امسال دومین سالی است که ماه مبارک رمضان را در فضای آلوده به کرونا پشتسر میگذاریم؛ روزهایی که با اوج کرونا و پیک چهارم آن هم مواجهایم. در طول ۱۵ ماه گذشته گروههای جهادی و تشکلهای مردمی بسیاری جامه خدمت به تن کرده و هرآنچه در توان داشتند از خدمت به بیماران تا رساندن آذوقه به سفرههای کوچک شده و خالی، در سبد اخلاص گذاشتند.
بنیاد کرامت رضوی و نهادهای تحت امرش ازجمله نهادهایی بودند که از روزهای آغازین شیوع کرونا بهخصوص در ماههای رمضان، آستین همت و خدمت بالا زده و با اجرای مشارکتی طرحهایی نظیر «سفره مهربانی» و «افطاری ساده» با همراهی نیکوکاران و تشکلهای مردمی به یاری اقشار گرفتار و نیازمند حاشیه شهر مشهد و سایر نقاط کشور شتافتند. در ماه مبارک رمضان این مهربانی دوچندان شده و هر غروب با عطر غذای گرم در مناطق حاشیهای و محروم مشهد میپیچد.
سنت گرانقدر افطاری ساده سالهاست که در طول ماه مبارک رمضان در صحنهای حرم رضوی اجرا میشود و مجاوران و زائرانی که در هنگامه غروب خورشید در حرممطهر به سر میبرند، یا ساکن در نقاط حاشیه شهر مشهد هستند و دعوتنامهای برایشان ارسال میشود میتوانند بر سر این سفره بنشینند.
این سنت باارزش سال گذشته به صورت تهیه بستههای بهداشتی افطاری و توزیع میان زائران و مجاوران اجرا شد، امسال اما که ماه رمضان با پیک چهارم کرونا همزمان شد، با تأکیدات ستاد ملی مقابله با کرونا و همچنین تأکید تولیت آستان قدس رضوی مبنی بر ضرورت حفظ سلامت زائران، توزیع بستههای افطاری ساده از صحن و سرای رضوی به نقاط مختلف سطح شهر مشهد منتقل شد.
مهربانی با خادمان مردم
حالا هر غروب ماه رمضان، ۴۰۰۰ بسته افطاری ساده به همت معاونت خدمات زائران حرم مطهر رضوی آماده شده و توسط خادمان این آستان ملکوتی در منازل مردم و همچنین بین فعالان نهادهای مختلف ازجمله کارکنان راهنمایی و رانندگی ناجا، یگان ویژه نیروی انتظامی و کارکنان آتشنشانی مشهد توزیع میشود؛ خادمان گمنامی که در همین اوضاع پرخطر همهگیری، هر روز لباس خدمت به مردم پوشیده و بسیاری از آنها در یکسال اخیر در حین انجام مأموریتهای شغلی به کرونا مبتلا شده و به شهادت رسیدهاند.
روز میلاد کریم اهل بیت، امام حسن مجتبی(ع)، قرعه به نام یکی از مراکز آتشنشانی حاشیه شهر مشهد افتاد و جمعی از خادمان حرم رضوی در این روز سری به این مرکز زدند و ضمن تقدیر از خدمات آنها، بستههای متبرک افطاری را بهدست آتشنشانها رساندند.
یکی از آتشیاران جوان که با دیدن خادمان رضوی تبسم روی لبانش نشسته، احساس خود را از دریافت این تحفه رمضانی اینطور بیان کرد: هر روز با استعانت از خدا و سلام و عرض ادب به ساحت نورانی امام هشتم(ع) مشغول خدمت میشوم. از شروع کرونا و با افزایش کار وقت چندانی برای زیارت پیش نیامده و زیارت از راه دور و خیابانهای اطراف حرم تنها دلخوشیمان بوده و خوشحالم که امروز و در روز ولادت امام حسن(ع)، مشمول عنایت امام هشتم شدیم.
طبخ محبت در یک آشپزخانه مردمی
آشپزخانه خیریه امام صادق (ع) در شهرک شهید رستمی با ۵۰ سال سابقه خدمت به اقشار محروم شهر مشهد، یکی از پایگاههای محوری طبخ و توزیع غذای متبرک حضرت رضا(ع) در روزهای ماه خداست. مسؤول آشپزخانه، حاج صادق عقیلی از آن سرد وگرم چشیدههای خدمت به محرومان است. صنف خانوادگیشان فرشفروشی است ولی جذبه عشق به اهل بیت(ع)، پایش را به دم و دستگاه آشپزی به نیت حضرت رضا(ع) باز کرده است.
