عابد اکبری، دبیر علمی دومین نوروز و دیپلماسی همسایگی در آعاز این مراسم ضمن خوشامدگویی به مدعوین گفت: دولت جمهوری اسلامی ایران بر اساس فهم تقویت منطقهگرایی پیش میرود و تقویت روابط ما با همسایگان یک استراتژی بلندمدت است. همان گونه که شاهدیم دولت سیزدهم در تقویت منطقهگرایی پیشرو بوده و طی همین چند ماه سعی در رابطه با همسایگان داشته است. کشور ما در مرکز منطقهای قرار دارد که نوروز را در آن ارج مینهند. نوروز برای ما یک گفتمان است که از دل آن صلح برمیخیزد، صلحی که ما آن را برای همه جهان خواستاریم.
در ادامه مراسم محمدحسین حجازی، مدیرعامل منطقه فرهنگی و گردشگری عباسآباد گفت: پهنه گسترده نوروز مرزها را درنوردیده و سطح زیادی از جهان را در بر میگیرد. احترام به پاسداشت نوروز، احترام به فرهنگ مشترک مردمانی با پوششهای متنوع و عقایدی متفاوت است. جمهوری اسلامی ایران پیشران جشن نوروز در جهان است.
سیاستهای همسایهپروری
علیرضا دلخوش، رئیس اداره دیپلماسی وزارت خارجه در ادامه این برنامه ضمن اشاره به سیاستهای ایران در استفاده از جشن نوروز گفت: ایران اسلامی در راستای سیاستهای همسایهپروری و گفتمان مشترک با کشورهای همسایه قرار دارد و مناسبت نوروز در این راستا نقش مهمی را ایفا میکند. بزرگترین و کاربردیترین عنصر همگرایی کشورها همجواری جغرافیایی است اما در جشن نوروز همگفتمانی جای همجغرافیایی را گرفته است. فرهنگ نتیجه رسوب تاریخی گفتمان ملتهاست. ایران دومین کشور پرهمسایه جهان با ۱۵ کشور است. ایران عزیز ما علاوه بر مرزهای مشترک دارای پیوست فرهنگی با دیگر کشورهاست. وقتی تاریخ روابط بینالملل را بررسی میکنیم، میبینیم که تمامی کشورها برای همگرایی به دنبال بهانه هستند تا روابط خود را به بالاترین سطح برسانند و نوروز یکی از این بهانههاست تا به همگرایی با کشورهای دوست و همسایه برسیم.
دلخوش ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران قصد دارد به عید نوروز رنگ و بوی جهانی ببخشد و همان گونه که سازمان ملل ۲۱مارس را روز نوروز شناخت، باید درباره فرهنگ نوروز بازتعریف داشته باشیم. نباید در جشن نوروز به برگزاری چند مراسم بسنده کرده و با نگاه استراتژیک گفتمان نوروز را نهادینه کنیم. وزارت خارجه با همکاری نهادهای مختلف در سال جدید برنامههای فرهنگی بسیاری خواهد داشت. قصد داریم جشنواره جهانی و مسابقات ورزشی نوروز را هرساله در یک کشور برگزار کرده و امیدوارم بتوانیم مقوله نوروز را وارد هنر و ورزش کنیم.
پیوند کشورها و ملتها
علی فهیمدانش، مدیرکل بینالملل سازمان صدا و سیما اظهار کرد: نوروز برای مردم منطقه آشناست، همه کشورهای منطقه ما نوروز را به خوبی میشناسند و نوروز کشورهای گستره زیادی را با خود همراه کرده است. این مراسم به ملت خاصی تعلق ندارد و برای صلح و دوستی و پیوند کشورها و ملتهاست. در تمام مرزها نوروز با بهار طبیعت پیوند خورده، یادمان گذشته نیاکان ماست و مولفه صلح و دوستی است. ما عادت کردهایم چشممان به جشنهای غربی باشد و متاسفانه ما در راه شناساندن نوروز کمکاری کردهایم.
وی افزود: نوروز قابلیت عرضه به غرب دارد و تنها تقویمی است که رویش طبیعت را نوید میدهد. تمدنی که نوروز را بزرگ میدارد، تمدنی است که صلح را ارزش مینهد. ما میتوانیم نوروز را در دنیا بگسترانیم. نوروز از ۲۵۰۰ سال پیش با بشر دوست بوده و ما اولین کشورهایی هستیم که محیطزیست را دوست داشته و به آن احترام میگذاشتیم. امیدوارم دیپلماسی نوروز باعث نزدیکشدن کشورها به یکدیگر شود. ما مردم ایران و کشورهای همسایه و حوزه نوروز با تعداد زیادی مولفههای مشترک فرهنگی باید در کنار یکدیگر باشیم.
