به گزارش جام جم آنلاین از روابط عمومی تهران ۲۰، سیدسلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان و داود پیرانی از نخبههای کشوری با حضور در برنامه "تهران ۲۰" موضوع مطالبات نخبگان را بررسی کردند.
باید بستر را برای نخبگان فراهم و مانع راه آنان نشوند
داود پیرانی از نخبههای کشور با اشاره به جملهای از مقام معظم رهبری که میفرمایند مفید بودن و موثر بودن از نگاه نخبگان چگونه میشود و آنان چه انتظاراتی دارند، اظهار داشت: در ابتدا باید بگویم که ما به عنوان یک شهروند معمولی چه وظایفی داشته و به عنوان یک نخبه چه وظایفی را بر عهده داریم؟ نخبگان دوست دارند در حوزهای که در آن تخصص داشته اقدامی را بر اساس هوش، تلاش و پشتکار خود انجام داده و به اصطلاح کاری که فراتر از آنچه که معمول است را انجام دهند. اشتغال در کشور ما فرایندی دارد و نخبگان میخواهند که با انجام کارهای اساسی مشکلی را حل کنند و باید بستر را برای آنان فراهم کنند و مانع راه آنان نشوند. به عنوان مثال در حال حاضر در نظام سلامت فرایندهایی وجود دارد و نخبگانی میگویند که به جای اتلاف وقت و انرژی، بر اساس یک مدل دیگری میخواهند این خدمت را انجام دهند.
باید قوانین منعطف باشد
وی ادامه داد: آنان بیشتر از آنکه بخواهند مفید باشند نیازمند این هستند که فضا را به آنها داده تا کاری را انجام دهند. البته باید قوانین ما منعطف باشد و دستورالعملی که مربوط به ۲۰ سال گذشته است، نباید مانع نخبگان شود. نخبگان میخواهند به آن فضای اصلیای که قرار است در آن نقش آفرینی کنند، ورود پیدا کنند. من تا زمانی محصل و دانشجو هستم پس از آن میخواهم وارد فضای استادی شوم که ورود به این فضا بسیار سخت است. دلیل آن هم این است که ما آن بستری که در آنجا ساختیم همچنان کشش آن را ندارد که یک نخبهای بیاید و ایده و تغییرات خود را طی ۱۰ روز ابتدایی ایجاد کند و این موضوع در حال حاضر به صورت صد درصدی در کشور فراهم نیست.
ایجاد حس مفید بودن در نخبگان از وظایف بنیاد ملی نخبگان است
سیدسلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان مطرح کرد: نقش اصلی بنیاد ملی نخبگان تنظیمگری، تسهیلگری، هدایتگری و سیاستگذاری در حوزههای مرتبط با نخبگان در کلیه دستگاههای کشور است. این چیزی است که مطابق با اصول و سند راهبردی نخبگان آمده و مطرح شده و طبق فرمایشات مقام معظم رهبری یکی از وظایف این بنیاد ایجاد حس مفید بودن در نخبگان کشور است. یک بخشی از مفید بودن، بحث اشتغال است یعنی اینکه ما بتوانیم یک کار پایدار و قابل اتکا را به فرد ارائه دهیم. قدم بعدی فراهم کردن یک کار علمی و پژوهشهایی که یک نخبه به آن نیاز دارد. دایره نخبگان وسیعی از جمله نخبگان ادبی، هنری، صنعتی، مهارتی و... را در این بنیاد شاهد هستیم. اما به دلیل سوابق این بنیاد، نخبگان علمی بیشتر مد نظر است چرا که عمده جامعه نخبگان را نخبگان علمی تشکیل میدهند.
دغدغههای بنیاد علمی نخبگان
وی افزود: کاری که ما انجام میدهیم در دو حوزه اصلی است. یک حوزه خدمترسانی به نخبگان و ارائه تسهیلات و امکاناتی است که یک نخبه به حداقلهای خود برای نقش آفرینی در جامعه برسد. اینکه بتوانیم برای آنان مسکن، شغل و یا ابزار معیشتی حداقلی را فراهم نماییم. مواردی است که در بنیاد دنبال میکنیم. البته طرحهایی هم به تصویب رسیده و در حال پیگیری است. بحث بعدی اثربخشی نخبگان و نقشآفرینی آنان در حل مسائل مختلف کشور است. این مورد را هم بنیاد با در دست داشتن طرحهای مختلف و ارائه آن، در حال پیگیری است. از دیگر وظایف بنیاد پای کار آوردن دستگاههای اجرایی و نهادهای متولی اشتغال است. حوزه عمل در کشور ما بسیار گسترده است. وزارتخانههای مختلف، دستگاههای اجرایی دولتی و غیردولتی، دستگاههایی هستند که نقش آفرین بوده و ما باید به واسطه تعاملی که داریم، فرصتهایی را برای نخبگان ایجاد کنیم.
