قربانیان نبود پزشک تخصصی زنان

در مورد تخصص‌های مختلف پزشکی هم البته وضع کم و بیش همین‌گونه است و سهم مردم بسیاری از مناطق دور از مرکز، سوختن و ساختن است اما وقتی پای تخصص زنان و زایمان به میان می‌آید، سوختن و ساختن می‌تواند خیلی سخت‌تر باشد و حتی به قیمت جان زنان و مادران تمام شود.

به تهران و شهرهای بزرگ یا مراکز استان نباید نگاه کرد که در هر خیابان تابلوی پزشکان متخصص بالا رفته و دست مردم برای انتخاب باز است. حرف ما درباره مردمی است که محرومیت و دورافتادگی جغرافیایی که در آن زیست می‌کنند حق انتخاب که نه، بلکه حداقل‌ها را هم از آنها دریغ کرده است. این مردم همان‌هایی هستند که در رأس مرگ و میرهای مادرانه قرار دارند؛ همان‌هایی که رئیس سازمان نظام پزشکی کشور می‌گوید: «۱۷درصد مرگ و میر مادران به سبب دسترسی نداشتن به پزشک متخصص روی می‌دهد.» این که به ازای هر ۷۰۰۰ زن در کشورمان فقط یک پزشک متخصص زنان وجود دارد، حقیقتی استخراج شده از دل آمارهای رسمی است اما تلخ‌تر از این آمار نحوه توزیع پزشکان متخصص در کشور است که در برخی نقاط باعث وفور متخصصان و در جایی دیگر سبب کمبود مفرط شده است. 
   
ماجرای دافعه‌ها 
پزشکان با این که سوگند یاد می‌کنند با همه وجود در خدمت بیماران باشند و فقیر و غنی برای‌شان تفاوتی نداشته باشد یا این که هدف‌شان از ورود به این حرفه ثروت اندوزی نباشد اما تحصیل دشوار و سال‌های زیادی که صرف یادگیری و عبور از آزمون‌های سخت می‌کنند، مانند هر شخص مهارت آموخته دیگری در آنها نیز توقع یک زندگی مرفه را ایجاد می‌کند. فارغ از تاییدها و تقبیح‌هایی که می‌تواند در این حوزه مطرح باشد، انتظارات مادی پزشکان، آمارهای هولناکی را در کشورمان به ثبت رسانده ازجمله این که« ۳۴درصد کل پزشکان کشور و ۴۵درصد پزشکان متخصص در شهر تهران حضور دارند.» طبق این آمار، تعداد زیادی از مردم ایران وسیع ما فقط مجبورند غیبت پزشکان را تجربه کنند. درباره این که چرا وضع این‌گونه است ما روز گذشته با دکتر علی صادقی تبار، رئیس مرکز درمان ناباروری ابن سینا گفت‌‌و‌گو کردیم که توضیحاتش همه شاخه‌های تخصصی ازجمله تخصص زنان و زایمان را شامل می‌شود. او می‌گوید: «در بیشتر حوزه‌ها، مشکل نه کمبود متخصص که توزیع نامتوازن پزشکان در نقاط مختلف است که این هم به دلایلی ازجمله ساختارهای اداری، امکانات زیرساختی در مراکزدرمانی و فضایی که باب میل پزشکان نیست، برمی‌گردد. این چالش‌ها باعث می‌شود تا پزشکان متخصص دوره طرح را هرطور که شده، بگذرانند ولی پس از آن خود را ملزم به ماندن ندانند و زودتر مناطق بدون‌امکانات را که شرایط شغلی مطلوبی ندارد، ترک کنند.»  
   
تخصص زنان، کم جاذبه است
«رشته‌های تخصصی پایه مانند بیهوشی، طب اورژانس و داخلی با کمبود متقاضی روبه‌رو هستند و رشته‌های فوق تخصصی مانند جراحی قلب، جراحی قفسه سینه و جراحی اطفال نیز خواهان چندانی ندارند.» این اطلاعات را سال گذشته مشاور معاون آموزشی وزارت بهداشت رسانه‌ای کرده بود، شخصی که به فهرست اعلامی‌اش، جراحی زنان و زایمان را نیز افزوده بود. به این ترتیب بیش از یک سال است که کاهش رغبت متقاضیان رشته زنان و زایمان مسجل شده و به اطلاع عموم رسیده است. بنابراین وجود یک پزشک متخصص زنان به‌ازای هر ۷۰۰۰ زن در کشورمان را از این منظر می‌توان تحلیل کرد. البته دکتر صادقی تبار در گفت‌و‌گو با جام‌جم تاکید می‌کند که «در مراکز استان‌ها به هیچ وجه با کمبود متخصص زنان روبه‌رو نیستیم بلکه کمبودها به مناطق محروم و دافعه‌هایی که ذکر شد، مربوط است. علاوه بر این، تعرفه‌های نامتناسب با خدمات نیز رغبت پزشکان را برای ورود به تخصص زنان یا ماندگاری آنها را در این رشته کاهش می‌دهد.» آماری که وی به ما ارائه می‌دهد به معنی واقعی کلمه یاس‌آور است، این که« تا امروز ۷۰۰۰ فارغ التحصیل حوزه زنان و زایمان از گردونه کار خارج شده‌اند که بخش زیادی از آنها یا بیکاری را ترجیح داده‌اند یا به خارج کشور مهاجرت کرده‌اند! زنانی که به‌دلیل دسترسی نداشتن به پزشک متخصص در تنگنا قرار می‌گیرند یا مادرانی که جان خود یا فرزندشان به این دلیل به خطر می‌افتد، البته از پشت پرده‌های اینچنینی بی‌خبرند. آنها فقط وضعیت دشوار خود را می‌بینند و تبعیضی را که ‌ناچار تحمل می‌کنند. حالا دیگر وقت اقدام جدی از سوی مسئولان و در رأس آنها وزارت بهداشت است که نه‌فقط با بالا بردن سرانه پزشک متخصص که مهم‌تر از آن با جذاب کردن حرفه پزشکی، متخصصان زنان و زایمان را در جای جای کشور پابند کنند. 

کمبود پزشک از زبان مسؤولان و صاحب‌نظران

۱- محمد رئیس زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی:
۱۷درصد مرگ مادران به علت دسترسی نداشتن به متخصص زنان اتفاق می‌افتد که عمدتا زایمان اول آنها و در بازه سنی ۳۰ تا ۳۵ سال است 

۲- هادی بیگی نژاد، نماینده مجلس:
در کشور کمبود پزشک داریم به‌گونه‌ای که در شهرهای کوچک و روستاها با کمبود عمومی پزشک مواجهیم و در مناطق شهری نیز متخصص کم داریم

۳- ایرج حریرچی، معاون سابق وزارت بهداشت:
در کنار فراهم کردن امکانات رفاهی و تجهیزات مورد نیاز در شهرهای مختلف کشور، باید پزشکان متخصص زنان و زایمان بیشتر‌ی به‌صورت بومی پذیرش شوند