پیاده‌روی، روی اعصاب بایدن

به گزارش جام جم آنلاین، وقوع جنگ اوکراین و ورود ناخواسته پررنگ‌تر سعودی‌ها در معادلات انرژی دنیا، بازی وی را در مسند قدرت، پیچیده‌تر ساخته است. در این معادله پیچیده، نمی‌توان تعلقات خاص بن‌سلمان به خاندان ترامپ را نادیده انگاشت. به نظر می‌رسد ولیعهد سعودی‌ها حساب ویژه‌ای بر روی بازگشت ترامپ یا یکی از نزدیکان وی به کاخ سفید باز کرده است.

صورت مساله در آمریکا مشخص است. برخی دموکرات‌ها معتقدند که جو بایدن باید هرچه سریع‌تر بایسته‌ها و ملزومات سقوط بن‌سلمان از قدرت را در ریاض فراهم سازد. این دسته از دموکرات‌ها می‌گویند ولیعهد سعودی‌ها در آینده‌ای نزدیک (انتخابات میاندوره‌ای کنگره) از جمهوریخواهان حمایتی آشکار خواهد کرد و در سال ۲۰۲۴ میلادی نیز به یکی از اصلی‌ترین طرفداران پیروزی مجدد و راهیابی ترامپ یا یکی از نزدیکان وی به کاخ سفید تبدیل خواهد شد. اکثر دموکرات‌ها معتقدند که هرگونه امتیازدهی بایدن به بن‌سلمان، منجر به تقویت مواضع ترامپ و جمهوریخواهان در آستانه انتخابات میاندوره‌ای کنگره خواهد شد، زیرا بن‌سلمان هرگز از علقه خود به رقبای بایدن دست بر نخواهد داشت. از سوی دیگر، برخی مقامات کاخ سفید از جمله آنتونی بلینکن، وزیر خارجه دولت بایدن معتقدند که با توجه به وقوع جنگ اوکراین، هم‌پوشانی واشنگتن و ریاض در حوزه انرژی برای مدیریت بحران‌های ناشی از جنگ، الزامی به نظر می‌رسد.

دیدار اجباری بایدن و بن‌سلمان؟!

دولت بایدن در تلاش برای متقاعد کردن ریاض برای افزایش تولید نفت به‌منظور کاهش قیمت‌ها تا ۳۰ درصد و درنتیجه، محدود کردن درآمد دولت روسیه، به دنبال راه‌هایی است تا به دولت عربستان اطمینان دهد که به امنیت این کشور متعهد است. رسانه‌های آمریکایی گزارش داده‌اند که پنتاگون در حال کار بر روی پیش‌نویس بیانیه جدیدی است که به ترتیبات امنیتی عربستان و آمریکا می‌پردازند. با این حال ناظران می‌گویند این بیانیه احتمالا ضمانت‌های مدنظر سعودی و دیگر کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس را تامین نمی‌کند. براساس گزارش‌ها، محمد بن‌سلمان، ماه گذشته از پاسخ دادن به تماس جو بایدن خودداری کرد تا نارضایتی خود را از محدودیت‌های واشنگتن برای فروش تسلیحات به سعودی نشان دهد. همچنین ناگفته پیداست که رویکرد دولت جدید آمریکا نسبت به بن‌سلمان و دولت سعودی، به هیچ‌وجه همچون دوران ترامپ دوستانه نبوده است.

ملاقاتی که فعلا لغو شده است

طی روز‌های اخیر، بسیاری از تحلیلگران و مخاطبان حوزه روابط بین‌الملل، در انتظار دیدار بن‌سلمان و بایدن و سخنان مطرح‌شده بین این دو بوده‌اند تا از طریق آن، مناسبات دولت جدید آمریکا و ولیعهد سعودی‌ها را ترسیم کنند. با این حال لغو سفر بایدن و موکول شدن آن به آینده، پیام مهمی دارد. پایگاه اطلاع‌رسانی دبکا که خود را نزدیک به محافل اطلاعاتی رژیم صهیونیستی اعلام می‌کند، به نقل از منابع آگاه در واشنگتن خبر داد شکست مذاکرات آمریکا و عربستان برای متقاعد‌کردن ریاض جهت افزایش تولید نفت، علت اصلی لغو سفر جو بایدن به پادشاهی سعودی است. این منابع تاکید کردند شکست مذاکرات هیات آمریکایی و سعودی در رابطه با افزایش سهم عربستان از تولید نفت، باعث شد تا سفر بایدن به منطقه به تعویق بیافتد. صورت مساله از این قرار است که واشنگتن نیازمند افزایش تولید عربستان است تا از بالاتر رفتن قیمت جهانی نفت به دلیل جنگ روسیه و اوکراین که در حال حاضر به مرز ۱۲۰ دلار رسیده، جلوگیری شود، اما اطلاعات سرویس‌های امنیتی نشان می‌دهند که محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان ترجیح می‌دهد در رابطه با تولید نفت و قیمت آن با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هماهنگی کند. این اختلاف نظر بین واشنگتن و ریاض باعث شد تا آمریکا مجبور شود ذخایر راهبردی نفت خود را تابستان جاری وارد بازار کند و تلاش نماید مانع از افزایش هرچه بیشتر قیمت‌ها شود. منابع آگاه دبکا بر این باورند اعلام تعویق سفر بایدن به اسرائیل و عربستان را باید به مفهوم لغو کامل آن تلقی کرد.

پای کوشنر در میان است

سیگنال‌هایی که بن‌سلمان به ترامپ درخصوص حمایت از بازگشت وی به کاخ سفید داده است، مرهون روابط خاصی است که وی با جرد کوشنر، داماد رئیس جمهور سابق آمریکا دارد. براساس گزارش روزنامه گاردین، همزمان با امتناع عربستان سعودی برای کمک به آمریکا در محدودسازی روسیه درپی حمله به اوکراین، محمد بن‌سلمان، ولیعهد این کشور دو میلیارد دلار در صندوق سرمایه‌گذاری جدید و آزمون پس‌نداده‌ای که توسط جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ اداره می‌شود، قرار داده است. اقداماتی که نشان می‌دهد ولیعهد سعودی روی بازگشت ترامپ به قدرت سرمایه‌گذاری می‌کند. در چنین شرایطی بایدن باید میان امتیازدهی به بن‌سلمان یا طراحی کودتا علیه ولیعهد سعودی‌ها، یک گزینه را انتخاب کند. انتخاب هر یک از این دو گزینه برای واشنگتن و ریاض (هر دو) تبعاتی خواهد داشت. در هر حال، مسلم است که روابط دولت بایدن و حکومت سعودی تا سال ۲۰۲۴ میلادی (دور اول ریاست جمهوری بایدن) به صورت کنونی باقی نخواهد ماند و به سمت یکی از این دو گزینه جنجالی میل خواهد کرد.

سعید سبحانی - بخش بین‌الملل / روزنامه جام جم