دیپلماسی در دقیقه۹۰

از آنجا که قرار است به زودی نشست شورای حکام برگزار شود، این سفر برای رایزنی نهایی با آژانس و ارائه مواضع ایران بسیار مهم تلقی می‌شود به ویژه این که مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این سفر دو‌ روزه علاوه بر مذاکره با اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان احتمالا با رئیس‌جمهور هم دیدار خواهد کرد. البته گروسی پس از انجام دیدارها و مذاکرات با مقامات ایران، بعدازظهر امروز شنبه ۱۳اسفند، تهران را به مقصد وین ترک خواهد کرد.

رابرت مالی هم به سفر گروسی به تهران واکنش نشان داده است؛ نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در این باره گفت که گروسی هنوز گزارش خودش را در خصوص پایبندی یا عدم‌پایبندی ایران به ان‌پی‌تی منتشر نکرده؛ باید منتظر آن بمانیم تا بعد ببینیم چه اقداماتی مناسب است. وی افزود که با تروئیکای اروپایی و دیگر کشورها در خصوص برنامه هسته‌ای ایران در تماس است. مالی درباره ادعای غنی‌سازی ۸۴درصدی در ایران نیز گفت منتظر ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستیم. این ادعای رابرت مالی در حالی است که رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان تاکید کرده بود غنی‌سازی ۸۴درصدی نداریم و آژانس هم تأیید کرده است. اسلامی با رد ادعای غنی‌سازی ۸۴درصدی گفته بود: در خصوص ذره ۸۴درصدی که یک نمونه‌برداری از کنار یک شیر در پروسه بود، آن ذره با میکروسکوپ هم دیده نمی‌شود، مهم حجم موادی است که پس از تولید ذخیره می‌شود. موادی را که از پروسه خارج شده بود، مشاهده کردند و دیدند که غنای آن بیش از ۶۰ درصد نیست. خط تولید ما ۶۰ درصد است، کارشناسان آژانس در گزارش‌شان هم آوردند که تولید ما ۶۰ درصد است.

به گزارش جام‌جم، مدیرکل آژانس به‌صورت فصلی باید دو گزارش به شورای حکام بدهد. جلسه شورای حکام روز دوشنبه برگزار خواهد شد و از این رو مدیرکل گزارش برجامی‌اش را ارسال کرده است. بنابراین طبق برجام آژانس وظیفه دارد آن محدودیت‌هایی را که برای جمهوری اسلامی تعریف کردند، نظارت و ارزیابی کند. به‌دلیل این که طرفین متعهد تعهدات‌شان را طبق سند برجام انجام ندادند، به‌طور طبیعی ایران هم طبق قانون اقدام راهبردی بازگشت از تعهدات را انجام داده و طبیعی است که آژانس بنویسد آن نظارت‌ها را مانند گذشته ندارد. البته آن طور که یک رسانه آمریکایی به نقل از دیپلمات‌های غربی گزارش داده آمریکا و متحدان اروپایی‌اش بر سر واکنش در ارتباط با ادعاهای اخیر درباره غنی‌سازی ایران اختلاف‌نظر دارند.

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در اشاره به ادعاهای اخیر درباره برنامه هسته‌ای ایران، به نقل از دیپلمات‌های غربی اعلام کرده آمریکا و متحدان اروپایی آنها بر سر واکنش به «تولید اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحات» از سوی ایران اختلاف‌نظر دارند و در حالی که فرانسه، انگلیس و آلمان طرفدار یک انتقاد عمومی از تهران هستند، دولت بایدن تمایلی به انجام این کار ندارد. همچنین به نوشته وال‌استریت ژورنال، «آژانس گفته که مذاکرات با تهران درباره آنچه رخ داده ادامه دارد و مقامات نزدیک به این نهاد گفته‌اند که نمی‌توانند با قطعیت بگویند که آیا تولید ایران تصادفی یا عمدی بوده است». به ادعای این روزنامه آمریکایی، این دیپلمات‌ها گفتند که «انگلیس، فرانسه و آلمان می‌خواهند در نشست هفته آینده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با تصویب قطعنامه رسما ایران را محکوم کنند؛ با این حال، مقام‌های آمریکایی علیه این اقدام استدلال می‌کنند، گرچه تصمیم نهایی هنوز گرفته نشده است». به ادعای این گزارش، واشنگتن می‌خواهد ببیند آژانس چه نتیجه‌ای درباره تولید ادعایی این مواد می‌گیرد. هرچند این منابع در ادامه گفتند که بعید است کشورهای اروپایی بدون حمایت واشنگتن قطعنامه‌ای را مطرح کنند. به هرحال آنچه به سفر دیروز مدیر کل آژانس به تهران اهمیت می‌دهد، تغییر آهنگ ادبیات تند و انتقادی و تکذیب غربی-آمریکایی به یک نوع آهنگ عقب‌نشینی نرمش‌گونه است، چراکه به نظر می‌رسد آنها متوجه این امر هستند که نمی‌توانند با زبان تهدید و زور و رادیکالیزه‌کردن تعاملات با ایران، دیپلماسی مذاکره را پیش ببرند. بنابراین می‌توان استقبال همه طرف‌های گفت‌‌وگو را به نوعی تلاش برای کنترل اوضاع قبل از تمام‌شدن همه فرصت‌ها و شروع یک آشفتگی دیپلماسی دانست. به ویژه این که سفر مدیر کل‌ آژانس‌ بین‌المللی‌ انرژی‌ هسته‌ای به تهران در بزنگاه‌ برگزاری نشست فصلی شورای حکام تاثیر مهمی در موفقیت مذاکرات رفع تحریم خواهد داشت.

