گام بزرگ تلویزیون در جهت «عدالت آموزشی»

حالا باید دید این مجموعه برنامه که به‌نظر می‌رسد دست‌کم بخشی از پشت‌کنکوری‌ها را از صرف هزینه‌های سرسام‌آور برای شرکت در کلاس‌های کنکور بی‌نیاز کند و همچنین به صرفه‌جویی در زمان که برای این عده از دانش‌آموزان بیش از هر‌کس دیگری، حکم طلا دارد، کمک برساند، در زمان پخش چقدر موفق خواهد بود. در ادامه نگاهی به جزئیات این مجموعه داشتیم و سخنان احسان سهرابی، مدیر گروه آموزش‌های رسمی شبکه آموزش در این‌خصوص را آورده‌ایم.

به‌تازگی و در جریان معرفی طرح تحول مدرسه تلویزیونی ایران که در راستای سند تحول رسانه‌ملی و هر‌چه بیشتر نزدیک شدن این رسانه به شعار عدالت‌گستری و تقویت عدالت رسانه‌ای، مطرح شد، مخاطبان شبکه آموزش سیما به‌زودی می‌توانند شاهد مجموعه برنامه‌هایی تحت عنوان مدرسه کنکور هم باشند. مدرسه تلویزیونی ایران با شعار اینجا آموزش خوشمزه است و با افزایش دوز سرگرمی و بازی در تلفیق با آموزش سعی دارد امکانی برابر برای دانش‌آموزان سراسر کشور از روستا‌های مرزی بگیر تا شهر‌های بزرگ و... در امر آموزش ایجاد کند. البته که هیچ‌گاه چنین فضایی جای مصادیق عدالت‌آموزشی در خود مدارس و شهر‌های سراسر کشور را نمی‌گیرد، اما در همین جایگاه، امکانی تازه ایجاد کرده است که قطعا در سرعت بخشیدن به این مصداق از عدالت، موثر و یاری‌دهنده است.

اینجا کنکور خوشمزه است؟

رقابت در کنکور، این آزمون بزرگ و تاثیرگذار بر سرنوشت دانش‌آموزان کشور بیش از هر فضای دیگری در آموزش کشور، بستر را برای ورود سودجویان باز گذاشته است و بازار مکاره‌ای از کلاس‌ها و فروش بسته‌های آموزشی را به‌وجود آورده که نه همه، اما دست‌کم بسیاری از آن‌ها به‌دنبال خالی کردن جیب دانش‌آموزان و بهره‌بردن از نگرانی‌های آنان و خانواده‌های‌شان برای ورود قطعی به دانشگاه‌های برتر است. به‌دنبال هدفی که برای ایجاد مدرسه تلویزیونی طرح شده است، دور از ذهن نبود که این مجموعه به چنین فضایی هم وارد شود و نگاهی هم به دانش‌آموزان نوبت دوم دبیرستان بیندازد که به‌دنبال پذیرش در کنکور هستند. البته باید دید در برنامه جدید شبکه آموزش که احتمال دارد نامش همین مدرسه کنکور باشد با توجه به بازه سنی دانش‌آموزان، همچنان یادگیری خوشمزه است یا نه؟ در این راستا، سهرابی، مدیر گروه آموزش‌های رسمی شبکه آموزش بیان کرده است: یک نگاه عدالت آموزشی و یک نگاه تحول آموزشی به‌صورت مکمل در پس ماجرا وجود دارد؛ یعنی این‌که جامعه بزرگ مخاطبان ما نه فقط دانش‌آموزان، بلکه معلمان هم هستند. در نگاه تحول آموزشی، اتفاقی که می‌افتد ما سراغ سرگرم‌آموزی می‌رویم. ما در طول روز نزدیک به پنج ساعت محتوای آموزشی ارائه می‌کنیم؛ این پنج ساعت به‌شکلی باید دیده شود، به همین دلیل سراغ این نگاه رفتیم. باید برنامه تلویزیونی‌ای جذاب و تخصصی برای هرکدام از این پایه‌ها تولید کنیم؛ بنابراین نگاه‌مان اساسا این است که یک محتوای آموزشی از جنس برنامه تلویزیونی تولید کنیم که خیلی ساده بخواهم بگویم، انگار برنامه کودک آماده می‌کنیم، اما با قالب آموزشی. محوریت آن دقیقا کتاب درسی بچه‌هاست؛ در واقع ما اینجا آموزش را «خوشمزه» انجام می‌دهیم. خوشمزه بودن در واقع جذاب‌بودن برای مخاطبی است که از کلاس اول دبستان تا نهم، پای مدرسه تلویزیونی می‌نشیند. طبیعتا برای هرکدام از این گروه‌ها متناسب با ویژگی‌های سنی و روانی‌شان و این‌که چقدر می‌توانند در این بازه زمانی، محتوا از آن بگیرند، برنامه‌ریزی و تولید می‌کنیم.

