چندی پیش خبری با موضوع اصلاح عوارض صادراتی منتشر شد و کارشناسان معتقد بودند که این اتفاق باعث رشد بازار سرمایه خواهد شد و میتواند نویدبخش روزهای خوبی برای سهامداران باشد. محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور، مصوبه جدید هیات دولت مبنی بر اصلاح نرخ عوارض صادرات کالاهای خامونیمهخام را ابلاغ کرد تا اجرا شود. براساس این گزارش، قیمت عوارض صادراتی سنگ آهن مگنتیت ۲۰درصد (بدون تغییر)، سنگ آهن هماتیت ۲ درصد (۱۸درصد کاهش)، کنسانتره سنگ آهن ۵ درصد (۱۵درصد کاهش)، گندله سنگ آهن ۲ درصد (۱۸درصد کاهش)، آهن اسفنجی ۵ درصد (بدون تغییر)، بیلت، بلوم و اسلب فولادی ۱ درصد (۱ درصد کاهش) تعیین شده است. این موضوع کمک زیادی به بازار سرمایه میکند تا سرمایههای سرگردان وارد این بخش شود. کارشناسان معتقدند از دو منظر میتوان به این مصوبه نگاه کرد؛ نخست اثر مستقیم این تصمیم بر افزایش سودسازی شرکتهای هدف است؛ کاهش هزینهای که در صورتهای مالی شرکتها خواهد نشست P/E آنها را که با انتشار گواهی ۳۰درصدی کاهش پیداکرده، مجدد جذاب میکند. مورد دوم به اعتمادسازی در بازار سرمایه مبنی بر حمایت دولت بازمیگردد که تمام گروهها را تحت تاثیر قرار میدهد. بنا به دلایل مختلف، بورس در شرایط ارزندگی کمتکرار قرار گرفته و انتظار میرود با خبرهای اینچنینی از وضعیت رکودی فاصله گیرد و بهتدریج در مسیر باثبات قرار گیرد. البته توصیه میشود سهامداران صبور که با دانش اقدام به خرید سهام ارزنده کردهاند در مقایسه با بازارهای رقیب نگاه هیجانی نداشته باشند.
فلزات و پتروشیمی؛ ناجی بورس
احمدرضا جبل عاملی، کارشناس اقتصاد معتقد است که از یک طرف سیاستهایی که در سالهای اخیر ایجاد شده و اقدامات دولت و بخش خصوصی و از طرف دیگر تسهیل تامین مواد اولیه، ارز و انرژی مصرفی، نشان میدهد سیاستهای خوبی وجود داشته تا هم رشد تولید در شرکتهای فلزات اساسی، پتروشیمی و شیمیایی افزایش یابد، هم صنایع وابسته بتوانند تولید خود را افزایش دهند، بنابراین هرقدر این سیاستها خوب پیش برود، منابع موجود در ایران را برای کشورهای هدف صادرات جذابتر کرده و رشد تولید نیز ادامه مییابد.وی تاکید کرد: براساس آماری که از سازمان توسعه معدنی کشور داریم، از سال ۱۳۹۹ تاکنون در صنایع شیمیایی و فلزی بهترتیب ۱۲ و ۱۴ درصد رشد تولید را شاهد بودهایم، البته برای صنایع شیمیایی یک افت ۱۲درصدی در رشد به خاطر اسیدیها و غلیاییها ایجاد شد که بهدلیل تقاضای کمتر بوده است. دلیل این رشد نیز این است که قیمت جهانی فلزات روبهافزایش است، یعنی پتروشیمی چسبها، کودها، پلاستیک، رنگها، صابونها، ژلاتینها و... افزایش قیمت داشتهاند.وی با بیان اینکه فلزاتی مانند آهن، مس، فولاد، سرب و روی بیشترین میزان صادرات را داشتند و علت آن به خاطر افزایش تقاضا و افزایش قیمتی است که داشتند، یادآور شد: این مهم نشاندهنده این است که اقدامات سازمانهای ذیربط واکتشافاتی که در معادن انجام شده، جواب مثبت داشته، همچنین تامین گازخیلی بهتر برای صنعت اتفاق افتاده است.بهگفته جبل عاملی، درحوزه صادرات نیز تسهیلسازی بسیار خوبی صورت گرفته که باافزایش میزان تقاضای خارجی،توجه کشورهای خارجی به ایران ومنابع فلزی، شیمیایی و پتروشیمی ویژه بوده،بهطوری که درحال حاضر بیشترین صادرات فولاد به کشورهای عربی،هند وچین وبیشترین میزان پتروشیمیها هم به کشورهای اروپایی، آسیایی و آفریقایی صادر میشود که نتیجه آن افزایش میزان درآمد برای تولیدکنندگان است.