وزارتخانهها آیین نامه جذب نخبگان را بایگانی میکنند
داود پیرانی گفت: بنیاد من را به یک دستگاهی معرفی کرده و مشکل اصلی در آن دستگاه است. بنیاد اولین چتر حمایتی ماست. در هیات وزیران آیین نامهای تحت عنوان جذب نخبگان در دستگاه اجرایی تصویب شده است. وزارتخانهها در بسیاری از مواقع این آیین نامهها را بایگانی کرده و کنار میگذارند. من تاکنون از سه دستگاه پرسیدم و پاسخ آنان این است که ما از چیزی اطلاع نداشته و آییننامهای هم ابلاغ نشده است.
معرفی ۱۰۰۳ نفر از نخبگان برای جذب در دستگاههای اجرایی
سیدافقهی: از سال گذشته طرحی با عنوان معرفی نخبگان برای دستگاههای اجرایی در این بنیاد آغاز و این طرح با معرفی ۱۰۰۳ نفر از آنان به این دستگاهها انجام شد. نزدیک به ۷ هزار نفر از نخبگان در این طرح ثبت نام و شرکت کردند. تقریبا کارهای جذب استخدامی تمامی این ۱۰۰۳ نفر انجام شد. یکی از وظایف سازمان استخدامی این است که ردیف شغلی فرد را برای به کارگیری در آن دستگاه اجرایی فراهم نماید و اعتباری را برای سال اول در ردیف بودجه ببیند. به ازای ورود نخبگان باید ردیف استخدامی و یا جایگاه خالی و یا جدید دیده میشد. این ردیفها متناسب با جایگاهی است که نخبگان میتوانند در آن قرار بگیرند. برخی از افراد در دستگاه اجرایی در جایگاههایی استخدام شدند که در شان نخبگان نبوده، برای مثال در دیدار با رئیس جمهور افرادی پیش من آمده و گفتند که به عنوان تایپیست از ما استفاده میکنند و جایی هستیم که یک کار تایپ ساده را به ما محول کردند. در صورتی که آنان فکر میکردند عنوانهایی همچون کارشناس مسئول یا انجام یک کار فکری و یا کار مدیریتی به آنان محول شود. بعضاً وعدههایی از سوی دستگاههای اجرایی به نخبگان داده شده و پس از ورود آنان به آنجا این وعدهها محقق نشده است.
فراخوان ۴ هزار جایگاه شغلی جدید برای نخبگان در اوایل آبان ماه
سیدسلمان سیدافقی خاطرنشان کرد: ما با همکاری سازمان استخدامی کشور در حال آماده، نهایی و تکمیل کردن یک آییننامه پایش و نگهداشت نخبگان در دستگاه اجرایی هستیم. تا بتوانیم علاوه بر معرفی نخبگان به این دستگاهها آنان را رصد و پایش کرده و اگر بازخورد منفی داشتیم، آن را پیگیری و اصلاح کنیم. امسال در فراخوانی که در اوایل آبان ماه خواهیم داشت حدود ۴ هزار جایگاه شغلی جدید در دستگاه اجرایی اعلام خواهیم کرد و تفاوت آن با سال گذشته، شغل محل بودن آن است. یعنی فرد درخواست خود را برای یک شغل و یک شهر مشخص اعلام و میتواند سه یا چهار اولویت را بر اساس رشته تخصصی خود انتخاب کند. البته سامانه هم هوشمند بوده و با توجه به رشته فرد اجازه این انتخاب را میدهد.
تا پایان سال فراخوان ثانویه هم داریم
او با اشاره به ارسال آییننامه به دستگاهها تاکید کرد: به همه دستگاهها این آیین نامه رسیده، ولی برخی از دستگاهها در فرایند قبلی اعلام ظرفیت نکردند که احتمالا در این فراخوان هم نبوده، ولی در فراخوان دوم که اعلام خواهیم کرد از آن دستگاهها درخواست کردیم که ظرفیت خود را اعلام نمایند. در فراخوان آبان ماه یک تعدادی از دستگاهها حضور دارند و تا پایان سال یک فراخوان ثانویه هم خواهیم داشت. عدم حضور برخی از دستگاهها به دلیل یک سری ملاحظات خاصی است که در جذب و استخدام دارند که باید شرایط آن فراهم و تمهیدات لازم را در نظر بگیرند. برخی دیگر از دستگاها هم به دلیل تغییر و تحولات در لایه مسئول ارشد وزارت خللی در فرایندهای اداری آنان رخ میدهد. ولی عمده دستگاههای اجرایی در فراخوان شرکت کردند. اگر سال گذشته جذب هزار نفر بوده، اما امسال ۵ هزار نفر جذب میشوند.
