش دهیم شما فعلا «آ» اول و «ا»غیراول را یاد بگیرید و کاری با سایر حروف در کلمات بهکاررفته آبی و دریا نداشته باشید!کمکم در درسهای بعدی یاد میگیرید که این روش تجزیهوتحلیل بسیار سنگین است و دانشآموزان بهکندی یاد میگیرند که همان روش از کل به جزء رسیدن است، ولی در روش تدریس قبل از سال۹۰ازجزء به کل رسیدن وبسیارآسان وروان بود.اولین درس«آب، آب، آب، بابا آب» بچهها در این روش «آ» اول و «ا» غیراول «ب» غیرآخر و «ب» آخر دراولین درس میخواندند وبا حروف خواندهشده بهراحتی کلمه را میخواندند و مینوشتند و دردرسهای بعدی هم همین روش ادامه داشت که این روش از جزء به کل بود.موضوع بعدی کتاب نگارش است. اگر کسانی که کتب پایه اول را طراحی کردند توجه بیشتری به روانشناسی بچهها داشتند از این خط استفاده نمیکردند. بههرحال خط نستعلیق و تحریری یا خوشنویسی نتیجه سالها تجربه و تلاش خوشنویسان بوده که به اینجا رسید و حال با فشاردادن یک دکمه در صفحهکلید، کتب به چاپ میرسند و طراحان انتظار دارند دانشآموزان پایه اول که تازه وارده مدرسه شدند از این خط استفادهکنند. معایب خط نگارش پایه اول به شرح زیر است:۱- خوشنویسی در این سن در توان ذهنی و جسمی بچهها نیست. ۲- این خط باعث فشار عصبی به بچهها میشود، چون نمیتوانند مانند آن بنویسند.۳- خوشنویسی وهنر تا حدودی ذاتی است وبخشی ازآن تجربی وآموزشی است.۴- باعث بدخطی دانشآموزان دراینپایه وپایههای بعدیشدهوبرای اثبات این مواردمیتوان بهصورت میدانی ازمدارسبازدیدکرد. موضوع بعدی ریاضی پایه اول است.درقسمت الگوها که باید توسط دانشآموزان کامل یا نگارش شوند، خیلی از آنها بههیچعنوان در سطح ذهنی دانشآموزان این پایه نیستنوحتی دربعضی مواردماهم توان حل این الگوهارانداریم.ضمن اینکه استعداد دانشآموزان در این زمینه شکوفا نمیشود، بلکه تخریب میشود!در تدریس اعداد تا صفحه ۱۰۰، فقط عدد یک تا ۱۰ چاپ شده که بهاندازه انگشتان دو دست است. درصورتیکه ازصفحه ۱۰۰بعد از عدد ۱۱ تا ۹۹ تدریس در نظر گرفته شده است. یعنی تدریس ۱۰عدد در ۱۰۰صفحه و تدریس حدود ۹۰عدد در ۷۰ صفحه که غیرقابلقبول است.حال با توجه به موارد فوق و سایر مواردامیداست درتغییر جدید کتب اول روش آموزش فارسی ازجزء به کل تغییر یابد و درنگارش و خواندن به خط نسخ کتابی تبدیل شود.الگویابی ریاضی درسطح ذهنی دانشآموزان طراحی و مطالب عددی ریاضی بین صفحات تقسیم شود.