نان در تنور نظارت

دولت، سیستم توزیع هوشمند را در نظر گرفت و اعلام کرد نانوایی‌ها باید از کارتخوان‌های مخصوص استفاده کنند. هر چند گام اول هوشمندسازی آرد یارانه‌ای موفق بوده و اکنون دومین مرحله آن آغاز شده‌است اما هنوز هم برخی نانوایی‌ها تخلف می‌کنند که این موضوع چالش‌هایی را به دنبال داشته است. حالا بازرسی اصناف کشور نظارت خود را افزایش داده تا مشکلات در این بخش کاهش یابد که باید دید موفق می‌شود؟

درهفته‌های گذشته خبرهایی درباره تخلف نانوایی‌ها منتشر شد. از تشکیل ۱۰۰پرونده در هفته در استان کرمانشاه گرفته تا جریمه نانوای محتکر ارومیه‌ای. همه این تخلفات نشان می‌دهد نان با قیمت ارزان به دست مردم می‌رسد و از آنجا که قوت غالب خانوارها به حساب می‌آید، دولت حساسیت زیادی بر گران کردن آن دارد. از این رو طرح هوشمندسازی را اجرا کرد تا بتواند با این مسائل برخورد کند. از ابتدای سال تاکنون چندین بار روزنامه‌ «جام‌جم» به موضوع تخلف نانوایی‌ها پرداخت و گزارش‌هایی تهیه کرد؛ گزارش‌هایی که شگرد تخلفات برخی نانوایی‌ها را نشان می‌داد و حق مصرف‌کنندگان را ضایع می‌کرد. از فروش سهمیه آرد گرفته تا کاهش وزن چانه، از جمله تخلفاتی بود که نانوایی‌ها مرتکب می‌شدند. البته با اجرای هوشمندسازی توزیع آرد، بخشی از تخلفات کاسته شد اما متخلفات همیشه درهایی برای تخلف خود باز نگه می‌‌دارند.
   
شگرد‌های تخلفات نانوایی‌ها
اکنون که در دومین مرحله هوشندسازی آرد هستیم، دستگاه‌های ناظر باید نظارت خود را بیشتر کنند. بررسی خبرنگار ما از چند شهر نشان می‌دهد نانوایی در برخی روستاها با این‌که مجوز فعالیت دارند، غیرفعال هستند و تنها آرد سهمیه‌ای را گرفته و با قیمت بالاتر به فروش می‌رسانند. دولت اعلام کرده نانوایی‌ها باید از کارتخوان مخصوص استفاده کنند تا راه این تخلف نیز بسته شود. همچنین سهمیه آرد نانوایی‌ها بر اساس میزان فروش است. 
   
کارتخوان‌های نانوایی سر از میوه‌فروشی درآوردند
بررسی خبرنگار «جام‌جم»  نشان می‌دهد که کارتخوان‌ نانوایی‌ها سر از میوه‌‌فروشی درمی‌آورد. البته افراد متخلف دیگر در صنف‌های گوناگون نیز به دنبال اجاره کارتخوان نانوایی هستند.با این اقدام راه دور زدن مالیاتی برای صنفی که کارتخوان نانوایی را در اختیار دارد فراهم می‌شود و از سوی دیگر نانوایی آرد سهمیه‌ای بیشتری دریافت می‌کند. 
   
تخلف در قیمت
نحوه فعالیت کارتخوان‌های هوشمند در نانوایی به این صورت تعریف شده که قیمت مشخص است و افراد تنها باید تعداد نان و کیسه را انتخاب کنند که در این صورت نانوا اعلام می‌کند نان ساده ندارد و حتما باید کنجدی انتخاب شود. در واقع انتخاب برای خریدار محدود است و حتما باید محصولی را که نانوا ارائه می‌کند، بخرد. نان کنجدی که قرار است تنوع در نانوایی‌ها را فراهم کند، اکنون به یک اجبار برای مصرف‌کنندگان تبدیل شده‌است. برخی نانوایی‌ها هم خرید کیسه را اجباری اعلام می‌کنند در حالی که کیسه‌ای تحویل مشتری نمی‌شود. 
   
نان‌های بسته‌ای از کجا می‌آید؟
با اجرای طرح هوشمندسازی آرد این پرسش پیش می‌آید که نان‌های بسته‌ای چگونه سر ازسوپرمارکت‌ها درمی‌آورد؟ ظاهرا سوپر‌مارکت‌دارها برای این‌که بتوانند نان بسته‌ای دراختیار داشته‌باشند دو تا سه کارت را روزانه دراختیار نانوا قرارمی‌دهد و نانوای متخلف هم رقمی را به عنوان کارمزد دریافت می‌کند. درهمین‌حال نان‌های بسته‌ای به سوپرمارکت‌دار تحویل می‌شود که سه تاچهاربرابر قیمت واقعی به فروش می‌رسد. درواقع این نان‌ها که به‌صورت‌دستی بسته‌بندی می‌شود، قیمت مصرف‌کننده ندارد وجالب اینجاست درپایان هفته که نانوایی‌ها فعالیت ندارند، پخت برای سوپرمارکت‌دارها درروزچهارشنبه هرهفته افزایش می‌یابد.

هشدار بازرسی اصناف به متخلفان نان
بازرسی اصناف کشور از کم‌فروشی در وزن چانه نان در برخی نانوایی‌های شهر تهران خبر داد و اعلام کرد که نانوایی‌های متخلف به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی می‌شوند. بازرسی اصناف کشور اعلام کرد: در بازدید از نانوایی‌های لواشی سطح شهر تهران شاهد کم‌فروشی چانه نان در برخی نانوایی‌ها بوده‌اند، به طوری که نان‌های لواش این نانوایی‌های متخلف آب رفته و کوچک شده‌است. طبق مصوبه دولت وزن چانه نان لواش باید ۱۶۰گرم باشد درحالی که بازرسی‌ها از برخی نانوایی‌ها نشان داده وزن چانه‌های نان۴۰گرم، ۷۵گرم تا ۸۰گرم است و این نانوایان اقدام به کم‌فروشی می‌کنند. سازمان تعزیرات حکومتی هم اعلام کرده سامانه ۱۳۵ وهمچنین سامانه ۱۲۴ وزارت صمت آماده رسیدگی به تخلفات و گرانفروشی هستند.