مسؤولیت جهانی در عرصه سلامت

از سویی دیگر اگر کشورهایی نخواهند با هم مراوده داشته‌باشند، الزام و اجباری بر اساس عرف بین‌المللی وجود ندارد که طرفین را به انجام امری که خلاف اراده طرفینی باشد، وادار کند.

در عین حال یک‌سری وضعیت‌ها نیز وجود داد که دولت‌ها نسبت به آن مسؤول هستند.

از جمله این‌که دولت‌ها نسبت به برقراری صلح و امنیت بین‌المللی وظیفه دارند. موضوع تحریم‌ها هم در این چارچوب مورد بررسی قرار می‌گیرد و از این منظر زمانی که بهداشت، درمان و سلامت مردم به خطر می‌افتد طبعا صلح و امنیت بین‌المللی نیز به خطر می‌افتد.

یکی از مواردی که به صلح و امنیت لطمه می‌زند، تحریم‌های اقتصادی است. در شرایط کنونی که در قبال دریافت واکسن‌ کرونا از سوی آمریکا با بهانه‌هایی مواجه می‌شویم باید این سوال را مطرح کرد که دلایل ایالات متحده برای واردکردن اتهام به ایران از کجا نشات می‌گیرد؟ واقعیت آن است آنچه در سطح بین‌المللی به عنوان سابقه و پیشینه آمریکایی وجود دارد، این است که ایالات‌متحده همواره نقض‌کننده پیمان در عرصه بین‌المللی بوده‌است.

از ابتدای پیروزی انقلاب تاکنون آمریکا، اموال ایران را با رقمی برابر با 22میلیارد دلار بلوکه کرده و این مساله هم در دیوان دادگستری بین‌المللی ثبت است.

سوابق نشان می‌دهد هم آمریکا و هم اروپا ید طولایی در مصادره اموال ایران دارند. لذا این آمریکایی‌ها هستند که به اموال ایران دستبرد می‌زنند و اتهام آمریکا علیه ایران کاملا بی‌اساس است.

مستندات حقوقی نشان می‌دهد تاکنون ایران همیشه به تعهدات خود عمل کرده اما در مقابل آمریکا نه تنها در قبال ایران بلکه در قبال بسیاری از کشورهای دنیا پیشینه‌ای جز استعمار، استثمار و چپاول منابع ندارد. موضوع مراودات اقلام دارویی البته امری است حقوقی و همه کشورهای دنیا در قبال وضعیت بهداشتی و سلامت انسان‌ها مسؤول هستند و اساسا قبول تعهد در قبال صلح، امنیت و سلامت یک مسؤولیت جهانی است.

از این منظر جمهوری‌اسلامی ایران می‌تواند با توجه به بهانه‌ها و اتهامات مطرح شده از سوی آمریکا نسبت به طرح شکایت در شورای امنیت سازمان‌ملل، دیوان دادگستری لاهه، سازمان‌جهانی‌بهداشت و شورای حقوق‌بشر سازمان‌ملل اقدام کند.

خیرالله پروین - استاد حقوق دانشگاه تهران / روزنامه جام جم