تلاش تهران و مسکو برای تعدیل مواضع آنکارا

در چنین نشست‌هایی سوریه یکی از محورهای گفت‌وگوهاست و با توجه به این‌که هر سه کشور درگیر موضوعات گوناگونی هستند سایر مسائل نیز روی میز گفت‌وگوهای سه‌جانبه و دوجانبه در آنکارا بود. موضوعاتی از جمله فشار آمریکا برای مذاکره با ایران، همچنین بحرانی که رژیم صهیونیستی هر چند وقت یکبار ایجاد می‌کند و خاک سوریه را به بهانه نابود کردن اهداف ایران مورد هدف قرار می‌دهد، همچنین احتمال ایجاد منطقه امن در شرق فرات - که برخلاف توافقات آستانه و غیرآستانه است - از دیگر موضوعات این روزهاست.
بنابراین با توجه به این دلایل، نشست روز دوشنبه عادی نبود، گرچه در دستور کار و در راس محورهای مورد بحث؛ چاره‌جویی برای حل موضوع ادلب قرار داشت.
یکی از موضوعاتی که این روزها در مورد سوریه وجود دارد این است که اردوغان نمی‌خواهد ادلب را بدون مابه‌ازا ترک کند، در همین ارتباط نیز چند‌بار با پوتین و اردوغان نشست‌های دوجانبه داشته‌اند که یا باید ترکیه ادلب را ترک کرده یا به زور یا تفاهم گروه‌های مسلح را خلع سلاح و منطقه بدون درگیری ایجاد کند. این در حالی است که اردوغان مرتب از این موضوع شانه خالی کرده و به توافقات تمکین نمی‌کند. ترکیه هنوز مقاومت کرده و خواهان حضور در شرق فرات است.
در عین حال باید توجه داشته باشیم که در مورد حل بحران سوریه، ترکیه شریک کشورمان است و ایران و روسیه اراده کرده‌اند که حداقل بتوانند نقش ترکیه را در این ماجراها تعدیل کنند. نکته دیگر این است که به‌واسطه همکاری‌های ایران، روسیه و ترکیه در مورد حل بحران سوریه، نقش کشورهای اروپایی بسیار کمرنگ شده و اگر در گذشته صحبت از حضور نمایندگانی از انگلیس، فرانسه و ... برای مذاکرات مطرح بود در حال حاضر دیگر چنین سخنانی مطرح نیست. امروز همه متوجه شده‌اند که راه حل بحران سوریه امنیتی نیست، بنابراین با توجه به شرایط موجود اگر اردوغان تمکین کند و به توافق سیاسی برسد مساله ادلب هم حل می‌شود.
امروز اردوغان روی دو محور کار می‌کند؛ معامله برسر خروج از ادلب و محور دیگر باز کردن مرزهای ترکیه برای مهاجران به اروپا. این برگی است که اردوغان هر از چند گاهی آن را رو می‌کند که اگر کشورهای اروپایی همکاری نکنند، ترکیه مجبور به باز کردن مرزهایش و بازگشت آوارگان به اروپا خواهد بود.

سید هادی سیدافقهی

کارشناس مسائل منطقه