نخبگان نباید در دستگاههای اجرایی جذب شوند
نخبه کشوری میگوید: جذب نخبگان در دستگاههای اجرایی منجر میشود که آن فرد را در محل کارش و از سایرین جدا کنیم. اساسا معتقد هستم که نخبه نباید در این دستگاهها جذب شود. ولی بسیاری دوست داشته، اما افرادی را میشناسم که اصلا تمایلی به جذب ندارند. مقام معظم رهبری فرمودند چیزی که نخبه میخواهد، اشتغال و مسیر پیشرفت است. اما آیا کارمندان در دستگاههای دولتی اجازه پیشرفت را را در این مسیر میدهند؟ نخبگان باید بیشتر در فضاهای شرکتهای دانش بنیان مشغول شوند که در این خصوص کمک میشود، اما آن کمکی که شایسته نخبگان است، وجود ندارد.
برخورد کارمندان دستگاههای اجرایی با نخبگان!
در ادامه شکوفه احمدی از دیگر نخبگان کشوری رو خط تلفنی برنامه آمد و عنوان کرد: من به همراه دوستانم از طریق وزارت اقتصاد و امور دارایی یعنی مدرسه تابستانی سیاست گذاری اقتصادی به مدت یک سال وارد این وزارتخانه شدیم. به این امید که به حل مشکلات آنجا بپردازیم. پس از یک سال دستگاه اجرایی ما را نپذیرفت با وجود اینکه همه افراد پای کار بودند. در همان هفتههای ابتدایی کارمندان آنجا ما را نمیپذیرفتند در صورتی که ما به عنوان محقق در آنجا مشغول بودیم و هدف این بود که دوستان در این وزارتخانه باشند با مشکلات آشنا و در آنجا راهکار ارائه کنند. طرحهای خوبی هم تصویب شد، ولی به آن صورت استقبال نبود و اگر در آنجا پیشنهادی میدادیم به نتیجه نمیرسید.
باید صبوری و پشتکار را به لایههای تربیتی نخبگان اضافه کنیم
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان نیز گفت: دولت دچار یک دیوان سالاری است که از گذشته در ساختارش وجود داشته، بنابراین به ثمر رسیدن یک کار در بدنه دولت نیاز به پیگیری، تلاش و پشتکار دارد. نخبگان ما در حوزه استعداد، توانمندی، خوشفکری و ارائه نظریههای بدیع بسیار خوب هستند، اما باید یک چیزی را در لایه تربیتی نخبگان اضافه نماییم و آن صبوری و پشتکار برای رسیدن به یک هدفی است که برای خود آنان ارزشمند است. وقتی یک نخبه وارد دستگاه اجرایی میشود، طبیعتاً همه افراد به گونهای به آنان نگاه میکنند که این افراد عزیز کرده بوده و قرار است امتیازاتی را دریافت کنند. البته این موضوع در همه جای دنیا به همین شکل است. نیاز به این است که نخبگان صبوری کرده و تعاملات خود را با افراد بیشتر کنند.
نخبگان خواستار رفتار کریمانه در دستگاههای اجرایی هستند
پیرانی مطرح کرد: ما از دوران ابتدایی تا توانستیم نخبه را از دیگران جدا کردیم. آنان را به مدارس نمونه دولتی، سمپاد و تیزهوشان و در دانشگاهها به اتاق استعدادهای درخشان فرستادیم. بنیاد نخبگان و مدارس سمپاد باید به صورت ریشهای حل شود. نخبگان را در راستای توانمندیشان قوی کرده، اما آیا به این نخبه صبر و مهارتهای زندگی را یاد دادیم؟ زندگی نیازمند یک دانش فنی است. نخبگان نه پول و نه ردیف شغلی میخواهند، بلکه فقط خواستار آن رفتار کریمانه در دستگاههای اجرایی هستند.
استخدام نخبگان به عنوان تایپیست!
شکوفه احمدی نیز در پایان تصریح کرد: فکر میکنم تصور همه این است که توقع نخبگان بسیار بالاست، اما اگر آن حمایت وجود داشته باشد بسیاری از افراد پای کار هستند. اگر نیرویی به عنوان تایپیست استخدام شود، از نظر من یک کم لطفی بوده و قابل دفاع و قابل قبول نیست.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد