ماجراجویی بی‌پایان بشر در فضا

با این حال باید گفت کنجکاوی بشر حد و مرز ندارد و ماموریت‌هایی که برای سال جدید میلادی برنامه‌ریزی شده، می‌تواند حتی از سال گذشته نیز هیجان‌انگیزتر باشد. در ادامه مهم‌ترین ماموریت‌های فضایی جهان، برای سال ۲۰۲۳ را مرور خواهیم کرد. مأموریت‌هایی که ممکن است پاسخ بسیاری از نادانسته‌های بشر را به همراه داشته باشد.

اروپا، جویس را به قمر اروپا می‌فرستد

در آوریل ۲۰۲۳/فروردین ۱۴۰۲، آژانس فضایی اروپا (ESA) کاوشگر اقمار یخی مشتری که به اختصار به آن جویس (JUICE) گفته می‌شود را به سوی مشتری می‌فرستد. جویس به کمک نیروی گرانش زمین و زهره سفر هفت ساله‌ خود را به سوی مشتری آغاز می‌کند و بعد از رسیدن به این غول گازی در سال ۱۴۰۹ به رصد دقیق سه قمر بزرگ و اقیانوس‌دار مشتری، یعنی گانیمد، اروپا و کالیستو خواهد پرداخت. این رصدها به اخترشناسان اجازه می‌دهد محیط مشتری و سه قمر آن را با جزئیات بی‌سابقه‌ای مطالعه کنند. جویس در این ماموریت ۱۲بار از کنار گانیمد، ۱۲بار از کنار کالیستو و حداقل دوبار از کنار اروپا گذر خواهد کرد. سپس در مرحله‌ آخر ماموریت دوساله خود چند مرتبه به دور گانیمد خواهد چرخید. به این ترتیب جویس اولین فضاپیمایی خواهد بود که به دور قمری به‌جز ماه -قمر زمین- چرخیده است. جویس با موشک آریان ۵ (Ariane ۵) در تیر ۱۴۰۲، از فرانسه به سوی مشتری پرتاب خواهد شد.

اسپیس‌ایکس ، اولین پرتاب مداری را آزمایش می‌کند

شرکت اسپیس‌ایکس قصد دارد برای اولین‌بار اوایل سال ۲۰۲۳ فضاپیمای استارشیپ را به مدار زمین بفرستد. موشک سوپر هوی(Super Heavy) و فضاپیمای استارشیپ که به هر دوی آنها مجموعا استارشیپ(Starship) گفته می‌شود، به شکلی طراحی شده‌اند که به طور کامل و سریع قابل استفاده مجدد هستند. اگر اسپیس‌ایکس بتواند استارشیپ را در طول پروازهای آزمایشی امسال بازیابی و مجدد استفاده کند، ماموریت‌های عملیاتی آن سال ۲۰۲۳ آغاز خواهد شد. این شرکت قصد دارد درنهایت از استارشیپ، برای ارسال ماهواره به مدار زمین، ارسال محموله و خدمه به ماه و مریخ استفاده کند. استارشیپ هنگام پرتاب، قدرتمندترین موشک خواهد بود. موشک قدرتمند بعدی، فالکون هوی(Falcon Heavy) دیگر موشک شرکت اسپیس‌ایکس است.

کشورهای مختلف، ماه را نشانه می‌گیرند

روسیه از زمان ماموریت لونا۲۴ در سال ۱۹۷۶/۱۳۵۵ که از سوی اتحاد جماهیر شوروی انجام شد، کاوشگری به سطح ماه نفرستاده است. اما سال ۲۰۲۳ این کشور قصد دارد با پرتاب کاوشگر لونا ۲۵(Luna ۲۵) کاوش در ماه را دوباره از سر گیرد. این کاوشگر قرار است اجزای اگزوسفر ماه را مطالعه کند. از سوی دیگر، هند قصد دارد سومین ماموریت خود را به سوی ماه، تا اواخر سال۲۰۲۳ انجام دهد. ابتدا، پرتاب چاندرایان۳برای ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی شده بود، اما برای تکمیل آزمایش‌های ضروری‌تر به تعویق افتاد. در صورت موفقیت، چاندرایان۳ در ارتفاعات نزدیک قطب جنوبی ماه فرود خواهد آمد. آمریکا نیز قصد دارد سال ۲۰۲۳ دو فرودگر به ماه پرتاب کند. کاوشگر نوا_سی (Nova-C) شرکت اینتوئتیو ماشینز (Intuitive Machines) در مارس ۲۰۲۳/فروردین ۱۴۰۲ به پرواز در خواهد آمد. در صورت موفقیت، اولین فضاپیمای آمریکا خواهد بود که از زمان آپولو۱۷ در سال ۱۹۷۲/۱۳۵۱ بر ماه فرود می‌آید. در همین حال، کاوشگر ماه پرگرین متعلق به شرکت استروبوتیک تکنولوژی (Astrobotic Technology) برنامه‌ریزی شده است که در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ روی سطح ماه فرود آید. اهداف اولیه ماموریت پرگرین مطالعه اگزوسفر و میدان‌های مغناطیسی ماه خواهد بود.