از سوی دیگر در دو هفته گذشته هیات‌هایی از آژانس در تهران حضور پیدا کردند و مواردی که در مورد عدم انطباق بیانیه طراحی چیدمانی سانتریفیوژها و ذره‌ای که اعلام کرده بودند، به‌خوبی مرور، نهایی و جمع و مشخص شد انحراف خاصی وجود ندارد. بنابراین باید منتظر بود و نتایج سفر جمعه رافائل گروسی را بر نشست روز دوشنبه شورای حکام ارزیابی کرد.

پیام‌های حضور گروسی در ایران در گفت‌وگوی «جام‌جم» با عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس

برگ برنده دست ایران است

فداحسین مالکی، نماینده زاهدان در مجلس یازدهم با اشاره به سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و دیدار با مقامات کشورمان به خبرنگار جام‌جم گفت: حضور آقای گروسی در تهران با سفرهای گذشته او به ایران متفاوت است و مسائلی روی این دیدارها و ملاقات‌های اخیر او با نمایندگان دستگاه دیپلماسی و سازمان انرژی اتمی تاثیر گذاشته است که مهم‌ترین آن رفتار خارج از عرف اروپایی‌ها در حوادث داخلی کشور و اغتشاشات پاییز سال جاری است.

بی‌اعتمادی ایران نسبت به غرب

وی با بیان این‌که دخالت‌های غرب در امور داخلی ایران باعث تاثیرگذاری روی روند مذاکرات موسوم به احیای برجام شده است، خاطرنشان کرد: تبعات این رفتار موجب شده برجام نسبت به گذشته در حاشیه قرار گیرد و در شرایط فعلی که بسیاری از واقعیت‌‌های شورش‌ اخیر و همچنین دست پنهان اروپا و آمریکا در این باره آشکار شده، جمهوری اسلامی این بار و در این دور از سفر آقای گروسی نوع رویکردهای خود را تغییر داده و بیشتر در پی آن است که با سفر مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، فضای تعاملی میان ایران با این نهاد بین‌المللی مملوس‌تر و شفاف‌تر شود.

لزوم پاسخگویی گروسی

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ادامه داد: اگر تا پیش از این جمهوری اسلامی پاسخگوی سوالات آژانس بود، این بار ایران با توجه به بدبینی‌هایی که نسبت به عملکرد این سازمان دارد از آقای گروسی می‌خواهد درباره ابهامات موجود روشنگری کند و به این سؤال مهم پاسخ دهد که چرا باوجود همکاری‌های روشن و شفاف ایران در قبال شبهات و تبلیغات سوئی که درخصوص فعالیت صلح ‌آمیز انرژی هسته‌ای جمهوری اسلامی از سوی رژیم صهیونیستی و عوامل آن مطرح می‌شود، آژانس به‌جای کار حرفه‌ای خود به‌صورت یک ابزار سیاسی در دستان کشورهای اروپایی و آمریکا عمل می‌کند و مواضعی را در پیش می‌گیرد که با وظایف ذاتی و ساختاری این نهاد بین‌المللی تفاوت دارد.

نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که در حال حاضر توپ در زمین آقای گروسی است، تصریح کرد: جمهوری اسلامی تاکنون در قبال تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از هیچ‌گونه همکاری کوتاهی نکرده است اما هر بار شاهد این بودیم که آقای گروسی به‌رغم این‌که در زمان حضورش در ایران حرف‌های امیدوارکننده می‌زد بعد از مراجعت و در اولین نشست مطبوعاتی خود مواضعی متفاوت و متناقض را اتخاذ می‌کرد و او و عوامل زیرمجموعه‌اش در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پی طرح بهانه‌ها و شبهاتی بودند تا در جلسات شورای حکام علیه ایران مطرح شود.

نماینده زاهدان اضافه کرد: این موضع‌گیری‌های متناقض آژانس و همچنین رفتارهای جدید کشورهای اروپایی باعث شد بی‌اعتمادی ایران نسبت به عملکرد این نهاد بین‌المللی و طرف‌های مذاکرات برجام بیشتر شود و از میز مذاکره فاصله بگیرد اما با این وصف جمهوری اسلامی همچنان از این آمادگی برخوردار است که علاوه بر این‌که در مقام سؤال کننده است، پاسخ‌های مناسبی هم به گروسی بدهد. مالکی درباره تاثیرگذاری گزارش گروسی بر تصمیم گیری جلسه آتی شورای حکام گفت: هنوز مشخص نیست مدیر کل آژانس انرژی اتمی چه موضعی را اتخاذ کند و گزارش او چه تاثیری بر روند تصمیم گیری در شورای حکام بگذارد اما واقعیت آن است که برگ برنده دست ایران است و تعیین کننده روند فعالیت‌های هسته‌ای خود خواهد بود و منتظر تصمیم دیگران نمی‌ماند.

روزنامه جام جم