مدرسه کنکور یا نامی دیگر؟

پیش از این هم در قاب تلویزیون برنامه‌هایی برای کنکوری‌ها روی آنتن رفته بود، اما این بار قرار است با ساختاری منسجم‌تر روبه‌رو باشیم. سهرابی درباره خبر نویدبخشی که درباره راه انداختن برنامه‌ای برای مقاطع دیگر تحصیلی و دانش‌آموزان بزرگ‌تر که پیش از این با عنوان مدرسه کنکور نامش مطرح شده بود هم گفته است: در مورد مدرسه کنکور که نام آن نهایی نیست؛ نگاهی که به لحاظ سیاست اجرایی وجود دارد این است که در آنجا هم هدف، عدالت آموزشی است. اتفاقی می‌خواهیم بیفتد که تمرکزش بر مناطق محروم و کم‌برخوردار است. متأسفانه با تمام استعدادها، توانایی‌ها و پتانسیلی که در این مناطق وجود دارد، به این علت که شرایط برابری برای رقابت وجود نداشته است این مناطق کمتر توانستند در آزمون‌های سراسری به شرایط برابر رقابت دسترسی داشته باشند؛ دسترسی به محتوای درست و جامع تا دانش‌آموزان این مناطق هم بتوانند در رقابت با دانش‌آموزان دیگری که در مناطق برخوردار زندگی می‌کنند شرایط عادلانه تری را تجربه کنند و این مسأله در کانون توجه ما قرار دارد. می‌بینیم در دو سه هزار نفر اول کنکور یک درصد کوچک آن از محصلان مناطق محروم بوده و بقیه از مناطق برخوردار کشور هستند و عملا در اینجا، بی‌عدالتی آموزشی کاملا خودش را نشان می‌دهد. کنکور بستر تجلی این جلوه‌های بی‌عدالتی آموزشی است؛ چرا که آزمون‌های مختلفی در کشور به‌گونه‌های مختلف وجود دارد که عدم امکان دسترسی برابر و رایگان به آنها، بیانگر این موضوع و مشکل است.

وی ادامه داد: بنابراین ایده مدرسه کنکور از یک نگاه مبتنی بر عدالت آموزشی برخاسته است و تصمیم دارد با ایجاد محتوای آموزشی بسیار جامع و صددرصد رایگان برای تمام مخاطبان و افرادی که گروه هدف آن هستند، کاری کند آن‌ها فرصت این را پیدا کنند تا در این رقابت، حضور عادلانه‌تری داشته باشند و در جایگاهی قرار بگیرند که بتوانند با گرفتن این محتوای ارزشمند و جامع، فرصت‌های دستیابی به آموزش بهتر در آموزش تکمیلی و آموزش عالی را برای خودشان ایجاد کنند.

سهرابی افزود: کنداکتور مدرسه کنکور به‌صورت جامع برای ۲۱ درس طراحی شده است که طی شش روز از هر هفته، به‌صورت روزانه ۹ ساعت محتوا به مخاطبانش ارائه می‌کند. ویژگی‌های مهم آن، این است که سعی می‌شود در تولید محتوای مدرسه کنکور از بهترین مدرسان شناخته‌شده استفاده شود و محتوایی که در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد محتوای کاملا جامع و رایگان است؛ یعنی اگر دانش‌آموزی محتوای مدرسه کنکور را به‌طور کامل دنبال کند عملا نیازی به آموزش‌های دیگر نخواهد داشت.

ایجاد فرصت‌های تعاملی و ایجاد آزمون از اتفاقاتی است که قطعا به بالا بردن کیفیت مدرسه کنکور کمک می‌کند و جزو اهداف این مدرسه است. همان‌طور که گفتم مدرسه کنکور روزانه ۲۱ درس را پوشش می‌دهد؛ پنج درس برای رشته تجربی، شش درس برای رشته‌های ریاضی و ۱۰ درس برای رشته‌های انسانی؛ مجموعا ۹ ساعت برنامه روزانه در شش روز هفته برنامه تولید می‌کند و البته جمعه‌ها برنامه ندارد.

روزنامه جام جم