ادامه رقابت بوئینگ و اسپیس‌ایکس برای ارسال خدمه به ایستگاه فضایی

ناسا در پروژه‌ برنامه‌ سرنشین‌دار تجاری که به CCP معروف است با شرکت‌های خصوصی برای ساخت موشک و فضاپیما همکاری می‌کند. در این پروژه که هدف آن ارسال فضانوردان از آمریکا به ایستگاه فضایی بین‌المللی است دو شرکت خصوصی معروف اسپیس‌ایکس و بوئینگ مشارکت دارند. به این منظور اسپیس‌ایکس در فوریه۲۰۲۳/بهمن۱۴۰۱، ششمین پرتاب خود را با عنوان کرو۶ (crew۶) انجام می‌دهد و چهار فضانورد را به ایستگاه فضایی بین‌المللی می‌فرستد. این مأموریت با فضاپیمای دراگون و موشک فالکون‌۹ انجام خواهد شد. انتظار می‌رود مرحله بعدی این ماموریت یعنی کرو۷(Crew ۷) نیز سال ۲۰۲۳ انجام شود. اما بوئینگ که از نظر پرتاب‌ها کمی از اسپیس‌ایکس عقب مانده است، اولین پرتاب سرنشین‌دار خود را با فضاپیمای استارلاینر(Starliner) در ماه آوریل/فروردین ۱۴۰۲ انجام خواهد داد. این پرتاب آخرین آزمایشی است که بوئینگ باید قبل از استفاده از استارلاینر برای فرستادن منظم فضانوردان به ایستگاه فضایی بین‌المللی انجام دهد. سرنشینان این ماموریت دو فضانورد ناسا هستند که با فضاپیمای استارلاینر و به کمک موشک اطلس۵(Atlas V) به فضا می‌روند.

دریافت نمونه‌های جمع‌آوری شده از سیارک «بنو» در زمین

ناسا سال ۲۰۱۶/۱۳۹۵ یک کاوشگر را برای نمونه‌برداری از سیارک بنو(Bennu) به فضا فرستاده بود. این کاوشگر که حدود یک کیلوگرم نمونه از این سیارک را با خود به همراه دارد در حال بازگشت به سوی زمین است. بر اساس برنامه در سپتامبر ۲۰۲۳/شهریور ۱۴۰۲کپسول حاوی نمونه‌ها از فضاپیما جدا شده و وارد جو زمین می‌شود. قرار است این کپسول با چتر نجات در ۲۴سپتامبر۲۰۲۳/ ۲مهر۱۴۰۲در بیابان‌های یوتا در آمریکا فرود آید. بازگشت نمونه از سیارک پیش از این، فقط یک بار با هدایت آژانس فضایی ژاپن در سال۲۰۲۰ اتفاق افتاده است.بنو که سیارک کوچکی در نزدیکی زمین است حدود نیم کیلومتر قطر دارد. دانشمندان معتقدند، این سیارک بیش از۴.۵میلیارد سال است که وجود داشته و ترکیب امروزی آن احتمالا ۱۰میلیون سال پس از تشکیل منظومه شمسی ایجاد شده است.به نظر می‌رسد برخی موادمعدنی موجود در این سیارک به دلیل واکنش با آب تغییر کرده‌‌اند. به همین دلیل محققان حدس می‌زنند، در سیارکی که بنو از آن جدا شده، آب مایع وجود داشته است. علاوه بر این، در این سیارک مقدار زیادی فلزات گرانبها از جمله طلا و پلاتین تشخیص داده شده است.

پروژه «ماه عزیز» اولین گردشگران اعماق فضا را به ماه می‌برد

هدف پروژه ماه عزیز(dearMoon)، این است که شهروندان معمولی را در سال ۲۰۲۳ به یک سفر شش روزه در اطراف ماه ببرد. از آنجا که این پرواز قرار است با فضاپیمای استارشیپ انجام شود، برگزاری به‌موقع آن به آزمایش موفقیت‌آمیز استارشیپ بستگی دارد. در صورت موفقیت، پروژه ماه عزیز اولین برنامه گردشگری در عمق فضا خواهد بود.این پروژه از سوی یوساکو مائزاوا -که یک کارآفرین است- تامین مالی شده و هشت نفر از شهروندان که در مسابقه‌ای انتخاب شده‌اند، مائزاوا را در این سفر فضایی همراهی خواهند کرد. این ماموریت تغییر بزرگی را در نحوه تفکر ما در مورد گردشگری فضایی رقم خواهد زد، زیرا قبلا فقط فضانوردانی که با معیارهای فوق‌العاده سختگیرانه انتخاب می‌شدند می‌توانستند به اعماق فضا بروند. یک سفر کامل چندروزه، هم از نظر سلامت و هم از نظر مهندسی، می‌تواند خطرات شدیدی داشته باشد.

هند برای استقلال در ارسال فضانوردان به فضا تلاش می‌کند

هند قصد دارد پس از اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا و چین چهارمین کشوری باشد که فضانوردان را به طور مستقل به فضا پرتاب می‌کند. دو پرتاب بدون سرنشین گاگانیان جی۱(Gaganyaan G۱) که قرار بود سال ۲۰۲۲ به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد استقلال هند انجام شود به دلیل همه‌گیری کرونا به سال ۲۰۲۳ موکول شد. این دو پرواز آزمایشی بدون سرنشین، قرار است در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۳ با موشک ال‌وی‌ام۳ (LVM ۳) انجام شود. هدف سازمان تحقیقات فضایی هند(ISRO) از این پرتاب آمادگی برای ارسال اولین پرواز سرنشین‌دار در اواخر سال ۲۰۲۴ است.