دل‌ها به توان‌هم، شود«ما»

همان‌هایی که در قاب تصویر و عالم هنر هم ید طولایی دارند و می‌توان گفت دست‌کم ستونی از پایه‌های نمایش در این کشور به همت آنان بنا شده است. شاید با مرور نام‌ این چهره‌ها اولین صدایی که در گوش‌مان می‌پیچد، لهجه‌های شیرین بسیاری از آنان به‌ویژه نسل گذشته‌شان هنگام ادا کردن زبان پارسی است.

این بازیگران که بیشتر نوادگان ارامنه ساکن‌شده در ایران هستند، معمولا با همین بیان‌های متفاوت نقش‌های‌شان را جذاب و بینندگان را برای تماشای اثری که خلق کردند راغب می‌کنند. کریسمس بهانه‌ا‌ی شد تا از تعدادی از هنرمندانی که امروز را پای درخت کریسمس جشن می‌گیرند یادی کنیم. هنرپیشگانی از تبارهای مختلف اما غالبا ارمنی که برخی از پیشکسوتان هستند و مدت‌هاست چمدان بسته و از این جهان سفر کردند و برخی بازیگران نوظهورتر که در همین سینما و تلویزیون خودمان بالنده و دیده شدند. در ادامه نگاهی هم به برخی آثار تلویزیونی داشتیم که شخصیت‌های مسیحی در آنها نقش داشتند و در خاطره‌ها به یادگار ماندند.

برخی هموطنانمان از ادیان و مذاهب متفاوت به‌ویژه مسیحیت امشب شادی‌شان را پای درخت کریسمس با خانواده و دوستان‌شان قسمت می‌کنند. از میان این عده در عالم هنر هم تعدادی هستند که با حضورشان در عرصه‌های مختلف خاطره‌ساز بودند. بازیگرانی که امروز میان ما نیستند و برخی همچنان از چهره‌های جوان تا پیر در قاب تصویر دیده می‌شوند.

مادام مهربان

یکی از خاطره‌سازترین بازیگران ارمنی تئاتر، سینما و تلویزیون زنده‌یاد لوریک میناسیان بود که از قدیمی‌های نمایش ایران محسوب می‌شود. او که در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد در تلویزیون نقش‌های ماندگاری را به‌جا گذاشت. از مشهورترین‌هایش می‌توان به بازی در سریال «کارآگاه‌ شمسی و مادام» اشاره کرد. میناسیان ایفاگر نقش مادام بود و در این سریال به شیرینی شخصیت زنی محافظه‌کار و مهربان را به نمایش می‌گذاشت که با شخصیت دوستش، شمسی متناقض بود و همین تمایز ضمن ایجاد لحظات کمدی دو کاراکتر که مکمل و تعدیل‌کننده یکدیگر هستند به تصویر کشیده می‌شد. این بازیگر پیشکسوت در سینما هم با کاگردانان صاحب‌نام همکاری داشت و هنرش را در فیلم‌های دو نفر و نصفی، شوخی، بودن یا نبودن، مجسمه، عشق‌شیشه‌ای، تکیه بر باد و... ثبت کرد.

یاران سلمان

این روزها سریال «سلمان فارسی» در حال تصویربرداری است و بازیگران بسیاری مقابل دوربین داوود میرباقری رفتند و تعداد کثیر دیگری هم در آینده به این پروژه عظیم تلویزیونی خواهند پیوست. از میان نقش‌های رنگارنگی که میرباقری نگاشته چند شخصیت مسیحی هم وجود دارد. تا جایی که ما شنیده‌ایم یکی از این نقش‌ها را زنده‌یاد چنگیز جلیلوند بازی کرد. او آذر ۱۳۹۸ در جزیره کیش رخت اسقف کلیسای ارتدوکس روم‌ شرقی را پوشید و مقابل دوربین رفت. علاوه‌برآن از آنجا که سلمان فارسی مدتی در طول زندگی‌اش با مسیحیت آشنا شد و به خدمت کلیسایی در غرب درآمد، به فراخور قصه شخصیت‌‎های دیگری هم با این آیین در قصه حضور دارند. همچنین بازیگران ارمنی هم در سریال ایفای نقش می‌کنند که یکی از آنها ارداشیس شاهرودیان است.

