مقالات طنز و تیکه های سیاسی دهخدا در "چرند و پرند"

به گزارش جام جم آنلاین ، «چرند پرند» دهخدا یکی از تاثیرگذارترین کتاب ها در تحول نثر معاصر فارسی است. این کتاب مجموعه‌ای از مقالات طنزآمیز دهخداست که در ستونی با همین عنوان در روزنامهٔ صوراسرافیل در سال‌های مقارن مشروطه منتشر می‌شده است.

محتوای کتاب :

موضوع مقالات «چرند پرند» اغلب انتقاد از اوضاع سیاسی کشور، استبداد و غرور پادشاهان، ظلم و ستم ایادی حکومت، انتخابات مهندسی‌شده، ناآگاهی و بی‌سوادی نمایندگان مجلس، نقد و نظر صاحب نظران ، دخالت دولت‌های بیگانه در اوضاع داخلی کشور، غارت و چپاول سرمایه‌های کشور از سوی دربار و درباریان، رشوه‌گرفتن و پارتی‌بازی در نظام اداری، فقر و بدبختی و جهل و بی‌سوادی مردم، خرافه‌پرستی و بستن مطبوعات و تعطیلی روزنامه‌هاست.

دهخدا با مجموعه مقالات «چرند پرند» هم بر بیداری ایرانیان در عصر مشروطه تأثیر شگرفی گذاشت و هم بنیان‌های نثر ساده و روان معاصر را پایه‌گذاری کرد. نثر سادهٔ دهخدا در این مقالات با یاری گرفتن از زبان مردم کوچه و بازار صمیمی‌تر و دلنشین‌تر شده است و بدون شک نثر داستانی فارسی که در سال‌های بعد از او شکل می‌گیرد و قوام می‌یابد بسیار به او مدیون است و بعدها ردّپای نثر روان و طنز فاخر او را در آثار داستانی محمدعلی جمال‌زاده و صادق هدایت به وضوح می‌توان دید. «چرند پرند» مجموعاً سی و پنج مقاله است که در فاصلهٔ سال‌های‌ ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۷ هجری قمری منتشر شد. از این تعداد سی و دو مقالهٔ آن در ایران و تا پیش از به توپ بسته شدن مجلس توسط محمدعلی‌شاه و تبعید علامه دهخدا به اروپا و سه شمارهٔ آن در سوییس و بعد از تبعید دهخدا منتشر شد و مجموع این سی و پنج مقاله بعداً در کتابی مستقل گردآوری شد.

مرور بخشی از متن کتاب

دهخدا در بخشی مینویسد :

«همه اين طبقات كه عرض شد دو قسم بيشتر نيستند يك دسته رؤساي ملت و يك دسته اولياي دولت، ولي هر دو دسته يك مقصود بيشتر ندارند مي‌گويند شما كار كنيد، زحمت بكشيد، آفتاب و سرما بخوريد، لخت و عور بگرديد، گرسنه و تشنه زندگي كنيد بدهيد ما بخوريم و شما را حفظ و حراست كنيم»

و در بخشی دیگر بصورت طعنه آمیز می گوید :

«چند روز قبل وزارت داخله ما محض کمال عطوفت و مهربانی ، بهفت وزیر مسئول دیگر در حضور خودشان اجازه جلوس روی صندلی مرحمت فرمودند. واقعا این مکرمت شاهانه درخور هزارگونه تمجید است. امیدواریم که جناب معظم همیشه در ذره پروری و بنده نوازی نسبت بما رعایای باوفا یک دل و تا شاعران ما مدح گویند و رمالها و چله نشین ها طلسم و نیرنج نویسند و تقویم جناب حاجی نجم الدوله شاید و نشاید بکار برد. بر اریکه مجد و سروری پاینده باشند»