افزایش روابط منطقهای
رامین مهمانپرست در ادامه این مراسم گفت: ما در دورهای زندگی میکنیم که رقابت ابرقدرتها و کشورگشایی آنها را شاهدیم. یکی از راههای نجات کشورهای مستقل افزایش روابط منطقهای است. اگر کشورهای منطقه با یکدیگر روابط خوبی داشته باشند، نیازی به حضور ابرقدرتها در کشورهای منطقه نخواهد بود. کشورهای منطقه ما خاطره خوبی از استعمار ندارند. ایران با ۱۵ کشور همسایه است و یکی از مواردی که در مسائل منطقهای باید به آن پرداخته شود، همین موضوع همسایگان متعدد است. باید نتیجه اصلی همکاریها اقتصادی باشد و دیپلماسی اقتصادی باید در اولویت قرار گیرد.
وی تاکید کرد: دیپلماسی در زمینههای مختلف میتواند شکل بگیرد اما در این دوره روابط خارجی بدون منافع اقتصادی معنا ندارد. وقتی منافع اقتصادی مشترک در کار باشد، روابط دیپلماسی کمتر به هم میخورد. نوروز شاهد آغاز فصل و زندهشدن طبیعت و پیامآور شادیها و حلقه وصل مردم منطقه است. نوروز میتواند همکاریهای منطقه ما را رونق ببخشد و رفاه و امنیت بیشتر به ملتهای منطقه هدیه دهد. نوروز متعلق به همه مردمی است که این عید را گرامی میدارند و امیدوارم سالهای آینده در کمال توسعه و رفاه ملتها نوروز را جشن بگیریم.
بزرگترین آیین مردمی منطقه
پس از آن معروف عبدالرحمان، وابسته فرهنگی تاجیکستان بیان کرد: جوهر تاریخی جشن نوروز انسانها را به دوستداشتن طبیعت هدایت میکند. نوروز بزرگترین آیین مردمی منطقه ماست که تاریخی بیش از ۶۰۰۰ سال دارد و آغاز موسم کشت و کار است. حکمت نوروز از دانش و خرد سرچشمه گرفته و به قلب سرور و شادی میبخشد. این پدیده عظیم فرهنگی کهنگی را نمیپذیرد و باعث شادی و سرخوشی بین مردمان میشود. نوروز تجسم پیروزی خوبی بر بدی و گرمی بر سردی است. حوزه تمدنی نوروز قبایل زیادی را در بر گرفته است. در ایام نوروز مردم گرد هم آمده و به برگزاری آیینهای نوروزی اقدام میکنند. دید و بازدید و احوالپرسی یکی از اصلیترین آیینهای نوروز است.
در ادامه عبدالقیوم سلیمانی، سرپرست سفارت افغانستان عنوان کرد: ما راهی جز کار منطقهای و همزبانی نداریم و باید به دنبال تعریف جدیدی از امنیت در منطقه خود باشیم. اگر بخواهید فرهنگ نوروز را ببینید میتوانید در بازارهای کشورهای منطقه این شور و نشاط را ملاحظه کنید. مردمان این منطقه کنار هم هستند و سیاستمداران باید این را بدانند و به این نزدیکی دامن بزنند. تجربیات نشان داده که باید دنبال ساز و کار خروج از این وضعیت در منطقه خاورمیانه باشیم و نوروز میتواند سرآغاز نزدیکی ملتها و خروج از این وضعیت باشد. در منطقه به قدری مشترکات فرهنگی و زبانی داریم که میتوانیم بگوییم همه کشورها با هم یکی هستند.
امجد المظفر، وابسته فرهنگی عراق نیز در این مراسم گفت: عید نوروز یک تمدن مشترک بین ما و دیگر کشورهای منطقه است. ما در شمال عراق و منطقه کردستان بزرگداشت نوروز را به طور ویژه برگزار میکنیم. اجداد ما در جایجای عراق عید نوروز و آغاز بهار را گرامی میداشتند و باید از این فرهنگهای مشترک در راه رسیدن به منطقهای آرام استفاده کنیم.
در پایان این مراسم از کتاب «سیاست همسایگی» رونمایی شد.
احمدرضا معراجی - رسانه / روزنامه جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد