وارونگی

حالا اظهارات جدید روحانی هم مصداق همین است، رئیس‌جمهور سابق که در ماجرای واردات واکسن حسابی جنجال‌ساز شد و حتی چند هفته مانده به پایان دولتش و در روزهایی که همه به‌دلیل کشته شدن صدها نفر کرونایی از دولت او شکایت می‌کردند، گفته بود «واکسن کرونا سوهان قم نیست» حالا مدعی شده واکسن کرونا را دولت ما وارد کرد! یعنی کسی که از مردم می‌خواست بی‌خود انتظار واردات انبوه واکسن نداشته باشند، حالا با این اظهارنظر دوباره ما را شگفت‌زده کرد. حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق کشورمان در جلسه دوره‌ای خود با وزیران و معاونان رئیس‌جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم درباره برجام هم موضع جدیدی گرفته و حرف‌هایی زده که سطر به سطرش جالب و شگفتی‌ساز است که البته با واکنش رئیس‌جمهور هم مواجه شد، در این گزارش به مرور و نقد این اظهارات پرداخته‌ایم.

پایان باز ناکارآمدی یک دولت نئولیبرال

روحانی که به‌واسطه اقتصاد نئولیبرال دولت خود یکی از ناعادلانه‌ترین و سخت‌ترین شرایط اقتصادی تاریخ ایران را به مردم تحمیل کرد و بدهی‌های هنگفتی روی دست دولت سیزدهم گذاشت، به‌طوری که بحران بدهی مهم‌ترین معضل تیم رئیسی بود و براساس آن بدهی ۵۳۰هزار میلیاردی از دولت روحانی برای رئیسی به‌جای ماند و فقط ماهانه ۱۰‌هزار میلیارد تومان اوراق سررسید می‌شود، حالا در جمع مدیران خود گفته امروز شرایط اقتصادی مردم مناسب نیست و اکثریتی از جامعه، کاهش قدرت خرید خود را لمس می‌کنند. وقتی تورم بالاتر از ۵۰‌درصد است و افزایش حقوق حدود ۲۰‌درصد، معلوم است که قدرت خرید مردم پایین می‌آید و این میزان یارانه هم کفاف زندگی مردم را نمی‌دهد. این در حالی است که آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد دولت روحانی پس از جنگ جهانی دوم، مسبب بزرگ‌ترین فاجعه تورمی کشور بوده اما حالا در ساحل بی‌مسئولیتی ناکارآمدی دولت خود را نادیده می‌گیرد. نکته دیگر هم این است که سیف و عراقچی مجددا به‌دلیل اخلال در نظام اقتصادی محکوم شدند، یعنی وقتی فساد مدیریتی اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده بود، رئیس‌جمهور سابق می‌گفت مشکل از عضویت نداشتن در اف‌ای‌تی‌اف است و با همین رویه رکورددار تورم شد.

پینگ‌پنگ برجامی ۲ رئیس‌جمهور

روحانی در این جلسه گریزی هم به موضوع مورد علاقه‌اش برجام زده و گفته من امیدوار بودم که مسأله برجام در اسفند ۹۹ یا فروردین ۱۴۰۰ حل شود تا دولتی که بر سر کار می‌آید، دچار این مشکل بزرگ نباشد. برای احیای برجام همه چیز تمام شده و آماده بود. حتی موفق شدیم از طرف‌های مذاکره امتیاز خروج سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی و لغو تحریم دفتر رهبری و نهاد‌های مربوط به ایشان را بگیریم که وقتی آن را به مقام معظم رهبری گزارش دادم، ایشان خیلی خوشحال شدند اما متاسفانه این امکان فراهم نشد. درحالی کلیدواژه «اسفند ۹۹» به‌عنوان تاریخی معتبر برای از سرگیری اجرای برجام تکرار می‌شود که مذاکرات برای احیای این توافق در دولت سابق از فروردین ۱۴۰۰ آغاز شد؛ ۱۳ فروردین ماه این سال نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام رقم خورد و سپس روز ۱۷ فروردین ۱۴۰۰ به‌طور رسمی دور اول مذاکرات احیای برجام در واپسین روزهای باقی‌مانده از فعالیت دولت دوازدهم در وین آغاز شد بنابراین ادعای امکان توافق قبل از آغاز مذاکرات منطقی نیست و طبیعتا ادعای دستیابی به توافق در اسفند ۹۹ حتما فاقد اعتبار است. این اظهارنظر باعث شد تا رئیس‌جمهور هم دیروز به آن واکنش نشان دهد. سیدابراهیم رئیسی در آیین افتتاحیه (Iran expo ۲۰۲۳) جهان‌بینی و استراتژی دولت خود را در نسبت برجام تشریح کرد و گفت که «ما رشد و تولید را بند به مذاکرات سیاسی نکرده و نمی‌کنیم؛ مذاکرات عزتمندانه پیش خواهد رفت و از موضع عزت مذاکرات را دنبال می‌کنیم. ما میز مذاکره را ترک نکردیم و آمریکایی‌ها میز مذاکره را ترک و پیمان‌شکنی کردند؛ اروپایی‌ها تعهدات خود را انجام ندادند و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای ۱۵ بار اعلام کرده که ایران به تعهدات خود عمل کرده است؛ ما حرف منطقی، متین و عقلانی داریم و خود اروپایی‌ها گفته‌اند حرف‌های شما قابل دفاع است، ولی دولت فعالیت‌های اقتصادی را به این مذاکرات گره نزده است.»