عقیلی درباره تداوم این خدمت موروثی به ما میگوید: وقتی میدیدیم خانوادهای که محتاج یک وعده غذاست با دریافت آن، لبخند رضایت بر صورت مینشیند، شیفته خدمت به مردم شدم و دنباله خدمت پدری را تا امروز گرفتم. اصولا در طول سال به جمعی از خانوادههای تحت پوشش غذا میرسانیم، اما در ماه رمضان کار و زندگیام را رها میکنیم و دربست در خدمت نیازمندان هستیم. حتی اگر از گذر این خدمت، یک خانواده افطاری گرم به دستش برسد و کودکانشان خوشحال شوند، برای ما کافی است.
مسؤول آشپزخانه خیریه امام صادق(ع) اضافه میکند: بخش اعظم هزینههای پخت روزانه غذا از محل کمک خیرین تأمین میشود. بحمدا... این حرکت خداپسندانه در دو سال اخیر با مشارکت و همراهی معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی صورت میگیرد. هر غروب هم بستههای غذای آماده شده بین خانوارهای بیسرپرست و بدسرپست شناسایی شده در حاشیه شهر مشهد توزیع میشود.
خدمت در جوار آتش
ساعت ۵ عصر است و دیگهای خورشت قیمه آماده و روی دیگهای پلو با شعلههای آتش پوشیده شده است. آنها که آشپز نیستند، چند دقیقهای بیشتر نمیتوانند حضور در فضای آشپزخانه را تحمل کنند و فوری بیرون میروند. از سرآشپز میپرسیم چطور این دمای بالا را در ماه رمضان تحمل میکند. حسینراعی در پاسخ میگوید: بعد از ۲۰سال خدمت در این مجموعه، پوست و گوشتمان با آتش و حرارت خو گرفته است.
راعی اضافه میکند: با اینکه زندگی خودم از حرفه آشپزی میگذرد ولی برای امور خیریه و خدمت به زائران کربلای معلی و مکه مکرمه هم آشپزی کردهام و در تمام سالهای کار برای محرومان و زائران دیدهام چطور اهلبیت خودشان دستمان را میگیرند و کارها را به سرانجام میرسانند و ما فقط وسیلهایم.
توفیق خدمتی متفاوت
عصر هر روز، محموله غذای آماده شده در آشپزخانههای خیرین مشهدی و تولیت آستان قدس رضوی، با همراهی چند خادم الرضا(ع) راهی محلههای حاشیه شهر میشود تا طعامی متبرک در سفره افطار روزه داران باشد؛ خانوادههایی که امسال سفرههایشان خالیتر از سالهای گذشته است. انتهای بلوار توس، نشانی یکی از همین محلههای همجوار شهر مشهد است که همواره پایگاه اجرای طرحهای حمایتی آستان قدس رضوی است.
از روز گذشته، شبکه کانونهای خدمت رضوی فیش دریافت غذا را بین خانوارهای تحت پوشش خود توزیع کردهاند. روز توزیع غذا، نماینده هر خانواده با فیشی در دست و رعایت دستورالعملهای بهداشتی در صف دریافت غذا میایستد و خادمان رضوی با حضور در محلههای پایین شهر، خود وعدههای غذا را به دست مردم میرسانند تا عطر رأفت و کرامت امام هشتم در همه شهر پراکنده شود.
یکی از خادمان با سابقه کفشداری حرم، حس و حال این خدمت متفاوت را اینطور بیان میکند: دلم میخواهد همسایه خوبی برای مولایم حضرت رضا(ع) باشم و از همسایههای آقا امام هشتم پذیرایی شایستهای کنیم.
برکت خانهام میشود
معمولا بخشی از جمعیت تحت پوشش این طرح، پیر و از کار افتاده و بخش قابل ملاحظهای هم خانوادههای عیالوار هستند. گرچه طبخ و توزیع غذای متبرک حضرت سالهاست در قالب مهمانسرا و سفرههای رمضانی حرم مطهر انجام میشود ولی هنوز خیلی از ارادتمندان، آرزوی بهرهمندی از یک وعده متبرک را دارند.
