پیرزن چشم آنها بود

همه به این فکر می‌کردند اگر کسی این وسط راحت شده باشد مریم و بچه‌هایش هستند. بالاخره آنها دیده بودند که این خانواده در طول ده سال اخیر چطور با کمر‌درد شدید، از کار افتادن پاها و در آخر آلزایمر عزیزجانشان سر کردند، اما حتی یک بار به مراقبت کردن از عزیزشان در خانه سالمندان فکر نکردند، چون هر بار که بحث سختی‌های مراقبت از پیرزن مطرح می‌شد روزهایی را یادآوری می‌کردند که عزیز از همه چیزش گذشته بود تا به مریم و حتی نوه‌ها رسیدگی کند که مبادا مریم بچه‌هایش را به مهد‌کودک یا... بفرستد. در واقع در خانواده آنها این فداکاری‌ها بسیار ارزشمند بود و از نسلی به نسل بعدی منتقل می‌شد. از همین حالا هم مشخص است اگر مریم بعد از یک عمر طولانی پیر شود بچه‌هایش مثل پروانه دورش می‌چرخند چون شاهد فداکاری‌های مادرشان بوده‌اند.
ایران در این مقطع پر از خانواده‌هایی شبیه مریم خانم است. روی عبارت «این مقطع» تاکید دارم، چون در کشور ما هنوز نگهداری از پدر و مادر سالمند ارزش به حساب می‌آید. خیلی‌ها معتقد هستند اگر به چیزی رسیده‌اند دلیلش چیزی جز دعای پدر و مادر نیست اما این ارزش‌ها،‌ این اتمسفر چقدر به نسل‌های بعدی منتقل شده؟ چند خانواده مثل بچه‌های مریم خانم این‌قدر از فداکاری برای مادربزرگشان مطمئن هستند؟ به نظرتان این سبک‌زندگی و این ارزش‌ها از چه طریقی به نوه‌ها منتقل شده؟ آیا این‌طور نیست که هر وقت به گذشته نگاه کردند یاد زمان‌هایی افتادند که مادر و مادربزرگشان همین‌قدر فداکارانه از بچه‌ها مراقبت می‌کردند؟
حالا مساله این است که آیا نسل جدید از این خاطرات دارد؟ نسلی که اکثر سال‌های کودکی‌اش در مهدکودک‌ها گذشته وقتی به گذشته‌اش نگاه می‌کند یاد روزهایی می‌افتد که مادرش کار داشته یا به خاطر فراغتش از بچه‌داری او را به مهد کودک فرستاده. حالا آن بچه چرا همین کار را برای مادرش نکند؟ چرا او را به خانه سالمندان نفرستد؟ مگر مادرش کاری جز این با او انجام داده؟
همه این تغییرات اجتماعی که خیلی‌شان ریشه در شرایط اقتصادی و فرهنگی دارد در شرایطی در حال رخ دادن است که جامعه ما هر روز بیشتر پیر می‌شود و چشم‌انداز جمعیتی نشان می‌دهد که فقط دو دهه تا زدن رکورد سالمندترین کشور منطقه فاصله داریم. یعنی پیری در حال گسترش است، اما انتقال فرهنگ نگهداری از سالمندان به نسل‌های بعدی مدام کمتر می‌شود!

سیدمیلاد ناظمی

روزنامه نگار