جمع جوانان

در میان بازیگران ارمنی‌تبار ساکن ایران که می‌توان در این نوشتار از آنان نام برد، هنرپیشگان جوانی چون بیاینا محمودی هم هستند که جزو نسل تازه‌ از این قشر به حساب می‎‌آیند. این بازیگر در سریال «گاندو» به ایفای نقش پرداخت و به شخصیت شارلوت والر جان بخشید که تا مدت‌ها مورد توجه بینندگان سریال قرار گرفت. یکی دیگر از بازیگران سینما و تلویزیون ایران که البته جزو هموطنان آشوری است، بانیپال شومون است که او هم جزو چهره‌های جوان به حساب می‌آید. این بازیگر را با ایفای نقش در سریال «نوار زرد ۲» در نقش سرگرد کاوه کیهان به خاطر داریم. این بازیگر در سینما هم در فیلم‌هایی چون شبی که ماه کامل شد، خجالت‌نکش، غلامرضا تختی، لس‌آنجلس تهران و ... هنرنمایی کرد. آوا دارویت بازیگری که او را در نقش اصلی سریال «ایل‌دا» دیدیم از مادری ایرانی و پدری آلمانی زاده شده و به همین دلیل کریسمس از آن مراسمی است که احتمالا همچنان در این خانواده برگزار می‌شود. او در صفحه اینستاگرامش تصاویری از خود در زمان کودکی کنار درخت کریسمس منتشر کرده و ذیل یکی از آنها نوشته است: «توی روزای بچگی از پدرم یاد گرفتم که وقتی دارم درخت رو تزئین می‌کنم از خدا بخوام آرزوهای خوبم رو ... خدایا هرکدوم از ما یه چیزی رو خیلی می‌خوایم ... خدایا، مهربونی کن. تو که همه دنیا به مهربونیت ایمان دارن. خدایا مهربونی کن.»

لوون قصه‌‌گو

اگر خاطرتان باشد یکی از متفاوت‌ترین قسمت‌های برنامه‌ «خندوانه» به مناسبت کریسمس با حضور زنده‌یاد لوون خانکلدیان هفتوان، از هموطنان ارمنی‌مان روی آنتن رفت. حضور او فضایی شیرین را در برنامه ایجاد کرد که با بیان زندگی متفاوت و پرحادثه این شخصیت و همچنین قصه‌گویی همراه بود. این بازیگر که عمدتا در سینما و تئاتر ایفای نقش کرده بود، درحالی‌که نقشی را در سریال «بوی باران» به کارگردانی محمود معظمی بر عهده گرفته بود، در ۵۱ سالگی درگذشت و نتوانست نقشش را به ثمر برساند.

یادی از آقای پیشکسوت

در میان پیشکسوتان هنرهای نمایشی تعداد ارامنه بسیار است. یکی از این چهره‌ها که سال‌ها با عنوان بدمن سینمای ایران شناخته می‌شد و در تلویزیون هم نقش‌های بسیاری را به یادگار گذاشت، زنده‌یاد نرسی گرگیا است. این بازیگر باسابقه که در سینما کارنامه بلندبالایی دارد در قاب جادو با سریال‌های بخش ۴ جراحی، وکلای جوان، ما چند نفر، بیابان عشق، تازیانه بر باد و... دیده شد.

همه‌فن‌حریف

واروژ کریم‌مسیحی، ساموئل خاچیکیان و... از کارگردانان صاحب‌سبک سینمای ایران هستند و در جایگاه‌های دیگری هم در پشت‌صحنه آثار نمایشی حضور داشتند. همان‌طور که بیان شد بازیگران بسیاری از هم‌کیشان آنان هم در این عرصه فعالیت دارند که ذکر نام همه آنها دشوار است و ما اینجا کارنامه برخی را مرور کردیم. در دیگر مسئولیت‌های آثار نمایشی هم تعداد این افراد کم نیست. ژرژ هاشم‌زاده ازجمله این افراد است که به‌عنوان بازیگر، کارگردان، دستیار کارگردان و برنامه‌ریز فعالیت دارد. ازجمله آثار او در قاب تلویزیون سریال‌های ترورخاموش، چراغ‌جادو و همچنین تله‌فیلم‌های وقت بزرگ‌شدن و شیفت بعدی است که با آنها همکاری داشته است.

