روز جهانی شیر مدرسه؛ میثاقی دوباره بر اهمیت یک غذای بهشتی  

به نام خداوند حی خبیر 
فروزنده مهر و ساقی شیر

هر سال آخرین چهارشنبه ماه سپتامبر،  از سوی سازمان جهانی غذا (فائو) روز جهانی شیر مدرسه نامگذاری شده است. 

شیر به‌عنوان کامل‌‌ترین غذای طبیعی، همواره مورد توجه بشر بوده است. 

در عصر حاضر بخش مهمی از هرم‌‌های غذایی تایید شده توسط سازمان‌های غذا و داروی کشورها و نیز سازمان‌های بین‌ المللی نظیرFAO و WHO به شیر و فرآورده‌‌های آن اختصاص دارد.

هدف اصلی نامگذاری این روز تاکید بر اهمیت شیر به‌عنوان کامل ترین غذا و غذایی بدون جایگزین (از منظر علم تغذیه) و نقش آن به عنوان واکسن و دارو (از منظر علم پزشکی) است. 

در بعضی کشورها برنامه شیر مدارس بیش از ۱۲۰ سال قدمت دارد و هدف اصلی آن نیز تغذیه کودکان و نوجوانان است، زیرا شیر کامل‌ترین غذایی است که تمام نیازهای تغذیه‌ای فرد را تامین می‌کند.

یک کودک یا نوجوان حداقل به سه یا چهار واحد شیر و لبنیات نیاز دارد. اما مصرف آن در مدرسه از حیث آموزشی و ایجاد یک عادت غذایی صحیح است. زیرا او خود را در میان همسالان و همکلاسی و معلم خویش می بیند که همگی در حال خوردن شیر هستند. در واقع اولین هدف ایجاد عادت و رفتار ماندگار در کودکان برای استمرار مصرف شیر از کودکی تا بزرگسالی و سالمندی است و دومین هدف اطمینان از دریافت کافی مواد مغذی مورد نیاز رشد کودکان به ویژه کفایت دریافت کلسیم است که در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی از اهمیت ویژه‌ ای برخوردار است.

چون آثار عدم مصرف مستمر شیر و فرآورده های شیری در بزرگسالی پوکی استخوان، پوسیدگی دندان، کوتاه شدن قد، میزان بهره هوشی، مشکلات گوارشی و… است که قابل جبران نیست. ضمن اینکه جذب کلسیم تنها تا حدود ۳۰ سالگی اتفاق میفتد و میزان جذب آن در سنین ۸ تا ۱۸ سالگی چند برابر بقیه سنین است.

اما متاسفانه مطالعات انجام شده در مورد جایگاه شیر و میزان سرانه مصرف در سفره ایرانیان شرایط نگران کننده‌ای را ترسیم می کند.

طرح شیر مدارس و چرایی تعطیل شدن آن

طرح شیر مدرسه در کشور عزیزمان ایران در چند سال اخیر به دلیل بحران کووید ۱۹ و تعطیلی مدارس و در سال‌های قبل از بحران کرونا نیز به دلیل عدم تخصیص بودجه‌های مصوب این طرح در مدارس اجرا نشد.

اما از آنجا که اهمیت مصرف شیر در ارتقای شاخص سلامتی، ایمنی بدن، طول عمر همراه با سلامتی و کارآمدی، افزایش بهره هوشی، سلامت دندان‌ها و استحکام استخوان‌‌ها بر کسی پوشیده نیست عزم جدی می‌طلبد تا متولیان امر به طور جدی به مقوله اجرای شیر مدرسه بپردازند چون آینده درخشان ایران عزیزمان در گروه سلامتی و شادابی آینده سازان این مرز و بوم است.