خط‌ونشان کرملین برای ناتو

طی ماه‌های گذشته بسیاری از سیاستمداران اروپایی از جمله نخست‌وزیرمجارستان نسبت به بازی نامتوازن، خطرناک و حساب نشده ناتو در جنگ اوکراین هشدار داده‌بودند. سخنان مدودف نشان می‌دهد بازی در جنگ اوکراین می‌تواند نسبت به آنچه هست نیز به ضرر آتلانتیکی‌ها پیچیده شود. 

ورود آشکار ناتو به صحنه جنگ 

بی شک تحولات اخیر اوکراین، ورود ناتو به صحنه نبرد است؛ نبردی که می‌تواند ابعاد و دامنه‌هایی گسترده‌تر نسبت به شرایط فعلی پیدا کند. ورود علنی و عینی‌تر ناتو به معادلات میدانی نبرد از طریق ارسال تجهیزات خاص جنگی، آموزش نیروهای اوکراینی در خاک کشورهای اروپایی، حضور میدانی فرماندهان نظامی آمریکایی و انگلیسی در مناطق شرقی اوکراین و فراتر از آن، ایجاد بسترهای لازم برای آغاز حملات پهپادی اوکراین به مسکو و دیگر شهرهای روسیه، مسکو را وادار به تمرکز بر روش‌هایی جدید در تقابل با ناتو کرده‌است. قبلا این تقابل، از جنس تهدیدات(معطوف به مدیریت بحران) بود اما اکنون ممکن است در قالب مواجهه مستقیم شاهد آن باشیم. 

رمزگشایی از هشدار مدودف

هشدار اخیر مدودف، مورد توجه بسیاری از تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل قرار گرفته و عملیاتی‌شدن آن حتی در سطحی ابتدایی، می‌تواند گره‌های کور دیگری را برای ناتو ایجاد کند. نخست‌وزیر پیشین روسیه و معاون رئیس شورای امنیت ملی این کشور تاکید کرده‌است که مسکو می‌تواند حق جنگ با هرکدام از دولت‌های عضو ناتو را داشته‌باشد. مدودف در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «جنایتکاران اوکراینی اعلام کردند هر هجوم‌شان علیه اهداف روسیه، برای مثال در کریمه، مورد تایید ناتو قرار گرفته‌است. اگر این درست باشد و شکی نیست که درست است، آن‌وقت این ادله مهم مستقیم حقوقی مبنی بر همدستی غرب در جنگ با روسیه است. این یک «بهانه جنگ» جدید است و برای روسیه فرصتی است تا اقداماتی را در چارچوب «حقوق جنگ» علیه هر یک از کشورهای عضو ناتو انجام دهد.» 

واقعیت امر این است که با توجه به اصرار بسیاری از اعضای ناتو مبنی بر لزوم پایان بخشیدن هر چه سریع‌تر به جنگ اوکراین، آمریکا و انگلیس درصددند با تغییراتی که در معادلات میدانی نبرد ایجاد می‌کنند، موازنه قدرت را به سود اوکراینی‌ها پای میز مذاکرات احتمالی صلح افزایش دهند. ضمن آن‌که بخش مهمی از اقدامات غرب در اوکراین معطوف به دوران جنگ نبوده و معطوف به استراتژی خلق گره‌های کور و طولانی مدت راهبردی در جهان صورت می‌گیرد. اما قطعا غرب توان کنترل و مدیریت این بازی را برخلاف تصورات افرادی مانند بایدن و ریشی سوناک نخواهدداشت. 

منظور از «بهانه جنگ» چیست؟!

در چنین معادله‌ای، کلمات و جملات، دارای بار معنایی خاص خود هستند. جملاتی که می‌تواند نشانه‌ای دال بر یک اقدام غافلگیرکننده از سوی مسکو باشد. استفاده مدودف و دیگر مقامات روس از کلیدواژه‌ای تحت عنوان بهانه جنگ، بسیار معنادار است. «بهانه جنگ» به معنای اقدامات یا شرایطی است که طبق آن‌ اخلاقیات، درگیری را بر اساس حقوق جنگ توجیه می‌کند. بهانه جنگ بخشی از نظریه «جنگ مشروع» است؛ خاستگاه این نظریه به یونان باستان بازمی‌گردد اما در دوران قرون وسطی در کلیسای کاتولیک رومی توسعه یافت. حقوق جنگ شرایطی است که کشور تحت آن می‌تواند به جنگ متوسل شود. به عبارت بهتر، مقامات روس به درستی ادعا کرده‌اند که ناتو دیگر صرفا به عنوان حامی اوکراین در جنگ با روسیه شناخته نمی‌شود، بلکه به صورت میدانی و عملیاتی به صحنه نبرد ورود پیدا کرده‌است. نخست‌وزیر پیشین روسیه که در اذهان عمومی به‌عنوان «جانشین موقت» ولادیمیر پوتین شناخته می‌شود، با این موضع صریح، از رویکرد جدید روسیه در جنگ اوکراین، پرده برداشته‌است. مدودف توییت خود را با نقل قولی از نیکیتا خروشچف، رهبر اتحادیه جماهیر شوروی که به سفرای دولت‌های غربی در سال ۱۹۵۶ و در گرماگرم جنگ سرد بیان کرده‌بود، پایان داد و نوشت: «چه دوست‌ داشته‌باشید و چه نه، تاریخ در سمت ماست. شما را دفن می‌کنیم.» 

بازی از کنترل ناتو خارج شده‌است

برخلاف ادعای ینس استولتنبرگ، دبیرکل و دیگر اعضای ارشد ناتو، مدیریت صحنه جنگ از عهده واشنگتن و بازیگران اروپایی بیش از پیش خارج شده و صحنه‌سازی غرب در خصوص تسلط بر میدان جنگ اوکراین، چیزی جز یک ادعای تبلیغاتی محسوب نمی‌شود! بی‌دلیل نیست که در جریان مبارزات انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴، اکثر جمهوریخواهان (که اتفاقا خود رویکردی جنگ‌طلبانه دارد)، بایدن و کاخ سفید را بابت بازی غیرقابل پیش‌بینی و پرهزینه‌ای که در اوکراین آغاز کرده و به پیش می‌برد، مورد شماتت شدید قرار داده‌اند. هشدار اخیر مدودف، نشان می‌دهد آینده جنگ اوکراین را ناتو و رسانه‌های وابسته به آن در آمریکا و اروپا تعیین نمی‌کنند: حقیقتی که بایدن، سوناک، مکرون، استولتنبرگ و اولاف شولتس ممکن است بسیار دیر متوجه آن شوند.