صدای آشنا

ژرژ پطروسی از دوبلورهای آشوری‌تبار است که از دیرباز تا امروز در این عرصه فعالیت دارد و آثار درخوری را با صدای او به یاد داریم. پطروسی که دانش‌آموخته تئاتر است از دهه ۴۰ به‌عنوان صداپیشه کارش را آغاز کرد و این سال‌ها در سینما و تلویزیون آثاری را به‌جا گذاشته است. هزاردستان، امام‌علی(ع)، گل‌پامچال و تنهاترین سردار ازجمله سریال‌هایی است که پطروسی در آنها به‌عنوان دوبلور یا مدیر دوبلاژ حضور داشته است.

ستاره خاطره‌ساز

از شناخته‌شده‌‌ترین بازیگران ارمنی‌تبار سینما و تلویزیون که چند سالی به‌عنوان یکی از ستاره‌های سینما در دهه ۶۰ و ۷۰ فعالیت داشت و در سریال‌های گل من گلی و شیخ مفید هم نقش‌آفرینی داشته، ماهایا پطروسیان است. این بازیگر در سینما روزهای پرکار‌‎تری را از سر گذرانده است وکارنامه بلندبالاتری دارد. فیلم‌های پرده‌آخر، دیگه چه خبر، زن بدلی، قاصدک، اسب حیوان نجیبی است، شبی در تهران و... جزو آثار او در قامت بازیگر است.

همخوانی با سرود کریسمس

شب کریسمس که می‌شد تلویزیون یک کارتون همیشگی داشت که کودکان از هر دین و آیینی مشتاقانه به تماشای آن می‌نشستند. عنوان لاتین «اسکروچ» که نام شخصیت اصلی کارتون قدیمی و خاطره‌انگیز «سرود کریسمس» بود برای نسلی که تماشاگر آن بودند به اصطلاحی برای نامیدن افراد خسیس هم بدل شد و تا امروز در گفت‌و‌گوهای روزمره هم جای خود را باز کرده است. از رمانی با همین نام اثر چارلز دیکنز چندین فیلم سینمایی هم ساخته شده است که یکی از آنها فیلمی موزیکال با همین نام سرود کریسمس است که چندین بار روی آنتن رفته است و با تغییراتی ماجراهایی از شخصیت اسکروچ را روایت می‌کند. در یکی از مشهورترین نسخه‌های کارتونی این سریال که از آن نام بردیم مک داک، نمایشگر نقش اسکروچ بود.

قصه‌های آدم‌های رنگارنگ

در سریال‎هایی که تا امروز در قاب جادو به تماشای‌شان نشستیم شخصیت‌هایی از ادیان مختلف به‌ویژه مسیحیان و ارامنه زیاد داشتیم. برای مثال اگر خاطرتان باشد در سریال‌ «شب آفتابی» ماجرای دختری مسیحی را می‌شنیدیم که براثر تصادف درگذشته و می‌بینیم مردی با بازی حامد بهداد که علاقه‌مند به ازدواج با او بوده است پس از این اتفاق تلخ، دچار بحران‌های فراوان می‌شود. یکی دیگر از سریال‌ها با حضور چنین شخصیت‌هایی «سفر سبز» بود که سال‌ها پیش با قصه پسری مسیحی و سفر او به ایران برای شناخت خود و خانواده اصلی‌اش میزبان مخاطبان شد. از دیگر آثار می‌توان به «بشارت‌منجی» یا «مریم‌مقدس» اشاره کرد که در فضای تاریخی به مسیحیت و آغاز گسترش آن در جهان پرداختند. از سوی دیگر یکی از شخصیت‌های خاطره‌انگیزی که از پیروان کیش مسیح(ع) بود، در سریال «مختارنامه» به کارگردانی داوود میرباقری دیده شد. این شخصیت محبوب با نام وهب نصرانی همراه مادر و همسرش در واقعه کربلا از خود تصویری شجاعانه به‌جای گذاشتند. ماریای نصرانی در دیگر سریال میرباقری یعنی «معصومیت ازدست‌رفته» هم از دیگر شخصیت‌هایی بود که ابتدای قصه در دیر زندگی می‌کرد و با ازدواج و گرویدن به اسلام از شیفتگان قیام امام‌حسین(ع) شد.

روزنامه جام جم