عجایب واکسن و اف ا ی‌تی‌اف

روحانی در این جلسه حتی بدون این‌که دچار شرم و خجالت شود یا بدون این‌که حالت مزاح داشته باشد، گفته «ما واکسن کرونا به اندازه کافی آماده کردیم و رقم بالایی را سفارش دادیم»! بله درست خواندید؛ ادعای جدید رئیس‌جمهور سابق آماده کردن واکسن کرونا به اندازه کافی است، این حرف را فردی زده که معتقد بود واکسن کرونا سوهان قم نیست که انبوه باشد. رئیس‌جمهور سابق دقیقا ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ در جلسه هیات دولت درباره واکسن کرونا این‌طور گفته بود: «به این صورت نیست که واکسن در دنیا فراوان باشد به عبارت دیگر واکسن کرونا سوهان قم نیست که شما وقتی از در مغازه رد می‌شوی دائما دعوت‌تان کنند که یک سوهان خوب دارم. در عین حال ما همه تلاش خود را برای خرید واکسن انجام می‌دهیم.» این در حالی است که با ادعای نزدیکان روحانی خرید واکسن خارجی پشت سد اف‌ای‌تی‌اف مانده بود اما عملکرد دولت سیزدهم در واردات انبوه واکسن بدون پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف این ادعا را رد کرد. به‌طور مثال علی ربیعی، سخنگوی دولت قبل در نشست خبری دوم مرداد سال ۹۹ با تایید ضمنی برخی اظهارات درباره تاثیر نپیوستن به اف‌ای‌تی‌اف بر خرید واکسن کرونا گفته بود: «مردم بدانند که برای خرید واکسن، پول و ارز آن تمهید شده است و ما مشکلی از این نظر نداشتیم. مشکل موانع انتقال پول بوده که راه‌هایی برای آن پیدا شده است.»

مشخص نیست این موضع از سر پیری است یا وارونه نمایی اما هرچه هست، نسبتی با حقیقت ندارد، چراکه پاندمی کرونا درحالی روز جمعه هفته قبل به صورت رسمی با اعلام سازمان بهداشت جهانی تمام شد که حامیان روحانی معتقدبودند بود او حدود ۲۰۰ میلیون دوز واکسن خریداری کرده اما اگر تعداد کشته‌های کرونا روزانه۷۰۰ نفر را به یاد آوریم، این ادعا اکنون چه محلی از اعراب دارد؟ شاید بخشی از انتقادات به دولت فعلی در مواردی به‌جا باشد اما مقایسه آن با دولت روحانی حتما منصفانه نیست. روحانی به‌دلیل عدم واردات واکسیناسیون و رایزنی‌های به موقع برای این نیاز حیاتی موجب فوت هزاران نفر از هموطنان‌مان شد تا جایی که مجلس با ارجاع گزارش عملکرد کرونایی دولت قبل به قوه قضاییه به دلیل مدیریت نادرست رئیس‌جمهور سابق در ستاد ملی مبارزه با کرونا خواستار محاکمه حسن روحانی شد و این پرونده هنوز باز است.