چراغ سبز آمریکا به اسرائیل برای ترور در ایران

در خصوص ماهیت این اقدام تروریستی و آثار آن، با پروفسور نادر انتصار، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما در ایالات متحده آمریکا گفت‌وگویی کرده‌ایم که از نظرتان می‌گذرد.

اخیرا شاهد وقوع یک عملیات خرابکارانه ازسوی رژیم‌صهیونیستی علیه مرکز غنی‌سازی نطنز بودیم. روز چهارشنبه همزمان با نشست وین نیز شاهد حمله به کشتی ایرانی در دریای سرخ بودیم. عامل حادثه حمله به آن کشتی نیز رژیم اشغالگر قدس بود. دلیل این اقدامات چیست؟

تل‌آویو و مقامات آن بارها اعلام کرده‌اند که در کل، مخالف هرگونه توافق بین دولت بایدن و ایران هستند. دو اقدام اخیر اسرائیل را باید در این چارچوب ارزیابی کنیم. یعنی اسرائیل به هرگونه اقدامی که به تداوم تنش در این معادله کمک کند دست خواهد زد، چون می‌داند آمریکا جلوی این‌گونه اقدامات ایستادگی نخواهد کرد و دست اسرائیل را در انجام اقدامات خرابکارانه ضد ایران باز خواهد گذاشت.

در حادثه حمله به کشتی ایران اعلام شد اسرائیل، آمریکا را از این حمله مطلع کرده بود. در این‌که اسرائیل عامل حمله بوده و در این موضوع که آمریکا در این حمله ذی‌نفع بوده، شکی نیست. بر این اساس آمریکا از این حمله به عنوان اهرم فشار علیه ایران در مذاکرات وین بهره خواهد برد. ارزیابی شما چیست؟

بله، من با این ارزیابی تا حدود زیادی موافقم. ایران نباید فکر کند آمریکا اهرم‌های فشار را به مذاکرات دور میز وین محدود خواهد کرد. واشنگتن از هر اهرمی که بتواند از آن بهره بگیرد و ایران را تحت فشار قرار دهد، استفاده خواهد کرد. یعنی مذاکرات وین نسبت به آنچه پشت درهای گفت‌وگوهای دیپلماتیک اتفاق می‌افتد، ابعاد گسترده‌تری دارد. مذاکره‌کنندگان ایرانی باید در این معادله همواره متوجه اقدامات پشت پرده و خارج از فضای مذاکره توسط طرف مقابل باشند.

با توجه به مذاکرات صورت گرفته در وین، دولت ایالات متحده آمریکا اعلام کرده همه تحریم‌هایی که توسط ترامپ علیه ایران بازگردانده شده را لغو نخواهد کرد. بر این اساس برخی از تحریم‌هایی که توسط ترامپ برچسب آنها از هسته‌ای به غیرهسته‌ای تغییر یافته با بازگشت آمریکا به برجام باقی خواهند ماند. به عبارت دیگر همه تحریم‌هایی که ترامپ علیه ایران وضع کرده لغو نخواهد شد. آیا ایران این موضوع را می‌پذیرد؟

دولت بایدن بر این عقیده است که چون حدود دو ماه تا زمان برگزاری انتخابات در ایران باقی مانده، اکنون بهترین زمان برای تحت فشار گذاشتن ایران است، به‌خصوص با توجه به علاقه‌ای که دولت فعلی ایران نسبت به دوباره زنده کردن توافق هسته‌ای میان ایران و اعضای ۱+۵ دارد. دولت بایدن این محاسبه را کرده که ممکن است در لحظه آخر ایران به آنچه آمریکا می‌خواهد یعنی قبول لغو نشدن همه تحریم‌هایی که ترامپ علیه ایران وضع کرده است، تن بدهد. ما در چند هفته آینده خواهیم دانست برداشت دولت بایدن از رویکرد ایران در مذاکرات هسته‌ای وین درست است یا خیر.

برخی مقامات آگاه آمریکایی اعلام کرده‌اند اگر ایران بر رفع همه تحریم‌ها اصرار داشته باشد مذاکرات به شکست می‌انجامد. این در حالی است که ایران بر اساس یک منطق کاملا حقوقی و صحیح تاکید دارد همه تحریم‌هایی که در مغایرت با برجام وضع شده یا تغییر برچسب داده لغو شود. به عبارت بهتر، ایران معتقد است باید به صورت تضمین شده به توافق برجام عمل شود. با توجه به این مسائل چشم‌انداز مذاکرات وین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همان‌گونه که در پاسخ سؤال قبلی گفتم، جو بایدن یا حداقل برخی مشاوران حوزه سیاست خارجی دولت فعلی آمریکا بر این باورند که می‌توان در طول مذاکرات، دولت ایران را مجاب کرد برجامی که قبل از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای وجود داشت، دیگر موضوعیت و موجودیتی نخواهد داشت! اگر این برداشت آمریکا درست باشد، چشم‌انداز مثبتی برای مذاکرات برجامی وین برای ایران نمی‌بینم.

تأثیر اقدام خرابکارانه اخیر رژیم‌صهیونیستی بر نشست وین چه خواهد بود ؟ آیا به نظر شما ممکن است این اقدام که مصداق تروریسم هسته‌ای محسوب می‌شود، مذاکرات را از مسیر خود منحرف کند؟

هنوز زود است تأثیر این اقدامات را بر نشست وین ارزیابی کنیم، چون نمی‌دانیم. در ا ین خصوص باید به مولفه‌های مختلفی توجه کنیم. از جمله این‌که اصلا تیم مذاکره کننده ایران به طرف مقابل( در خصوص اقداماتی مانند آنچه اخیرا در نطنز رخ داد) اخطار داده و اگر چنین کاری کرده است این اخطارها به چه نحوی بوده‌اند.

حنیف غفاری - بین الملل / روزنامه جام جم