یکی از مادربزرگهای ساکن منطقه بلوار توس، گوشهای منتظر نوبتش نشسته. معلوم است کسی را نداشته برایش غذا را بگیرد. میگوید به خاطر کهولت سن و نداشتن همراهی هنوز توفیق استفاده از یک وعده غذای مهمانسرای حضرت رضا(ع) را پیدا نکرده است. از او میپرسیم برایش سخت نیست در هوای گرم منتظر دریافت غذا میماند. با ادبیاتی ساده ولی سرشار از عشق و ارادت میگوید: اگر تمام روز هم برای یک لقمه تبرکی منتظر باشم میارزد، چون میخواهم برکت امام هشتم را به خانه ببرم.
سفرهای به وسعت ایران
یکی از محوریترین طرحهای حمایتی آستان قدس رضوی از اقشار بیبضاعت ویژه ماه رمضان، طرح بزرگ «سفره مهربانی» است. مدیرعامل بنیاد کرامت رضوی در این باره میگوید: بهمنظور تحقق فرمایش امام خامنهای مدظلهالعالی در خصوص رزمایش «مواسات و همدلی» به همت بنیاد کرامت رضوی مرحله دیگری از طرح مشارکت مؤمنانه خادمیاران رضوی سراسر کشور با توزیع ۸۸۸ هزار بسته معیشتی از ماه مبارک رمضان آغاز شد.
به گفته محمدحسین استادآقا در ادامه اجرای طرح حمایتی «سفره مهربانی۳» با توزیع کارت نان رضوی بین اقشار کمبضاعت ساماندهی شده در طول سال۹۹، مرحله چهارم طرح مشارکتی سفره مهربانی برای بهرهمندی بخش دیگری از قشر کمبرخوردار کشورمان از رمضان امسال به اجرا در آمد.
وی راههای مشارکت در این طرح معنوی را اعلام کرده و میگوید هزینه هر بسته معیشتی ۵۰۰هزار تومان است که علاقهمندان میتوانند این مبلغ یا هر آنچه در توان دارند را به حساب دبیرخانه کانونهای خدمت رضوی هر استان از مسیر عابر بانکهای ملت، ملی، صادرات، سپه و پاسارگاد واریز کنند یا خود اقلام معیشتی را تهیه و به دبیرخانه کانونهای خدمت رضوی شهرستان و استان تحویل دهند.
به گفته این مسؤول در این مرحله چون مراحل گذشته، بستههای اقلام شامل مواد غذایی اساسی مورد نیاز زندگی از جمله برنج، روغن، رب، ماکارونی، حبوبات و... است ، این طرح تا اجرای مراحل تکمیلی آن در طول سال جاری ادامه مییابد.
عطر غذای گرم در مناطق محروم
برنامه طبخ و توزیع غذای متبرک حضرت رضا(ع) برای بهرهمندی خانوارهای کمبضاعت، محوریترین طرح حمایتی آستان قدس رضوی در ماه مبارک رمضان هر سال است. مدیر امور مجاورین معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی میگوید: امسال روزانه حدود ۳۰هزار پرس غذای حضرت، طبخ و بین ساکنان حاشیه شهر مشهد توزیع شده و خواهد شد.
هادی غلامی میافزاید: ماه رمضان امسال، ۱۰ آشپزخانه توسط نیکوکاران و تشکلهای مردمی در مناطق مختلف حاشیه شهر مشهد فعال شده و روزانه افزون بر ۲۶هزار پرس غذای گرم برای بهرهمندی روزهداران تهیه و طبخ میشود و با کمک شبکهای از خادمیاران رضوی در اختیار نیازمندان ساکن حاشیهنشین قرار میگیرد. بهعلاوه، هر روز بیش از ۳۰۰۰ پرس غذا در مهمانسرای حضرت رضا(ع) طبخ شده و با حضور خادمان حرم رضوی در مسیر توزیع در مناطق حاشیهای شهر قرار میگیرد.
به گفته وی، بخشی از مواد اولیه با مشارکت کمیته امداد امام خمینی(ره) تهیه میشود و بخشی از گوشت مورد نیاز از مسیر نذورات و عقیقه توسط معاونت خدمات اجتماعی بنیاد کرامت رضوی تأمین میشود. بقیه لوازم و مواد غذایی را خیرین و گروههای جهادی تأمین میکنند.
غلامی یادآور میشود در کنار پخت روزانه غذای گرم، سوپ و شله هم برای استفاده روزهداران در مهمانسرای حضرت رضا(ع) تهیه و توزیع میشود. بهعلاوه از روز میلاد امام حسن مجتبی(ع)، پخت و توزیع شیرینی در آشپزخانههای حاشیه شهر مشهد هم به بسته افطاری افزوده شده است.
سارا صالحی - ایران / روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد