چشم آتش به جنگل‌های هیرکانی است

اصولا براساس روال طبیعی سال‌های گذشته جنگل‌‎های شمال کشور همواره در فصل پاییز به دلیل خزان‌کردن درختان، مستعد بروز آتش‌ سوزی می‌شدند و بعد هم وزش بادهای گرم مدیترانه‌ای کاهش مضاعف رطوبت و در نتیجه بروز آتش‌ سوزی در جنگل‌ها را به همراه داشت اما اکنون چند سالی است که با تغییر شرایط آب‌وهوایی و کاهش میزان بارندگی‌ها در شمال کشور، ما در بهار و تابستان نیز شاهد خشکی مناطق مختلفی از جنگل‌های هیرکانی هستیم.

 

همچنین ماهانه میلیون‌ها گردشگر بدون هیچ قاعده مشخصی پا به جنگل‌های شمال می‌گذارند و به شکل‌های گوناگون باعث تخریب آن می‌شوند.

 

عمده این افراد نیز آگاهی خاصی نسبت به اقدامات لازم برای پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی ندارند و همین مساله جنگل‌های شمال را حتی در ایام بهار و تابستان نیز بستر مناسبی برای وقوع آتش‌سوزی‌های وسیع می‌کند.

در جنگل‌های ارسباران نیز میزان رطوبت از جنگل‌های هیرکانی کشور کمتر است و به همین دلیل، احتمال آتش‌سوزی در آن همواره بالاست بنابراین با توجه به گرم شدن هوا و افزایش حضور بی‌ضابطه گردشگران در طبیعت، هیچ نقطه‌ای از جنگل‌های نوار شمالی یا زاگرس از آتش‌سوزی مصون نیست البته طبیعتا اقلیم زاگرس از نوار شمالی خشک‌تر است و احتمال وقوع آتش‌سوزی نیز در آن بالاتر است اما نکته اینجاست که بخش‌های زیادی از جنگل‌های هیرکانی کوهستانی هستند و به دلیل دسترسی کمتر، اطفای حریق در آنها دشوارتر است.

 

همچنین چون جنگل‌های هیرکانی پیچیده‌تر است از نظر بوم‌شناختی ارزشمندتر محسوب می‌شوند و در فهرست میراث طبیعی جهان ثبت شده‌اند، میزان خسارت مالی ناشی از وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در این جنگل‌ها بیشتر خواهد بود.

از سوی دیگر، تابستان در راه است و هرچه به گرم شدن هوا نزدیکتر می‌شویم، احتمال وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های شمال نیز بیشتر می‌شود اما در این فرصت محدود می‌توان با ارائه آموزش‌های کاربردی به مردم و به‌خصوص گردشگران از احتمال وقوع آتش‌سوزی‌های سهوی در جنگل‌های شمال کاست.

 

همچنین در همین فرصت اندک باید هماهنگی کاملی میان دستگاه‌های مختلف برای مقابله با وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در جنگل‌ها شکل گیرد.

در همین راستا، باید سازمان جنگل‌ها با همکاری دیگر دستگاه‌های مسؤول در منطقه، دیده‌بانی خود را بر جنگل‌های شمال گسترده‌تر کند تا به این صورت وقوع یک آتش‌سوزی گسترده در این جنگل‌ها و اطلاع‌رسانی آن از سوی مردم، باعث غافل‌گیری مسؤولان نشود.

در همین راستا، ایجاد ارتباط موثر با سازمان‌های مردم‌نهاد نیز می‌تواند نقش بسزایی در افزایش توان دولت برای مقابله با وقوع آتش‌ سوزی در جنگل‌ ها داشته باشد، چراکه اعضای این تشکل‌های مردمی می‌توانند به صورت داوطلبانه در زمینه دیده‌بانی جنگل‌ها و آگاه‌سازی گردشگران و جوامع محلی به سازمان جنگل‌ها کمک کنند و در زمان اطفای حریق نیز دوشادوش جنگلبانان قرار گیرند.