کیمیاگری مثل مسعود

کیمیایی به واقع تصویر چند سویهای است بر بخشهای مختلف و متعددی از چند نسل جامعه ایران. از یک سو برخی از آثار متمایز سینمای ایران مانند «قیصر» را کارگردانی میکند و از سوی دیگر در آثاری مانند «تجارت» رنجهای مهاجرت را واکاوی میکند و از مزایای بازگشت به ریشهای به نام وطن میگوید. زبان عامیانه کوچه و بازار را میداند و سعی میکند با طبقه صاحب عقیده و آسیبپذیر رابطهای تنگاتنگ بیابد و در عین حال انبوهی راز پیرامونش وجود دارد. بیتردید بسیاری از بزرگان بازیگری ایران که در تاریخ این کشور ماندگار شدهاند حاصل کشف و استعدادیابی مسعود کیمیایی هستند. او سالها با تبحر خاص خود ظرفیتها و استعداد بازیگری را در دیگران کشف و آنها را به دنیای سینما وارد یا شکوفا کرد. بازیگرانی از جنس رفاقت، ناموس و انتقام، درست مثل مایه پیشبرنده داستانهایش. زنده یاد فریماه فرجامی از آن چهرههای یونیک و مختص سینمای کیمیایی بود که با کیمیایی به سینما آمد و با «سرب» (سال۶۷) نخستین جایزهاش را از جشنواره فیلم فجر گرفت. فیلم «سلطان» به نویسندگی و کارگردانی مسعودکیمیایی در سال ۷۵ یکی از بهترین و ماندگارترین بازیهای هدیه تهرانی در سینما محسوب میشود و اصلا هدیه تهرانی بازیگری را با این فیلم در نقش مریم کوهساری آغاز کرد.بازی تهرانی در این فیلم در کنار فریبرز عربنیا، یکی از بهترین نمونههای زوجهای همکاری محسوب میشود. البته خود عربنیا هم با فیلمهای کیمیایی بسیار درخشید و شناخته شد. بازی او در فیلم «ضیافت» در کنار بازیگرانی چون حسن جوهرچی، بهزاد خداویسی و پارسا پیروزفر اعتباری برای سینمای ایران بود؛ اعتباری که باعث شد بعدها کیمیایی به او پیشنهاد بازی در فیلم سلطان را هم بدهد. اما در مورد فرامرز قریبیان به جرات میتوان گفت که این بازیگر توانمند، سینما را با خود کیمیایی شروع کرد. قریبیان فعالیت سینماییاش را با دستیاری کارگردان و ایفای نقش کوتاهی در فیلم «بیگانه بیا» ساخته کیمیایی در سال ۴۷ آغاز و با ایفای نقش در فیلم «گوزنها» به اوج رسید و سالها بعد در فیلم «رئیس»(بیست و چهارمین ساخته کیمیایی) باز هم بهعنوان قهرمان اصلی، کیمیایی را همراهی کرد. محمدرضا فروتن، بازیگر دیگری است که با کیمیایی درخشید. او در ششفیلم برای مسعود کیمیایی بازی کرد که از این میان چهار همکاری به صورت پیاپی اتفاق افتاد. فروتن با بازی در فیلمهای «مرسدس» و «اعتراض» به اوج شهرت رسید و همان همکاریها بود که او را در آن سالها به سوپراستار تبدیل کرد. میترا حجار با بازی در فیلم «فریاد»، گلچهره سجادیه و فریبا کوثری با بازی در فیلم «دندان مار» و اندیشه فولادوند با بازی در فیلم «سربازهای جمعه» از دیگر بازیگرانی هستند که توسط کیمیایی در سینمای ایران شکوفا شدند. در بین قدیمیترها هم باید یادی کنیم از احمد نجفی که با درخشش در دو فیلم دندان مار و «گروهبان» تواناییهایش را به مخاطبان سینما نشان داد. زادروز ۸۲ سالگی چند روز پیش مسعود کیمیایی بهانه ای بود تا نگاهی اجمالی داشتهباشیم به بازیگرانی که او به هنر ایران معرفی کرد؛ زادروزی که تا همیشه در تاریخ سینمای این کشور مبارک است.