توسعه خدمات و ابزارهای سرمایهگذاری
بررسی اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار از مهر ماه۱۴۰۰ تا به امروز نشان میدهد که اقدامات متعددی در راستای تسهیل سرمایهگذاری،تنوعبخشی به ابزارهای سرمایهگذاری،تامین مالی ازمسیربازار سرمایه،شفافیت معاملات وتوسعه خدمات الکترونیک برای جامعه ۶۰ میلیونی سهامداری کشور عملیاتی شده است.در حوزه شفافیت، اثربخشی و پیشبینیپذیری «بازنگری دستورالعمل حاکمیت شرکتی، افشای صورتهای مالی سازمان بورس و شرکتهای تابعه، راهاندازی اداره (میز صنعت و رتبهبندی ناشران) برای پیگیری مشکلات صنایع، پیگیری برای حذف قیمتگذاری دستوری، تعدیل نرخ خوراک پتروشیمی و سوخت صنایع با پیگیری سازمان بورس، کاهش مالیات شرکتهای تولیدی با پیگیری سازمان بورس، عرضه خودرو در بورس کالا و تعادل در بازار سیمان با عرضه در بورس کالا در بیش از دو سال اخیر انجام شده است.
تنوعبخشی در سرمایهگذاری غیرمستقیم
از سوی دیگر، «اصلاح اساسنامه صندوقهای دارایکم و پالایشییکم، صندوق تضمین اصل سرمایه، صندوق در صندوق، صندوق املاک و مستغلات کشور،صندوق بازنشستگی تکمیلی،صندوق سرمایهگذاری بخشی وصندوق سرمایهگذاری بخشی با ارزش دارایی چندگانه» باهدف تنوعبخشی در سرمایهگذاری غیرمستقیم برای سهامداران بازار سرمایه بخش دیگری از مهمترین اقدامات است.
تأمین مالی از بازار سرمایه
براساس آمارها تأمین مالی از بازار سرمایه با هدف«تسهیل پذیرش شرکتهای دانشبنیان، پذیرش نخستین معدن طلا در بازار سرمایه، سفرهای استانی رئیس سازمان بورس برای تامین مالی شرکتهای بازار سرمایه، پذیرهنویسی شرکتهای سهامی عام پروژه و راهاندازی سامانه انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی»ازجمله راهبردهای مهم بوده که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار عملیاتی شده است.
محرکهای رشد بازار سرمایه
به نظر میرسد تجدید ارزیابی داراییهای ایرانخودرو و سایپا و به نوعی افزایش سرمایه خودروسازان و از سوی دیگر تغییر در نرخ حواله ارزی و همچنین کاهش عوارض صادراتی باعث شده تا بازار سرمایه منتظر روزهای خوش باشد. کاهش عوارض صادراتی از این جهت اهمیت دارد که بخش فولاد ایران دومین ارزآور غیرنفتی کشور است و میتواند با دست بالاتر بهدنبال بازارهای جدید جهانی باشد. همچنین وزیر صمت بهتازگی افزایش سرمایه خودروسازان را پیگیری کرده که به نظر میرسد بهزودی اجرا شود. البته قانونی در این زمینه وجود ندارد که هر سال باید افزایش سرمایه یا تجدید ارزیابی اتفاق بیفتد و همه چیز به نظر هیات مدیره شرکت بستگی دارد.